Όποιος κυκλοφορεί στη Θεσσαλονίκη με λεωφορεία βλέπει πολλά. Και ακούει πολλά. Σήμερα το πρόγραμμα είχε τραπ. Σε πλαϊνές μου θέσεις, δύο έφηβοι άκουγαν από το κινητό. Ο ένας, αυτός που κράταγε το κινητό, πιο μεγάλος γύρω στα 18, παζολινικής ομορφιάς, με έντονα πράσινα μάτια και ο μικρότερος γύρω στα 15, σαν ελληνόπουλο που βγήκε από ταινία του ‘50 αλλά με μια τεράστια επίχρυση καδένα στο λαιμό, πάντως αμφότεροι σαν να βγήκαν από ταινία του νεορεαλισμού, με άλλα λόγια φτώχεια κακιά και παραβατικότητα. Στα 15’ που κράτησε η διαδρομή δεν αντάλλαξαν ούτε μια κουβέντα, μόνο ο μεγάλος τραγουδούσε καμιά φορά και έδειχνε να ταυτίζεται.
Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα ξανακούσει για τόσο πολλή ώρα τραπ. Μόνο από μαθητές μου που όταν τους ρωτούσα τι μουσική ακούνε, απαντούσαν τραπ και επειδή δεν ήξερα το είδος, μου βάζαν κάποια δείγματα. Τότε μου φαινόταν όμως περίεργο και αταίριαστο, παιδιά μικρά που δεν είχαν στερηθεί ανέσεις στη ζωή τους, να αναμασάνε αυτούς τους στίχους που λένε για το πώς θα τα κονομήσουν με εγκληματικούς τρόπους και πώς θα επιδεικνύουν την εξουσία αυτή με το να ταπεινώνουν τις γυναίκες που θα τους συμπεριφέρονται σαν αντικείμενα. Τώρα όμως, βλέποντας αυτά τα παιδιά, σαν να καταλάβαινα. Οικονομική εξαθλίωση και έλλειψη ουσιαστικής παιδείας. Η Κρίση δεν είναι μόνο νούμερα. Τα αποτελέσματα της τα βλέπουμε με σάρκα και οστά μπροστά μας. Είμαι σίγουρος ότι η ιστορία του καθενός από αυτά τα παιδιά θα μπορούσε να γίνει μια ενδιαφέρουσα ταινία νεο-νεορεαλισμού και τότε, όπως και στον ήρωα του Κλέφτες Ποδηλάτων, ίσως να μην ρίχναμε τόσο εύκολα το ανάθεμα. Ή τουλάχιστον θα κοιτούσαμε και τη δική μας ευθύνη ως πολίτες, και οι εκπαιδευτικοί ως εκπαιδευτικοί πολύ περισσότερο.
Κοιτάζοντας τον μεγάλο, παρατήρησα κάτι πολύ περίεργο: δεν είχε αυτί… το πτερύγιο ήταν σχεδόν από τη ρίζα κομμένο… Και η έκπληξη μου μεγάλωσε κι άλλο όταν στο τέλος της διαδρομής είδα ότι έτσι ήταν και το άλλο! Είναι η πρώτη φορά που βλέπω έναν άνθρωπο με κομμένα αυτιά, και εκτός από τη σκέψη ότι πραγματικά δεν ξέρουμε τι κρύβει η ιστορία και η ψυχή του καθένα, η μορφή του μου φάνηκε σαν μια από αυτές τις αλληγορίες των παλιών ζωγράφων να απεικονίζει τη σημερινή νεολαία:
ένας πανέμορφος νέος με λερωμένα ρούχα, με ψιλοχαμένο βλέμμα που κάπου λέει “στ’αρχίδια μου τι σκέφτεστε για μένα”, με κομμένα αυτιά…