«Δεν είναι ωραία να ξέρεις ότι σε αυτό το σπίτι θα πεθάνεις;» είναι η ερώτηση που έκανε φίλος σε φίλο πριν κάποια χρόνια όταν εγκαταστάθηκε στο ιδιόκτητο σπίτι του. Τότε που το είχα ακούσει -ήμουν παρούσα- αιφνιδιάστηκα. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ το συνειρμό μεταξύ μόνιμης κατοικίας και θανάτου. Όπως και να το δεις έχει κάτι το μακάβριο, το πνιγηρό. Μπλέκει τη θνητότητα και το πεπερασμένο της ύπαρξης με μια ύπαρξη τόσο προβλέψιμη και συγκεκριμένη που μόνο ασφυξία μπορεί να δημιουργήσει. Υπό αυτό το πρίσμα οι μετακομίσεις από το ένα σπίτι στο άλλο έχουν κάτι· μια γοητεία, μια περιπέτεια ας πούμε. Ίσως για αυτό και γω να μετακομίζω συνέχεια. Μέχρι και στη Λωζάνη έχω παρευρεθεί σε μετακόμιση -όχι δική μου αυτή τη φορά- φίλων, και το ταξίδι ήταν επί του τούτου για να βοηθήσουμε.
Καθώς βρίσκομαι εν εξελίξει μετακόμισης -και πάλι- οι συνειρμοί αναπόφευκτοι και από τις στοιβαγμένες κούτες με βιβλία στο γραφείο όπου και πληκτρολογώ το παρόν, η σκέψη ταξίδεψε σε εκείνη τη μετακόμιση στη Λωζάνη και μετά σε μια ταινία, στο “L’ Amour Est Un Crime Parfait” (Ο Έρωτας Είναι το Τέλειο Έγκλημα) σε σκηνοθεσία των Αρνό και Ζαν Μαρί Λαριέ, που διαδραματίζεται προφανώς στη Λωζάνη και δη στο Πανεπιστήμιο αυτής καθώς ο πρωταγωνιστής είναι ένας γοητευτικός καθηγητής φιλολογίας. Αυτό που θυμάμαι έντονα από την ταινία δεν είναι η χιτσκοκική πλοκή -μια φοιτήτρια ερωμένη του εξαφανίζεται- αλλά το ίδιο το Πανεπιστήμιο. Είχα εντυπωσιαστεί ιδιαιτέρως και τότε στο ταξίδι όταν το είδα, αλλά το φιλμ σε έβαζε μέσα στους χώρους του, στον κόσμο του. Σε ξεναγούσε. Και το αποτέλεσμα ήταν μια ανεξέλεγκτη ζήλια. Για αυτό που δεν έζησα. Για αυτό που στερήθηκα.
Όσοι έχουμε φοιτήσει σε ελληνικά πανεπιστήμια, δεν γίνεται να μην έχουμε έρθει σε επαφή με την παρακμή, το χάος και την εγκατάλειψη που παραμένει παρά τα 20 χρόνια που πέρασαν από τότε που ήμουν εγώ φοιτήτρια. Και όσοι δεν έχουν φοιτήσει, μια πολύ καλή εικόνα την έχουν. Άλλωστε, τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα είναι διαχρονικοί πρωταγωνιστές σε ένα κακόγουστο και κακογραμμένο σενάριο που παίζεται και ξαναπαίζεται με τακτικές σουρεαλιστικές σκηνές, να σαν εκείνη με τον Πρύτανη της ΑΣΟΕΕ πριν από δύο χρόνια… και τελευταία με την πανεπιστημιακή αστυνομία που τη φυλάσσουν τα ΜΑΤ, τα όσα έγιναν στη συναυλία του Θανάση Παπακωνσταντίνου στο ΑΠΘ και φυσικά την επιχείρηση της αστυνομίας στις φοιτητικές εστίες της Πολυτεχνειούπολης Ζωγράφου την περασμένη εβδομάδα και την εξάρθρωση των τριών συμμοριών που ξεσήκωσαν σάλο για τον αυταρχισμό και τη βιαιότητα της ΕΛ.ΑΣ., τους 5 πυροβολισμούς στον άοπλο 30χρονο, την αναστάτωση των υπολοίπων φοιτητών και τα λοιπά και τα λοιπά.
Το πιο σουρεαλιστικό στοιχείο βέβαια σε όλα αυτά είναι ο κύκλος των πολιτικών αντιπαραθέσεων που ξεσπούν κάθε φορά τόσο στην κεντρική πολιτική σκηνή όσο και στο κοινωνικό σύνολο, όπου δεξιοί και αριστεροί -ή μέλη του προοδευτικού κόσμου- σφάζονται για την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών στους πανεπιστημιακούς χώρους που διαρκώς βάλλεται και περιορίζεται από τις κυβερνητικές τακτικές που χαρακτηρίζονται ως χουντικής έμπνευσης και για το θεμελιώδες δικαίωμα του πανεπιστημιακού ασύλου.
Όταν αντιδρούμε σταθερά με ιδεολογικά στερεοτυπικά αντανακλαστικά για ποια ελεύθερη διακίνηση ιδεών μπορούμε να μιλάμε; Όταν δεν βλέπουμε καν ή παραβλέπουμε τα αντικειμενικά γεγονότα στις περιπτώσεις που έχουν ποινικά χαρακτηριστικά πως μπορούμε να μας θεωρούμε πρεσβευτές και προστάτες των ιδεών; Λες και η σκέψη καταρχήν και η ελεύθερη σκέψη εν συνεχεία, η ανάγκη για γνώση και μόρφωση, ο πολιτισμός, είναι μόνο προνόμιο της Αριστεράς. Και ο αυταρχισμός της Δεξιάς. Κάθε διαφοροποίηση αποκλείεται λες και είναι γενετικά προσδιορισμένη ανάλογα με το ιδεολογικό πρόσημο του καθενός.
Όταν η Ελλάδα καταφέρει να ξεπεράσει τα μεταπολιτευτικά της συμπλέγματα, θα καταλάβει ότι η ασυνείδητη επιθυμία της Αριστεράς για ανατροπή της απεχθούς αστικής δημοκρατίας είναι άνευ αντικειμένου στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ο νόμος είναι ένας. Όπως και η αλήθεια. Οι ερμηνείες του νόμου και της αλήθειας είναι άπειρες. Αλλά σε κάποιες περιπτώσεις δεν τίθεται θέμα ερμηνείας. Μόνο κοινής λογικής. Και η λογική λέει ότι σε μια δημοκρατία η αστυνομία συνήθως λειτουργεί υπέρ του πολίτη, και οι παραβατικές συμμορίες εις βάρος του.
Διαφορετικά δεν κινδυνεύει μόνο η ελεύθερη διακίνηση ιδεών αλλά η ίδια η δημοκρατία. Διαφορετικά θα ζηλεύουμε πανεπιστήμια εσαεί στον κινηματογράφο. Διαφορετικά θα είναι σαν να ξέρουμε σε ποιο σπίτι θα πεθάνουμε…