«Κάποιος που ζει βλέπει πολλά κάποιος που ταξιδεύει βλέπει περισσότερα»
Το ταξίδι από τον Ηρόδοτο μέχρι τις μέρες μας απασχόλησε τόσο την φιλοσοφία όσο και τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Από τον Καζαντζάκη, τον Καββαδία, τον Καβάφη μέχρι τον Λαο Τσε πολλοί ασχολήθηκαν με την έννοια του.
Εμείς θα προσπαθήσουμε να ταξιδέψουμε με την φωτογραφία και μέσα από την φωτογραφία τόσο σε γεωγραφικά μήκη και πλάτη, όσο και σε ότι μπορεί να μας συγκινήσει έτσι ώστε να παράξουμε ένα «ταξιδιάρικο» φωτογραφικό αποτέλεσμα.
Παραφράζοντας τα λόγια του Μαρσέλ Προυστ που έλεγε «το πραγματικό ταξίδι της ανακάλυψης δεν συνίσταται στην αναζήτηση νέων τοπίων, αλλά στην απόκτηση νέας προοπτικής», θα δώσουμε βαρύτητα στην προοπτική της φωτογραφικής προσέγγισης για το καλύτερο αισθητικό και συγκινησιακό αποτέλεσμα.
Θα πρέπει να ξέρουμε ότι η εικονογραφική των αναμνήσεων δεν είναι ταξιδιωτική φωτογραφία. Το «ήμουν κι εγώ εκεί» δεν φτάνει και δεν μπορεί να ορίσει την έννοια του ταξιδιού.
Η ταξιδιωτική φωτογραφία είναι ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της φωτογραφίας από την πρώτη στιγμή της εμφάνισης της… Ειδικότερα μετά την εμφάνιση της Kodak και της θρυλικής Leica. Από τις πρώτες λοιπόν στιγμές οι φωτογράφοι ταξιδεύουν για να καταγράψουν την φύση, τον ανθρώπινο πολιτισμό και την καθημερινή ζωή.
Η ταξιδιωτική φωτογραφία εμπεριέχει μέσα της σχεδόν όλα τα είδη φωτογραφίας. Στόχος της δεν μπορεί να είναι μόνο η ομορφιά της εικόνας αλλά και η συναισθηματική βαρύτητα που μπορεί να προκαλέσει τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον.
Πολλοί πιστεύουν ότι για να αποχτήσουν αυτή την βαρύτητα και αυθεντικότητα πρέπει να ταξιδέψουν σε μακρινά και εξωτικά μέρη και έτσι να διατυπώσουν φορτισμένα μηνύματα. Αυτή η προσέγγιση αν γίνει μανιέρα αναπαραγωγής είναι μια εύκολη διέξοδος χωρίς έμπνευση. Η αυθεντικότητα και το γνήσιο συναίσθημα έχει να κάνει με την γνησιότητα της έκφρασης και της αισθητικής. Στοιχεία που μπορεί να τα βρούμε έξω από τον φωτογράφο, αλλά πρωτίστως πρέπει να είναι όπλα του φωτογράφου.
Που βρίσκεται η αυθεντικότητα;
Στην ειλικρινά του φωτογράφου. Να μπορέσει να βρει την «αλήθεια» όχι μόνο στα μνημειώδη αλλά και στις πιο ταπεινές εκδοχές και εκφράσεις του ανθρώπου. Το συναισθηματικό στοιχείο της αυθεντικότητας αν λείπει από τον φωνόγραφο κι από την φωτογραφία, π.χ, ενός γέροντα με σκαμμένο πρόσωπο η φωτογραφία δεν θα έχει αξία.
Ο καλύτερος τρόπος για να αποτυπώσουμε το συναίσθημα είναι να μπορέσουμε να αναπτύξουμε οικειότητα και να γίνουμε ένα με το θέμα.
Πως προετοιμάζουμε ένα φωτογραφικό ταξίδι;
- Στόχος
- Γνώση του τόπου (άνθρωποι, έθιμα, εκδηλώσεις, καιρικές συνθήκες)
- Ειδικά γεγονότα-εκδηλώσεις
- Επιλογή θέματος προς φωτογράφιση (Η γνώση του τόπου και του κλίματος μας επιτρέπει να έχουμε μια εκτίμηση της ποιότητας και του χαρακτήρα του φωτός. Το φως δεν είναι παντού και πάντα το ίδιο)
- Επιλογή εξοπλισμού (εξαρτήματα, αποθήκευση εικόνων, μπαταρίες, προστασία)
Βασικό είναι να ξέρουμε σε τι νομικό αλλά πολύ περισσότερο εθιμικό πλαίσιο θα δουλέψουμε. Η ασφάλεια είναι το Α και το Ω.
Bonus: Φωτογράφοι που άφησαν ιστορία…
- Fred Boissonα: Eλβετός φωτογράφος που περιηγήθηκε για τρεις δεκαετίες στην Ελλάδα από το 1903.
- Αnsel Adams (1902-1984): Οι φωτογραφίες του είναι ίσως οι πιο αναγνωρίσιμες ακόμη και γι’ αυτούς που δεν έχουν εμβαθύνει στην τέχνη της φωτογραφίας. Πρωτοπόρος του σκοτεινού θαλάμου. Ανάπτυξε την ιδέα του ζωικού συστήματος για ξεπεράσει τους περιορισμούς του μ/α.
- Robert Doisneau (1912-1994): Πρωτοπόρος της φωτογραφίας δρόμου. Φωτογράφισε το Παρίσι του ’50.
- Gary Winogrand (1928-1984): Θεωρήθηκε ο πατέρας της αμερικανικής φωτογραφίας δρόμου. Απεικόνισε την αμερικανική κουλτούρα της δεκαετίας του ’60.