«Αυτός ο συγγραφέας πρέπει να κάνει οτιδήποτε άλλο εκτός από τη λογοτεχνία»
Francois Andrieux, 1820, Γάλλος ποιητής και δραματουργός
«Κάνει τους ανθρώπους να γελούν όταν θέλει να τους τρομάξει και είναι τρομακτικός όταν θέλει να τους κάνει να γελάσουν»
Brid’oison (ψευδώνυμο κριτικού), brid’oison είναι το όνομα του δικαστή στο έργο «Ο γάμος του Φιγκαρό
«O Κύριος Μπαλζάκ είναι το αναπόφευκτο του βιβλιοπωλείου. Του βιβλιοπωλείου, καταλάβετε το καλά, γιατί τα βιβλιοπωλεία και η λογοτεχνία δεν είναι συνώνυμες λέξεις»
La Mode, 1834.
«Σε αυτή τη μεγάλη ανθρώπινη κωμωδία που ισχυρίζεται ότι μας παρουσιάζει, ο κύριος Μπαλζάκ δεν παρατηρεί ότι αυτός ο ίδιος παίζει ένα γκροτέσκο από τους πιο ευχάριστους»
Sainte-Beuve, λογοτεχνικός κριτικός και συγγραφέας, Cahiers, 1834-1847.
«Σε αντίθεση με τις λογοτεχνικές του συνθέσεις, που όλες καταλήγουν τόσο άθλια, τα δείπνα στου Μ. Μπαλζάκ έχουν υπέροχο τέλος…»
«Καταλαβαίνουμε ότι οι γυναίκες του Μπαλζάκ λατρεύουν αυτή την αίσθηση και λούζονται με κολόνια. Ο M. de Balzac δεν είναι, όπως ειπώθηκε, ο Marivaux (σημαντικός Γάλλος συγγραφέας του 17ου αι) αλλά ο νέος Jean-Marie Farina (χημικός και Ιταλός έμπορος που έφτιαχνε το eau de Cologne στις αρχές του 18ου αιώνα)
Le vert-vert, 1835
«Από την μεγάλη προσπάθεια να παράγει, ο Μπαλζάκ έχει γίνει τελικά στείρος. Ποτέ δεν είχε ωθήσει σε τόσο αξιοθρήνητο βαθμό την κατάχρηση αυτών των μοχθηρών εκφράσεων, των αμήχανων τεχνασμάτων, αυτών των διάχυτων περιγραφών και αυτής της επιτηδειότητας σε πνευματικό βάθος…»
Le Figaro, 1839
«Ψεύτικος μετεωρίτης έτοιμος να ξαναβουτήξει στην καταστροφική πισίνα του Οκτάβου από την οποία βγήκε»
Jacques Chaudesaigues, δημοσιογράφος – συγγραφέας
«Αυτό το ανούσιο μυθιστόρημα, που όλοι έχουν ήδη ξεχάσει, εκτός από εμένα […], (αναφέρεται στο «Οι χαμένες ψευδαισθήσεις»), όπου η πεποίθηση λείπει εξίσου με το στυλ»
Jules Janin, συγγραφέας -λογοτεχνικός κριτικός
«Ο Μπαλζάκ τελειώνει όπως ξεκίνησε, με εκατό τόμους που κανείς δεν θα διαβάσει»
Charles-Augustin Sainte-Beuve, Revue des Deux Mondes, 1840
«Αυτές είναι μακροσκελείς προτάσεις, κακοκολλημένες, σπαρμένες με παράξενους νεολογισμούς που, αντί να διευκρινίζουν τη σκέψη, την καθιστούν ακατανόητη. Αυτές είναι μεταφορές που σε κάνουν να σου σηκώνεται η τρίχα, εικόνες όπου υπάρχουν συγχωνευμένα και μπερδεμένα τα τρία βασίλεια της φύσης. Εξυπακούεται ότι όλα αυτά τα αδικήματα διαπράττονται εκ προμελέτης. Κουράζεται τζάμπα μόνο και μόνο για να μην είναι απλός…»
Louis de Loménie, δοκιμιογράφος
«Μπαλζάκ, αδιόρθωτος και ενοχλητικός»
«Μερικές φορές μου φαίνεται ότι παρατηρούσε τα έπιπλα περισσότερο από τους χαρακτήρες»
«Όταν διάβαζα αυτόν τον Μπαλζάκ, μερικές φορές είχα την αίσθηση ότι διάβαζα ένα απλό ανάγνωσμα, γιατί δεν ήταν ούτε στυλίστας ούτε αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε λογοτέχνης»
Jules and Edmond de Goncourt, οι αδελφοί Goncourt, συγγραφείς – μυθιστοριογράφοι – ιστορικοί – καθιέρωσαν το γνωστό βραβείο Goncourt, Journal, 1852, 1861 και 1892.
«Από τα έργα του Μπαλζάκ τι θα μείνει; Δύο ή τρεις τόμοι»
Alfred Cuvillier-Fleury, δημοσιογράφος – λογοτεχνικός κριτικός, Ιστορικές και Λογοτεχνικές Σπουδές, 1854.
«Είναι συγκινητικό. Ζωγραφίζει μόνο τα πιτσιρίκια, λεπτομέρειες για την ζωή του υποκόσμου από το 1840 έως το 1847: παρασκηνιακές λεπτομέρειες […]. Σε έναν πολύ γνωστό πρόλογο ο εκδότης βάζει τον Μπαλζάκ δίπλα στον Μολιέρο […]. Και αυτό μας το λέει στην αρχή αυτής της ραψωδίας όπου χρησιμοποιούνται εκφράσεις της αργκό της εποχής και όλες εκείνες οι ποικιλίες των ποταπών μορφών, στολισμένες στη μικρή ιδιορρυθμία της στιγμής, φιγούρες και στιγμές από τις οποίες η ιστορία δεν θα κρατήσει ούτε μια ανάμνηση»
Le Provincial στο Παρίσι, εφημερίδα
«Διαβάστε τη θλιβερή Eugénie Grandet: αυτά τα έργα δύσκολα θα αντέξουν στη δοκιμασία του χρόνου. Σπατάλη, απειρία, που δεν είναι τίποτα άλλο από την αθεράπευτη ατέλεια του συγγραφέα. Έλλειψη μέτρου, έλλειψη συνόλου, έλλειψη αναλογίας»
Eugène Delacroix, ζωγράφος -ο βασικός εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού, Journal, 1854
«Το γεγονός είναι ότι θα έδινα όλο τον Μπαλζάκ για μια σελίδα εκλεπτυσμένων γαλλικών»
Edmond Scherer
«Υπάρχουν άπειρα ορεκτικά, μακριά και επώδυνα. Δεν χρειάζονται εκατό σελίδες για να δώσουν την εντύπωση της πραγματικότητας και να κάνουν να γνωρίσουν τη φυσιογνωμία ενός σπιτιού»
«Το στυλ του είναι οδυνηρό, κακό»
Émile Faguet, Nineteenth Century: Literary Studies, 1887
«Τι άνθρωπος θα ήταν ο Μπαλζάκ αν ήξερε να γράφει!»
Gustave Flaubert, Αλληλογραφία, 1887-1893
«Ο Μπαλζάκ είναι αξιοθρήνητα ρομαντικός. Το μισό έργο του ανήκει στον κακής ποιότητας ρομαντισμό… Μελόδραμα, φθηνά ρομάντζα, τα χειρότερα λόγια είναι πολύ ήπια για να χαρακτηρίσουν την νοσηρή υπερβολή των ίντριγκων που συνδυάζει αρρωστημένα η φαντασίωση του Μπαλζάκ»
«Η αρετή, όπως και η χάρη, τα πήγε άσχημα για τον Μπαλζάκ»
Gustave Lanson, Ιστορία της Γαλλικής Λογοτεχνίας, 1896.
«Δεν θα μείνει τίποτα από το έργο του Μπαλζάκ»
Jean Destrem, Revue d’Europe, 1900
«Είναι βαρύς και κοινότυπος»
Δούκισσα του Ντίνο, Χρονικά, 1909
[Ferragus] «Αυτή η ανοησία…»
Remy de Gourmont, κριτικός – δημοσιογράφος – συγγραφέας, Λογοτεχνικοί περίπατοι, περίπου το 1910
«Η φιλοσοφία του είναι χονδροειδής, σύντομη, με αιχμηρά αξιώματα, με βίαια παράδοξα, χωρίς λεπτότητα και χωρίς αποχρώσεις, όπως αυτές ενός μαθητευόμενου»
Emile Faguet, λογοτεχνικός κριτικός-συγγραφέας, «Balzαc», 1913
«Μπαλζάκ, τρομάζω με τα βρώμικα γάντια σου, με το μουτζούρι σου, με τα βρωμογένια σου, το κακό σου το χάλι, την κακή σου κατασκευή. Κάτω από τη μυρωδιά και τη διάλεκτο της Ανθρώπινης Κωμωδίας, ένα αντανακλαστικό μου αποσπά την προσοχή. Κάθε φανταστικό έργο είναι Ποίηση. Ο Zola προβλέπει ακόμη και τη λειτουργία του. Ποιητής. Αλλά εσύ… Είσαι μόνο ένας μυθιστοριογράφος, Μπαλζάκ. Εξαφανίσου»
«Μπαλζάκ, η γλώσσα σου είναι βρώμικη. Η δουλειά σου εξακολουθεί να περνά από κάτω…»
Pierre Louÿs, ποιητής – μυθιστοριογράφος, 1916 και 1917
«Αν συγκρίνουμε τον Μπαλζάκ με τον Μ.Μ. Cousin, Guizot, Vignet, Vitet, Mignet, Villemain, Mérimée, είναι αδύνατο να τον πεις σπουδαίο συγγραφέα.
Albert Thibautet, λογοτεχνικός κριτικός