Η Σύνοδος Κορυφής των 27 σχετικά με τα πρώτα βήματα αναφορικά με το μοντέλο που θα υιοθετηθεί για την αγορά και την εξασφάλιση φυσικού αερίου και το πολιτικό θρίλερ στη Βρετανία που τελικά οδήγησε στην παραίτηση της Liz Truss ήταν οι ειδήσεις που πρωταγωνίστησαν στην επικαιρότητα της εβδομάδας που προηγήθηκε.
…
Ξεκινώντας με τη Σύνοδο Κορυφής, επικράτησε η άποψη της ανάγκης για δημιουργία νέου σημείου αναφοράς των τιμών για το LNG σύμφωνα και με τα όσα είχε δηλώσει νωρίτερα η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μιλώντας στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Οι τελικές αποφάσεις ωστόσο θα παρθούν στα μέσα Νοεμβρίου και μέχρι τότε πρέπει να λυθεί ο γόρδιος δεσμός, καθώς το ισπανικό μοντέλο που επιβάλλει πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας –και όχι συνολικό πλαφόν– βρίσκει απέναντί του τη Γερμανία και την Ολλανδία. Η ουσιαστική εξέλιξη που υπήρξε ήταν ότι οι 27 συμφωνούν καταρχήν σε κοινές προμήθειες και νέο δείκτη φυσικού αερίου, ενώ από την ολομέλεια έχουν γίνει δεκτές αρκετές ελληνικές προτάσεις μεταξύ αυτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα βασικά στοιχεία του 4ου κατά σειρά πακέτου μέτρων έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης περιλαμβάνουν υποχρεωτικές κοινές αγορές 13,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, αλληλεγγύη σε χώρες-μέλη που αντιμετωπίζουν προβλήματα εφοδιασμού, ακόμα και αν δεν υπάρχουν διμερείς συμφωνίες σε ισχύ, περισσότερα μέτρα μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο και ένας νέος δείκτης τιμολόγησης του LNG, καθώς και εργαλεία για τον περιορισμό τη μεταβλητότητας των τιμών φυσικού αερίου στις αγορές παραγώγων. Ωστόσο, η απόφαση της Ευρώπης να απεξαρτηθεί από τις προμήθειες φυσικού αερίου της Ρωσίας, ανέδειξε ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα: την έλλειψη των κατάλληλων υποδομών για προμήθεια LNG διά θαλάσσης, όπως έγινε φανερό από τον συνωστισμό στη Μεσόγειο Θάλασσα από δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και δεν μπορούν να το ξεφορτώσουν.
Συνεχίζοντας πάνω στο ενεργειακό ζήτημα, να αναφέρουμε ότι η Κίνα ζήτησε από τις εταιρείες κοινής ωφελείας που εισάγουν φυσικό αέριο να σταματήσουν τη μεταπώληση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε αγοραστές στην Ευρώπη και την Ασία, καθώς επιδιώκει να διασφαλίσει προμήθειες για την ίδια εν όψει της χειμερινής περιόδου, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg. Παράλληλα, η Κροατία φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε «ενεργειακή πύλη» της Ευρώπης και σχεδιάζει να καλύψει το κενό που έχουν αφήσει οι ενεργειακοί πόροι της Ρωσίας, ενώ παράλληλα θα διατηρεί στο επίκεντρο των προσπαθειών της τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Τέλος, για συμφωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν σχετικά με την πρόταση του Ρώσου προέδρου για δημιουργία ενός νέου κόμβου φυσικού αερίου στην Τουρκία έκανε λόγο την Τετάρτη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε συνεδρίαση του ΑΚΡ.
Περνώντας τώρα στις βρετανικές πολιτικές εξελίξεις, η εβδομάδα που προηγήθηκε χαρακτηρίστηκε από τη λέξη «Χάος», η οποία κυριάρχησε στα πρωτοσέλιδα του βρετανικού Τύπου, προκειμένου να περιγράψει την κατάσταση που επικράτησε στους κόλπους της κυβέρνησης της Λιζ Τρας και στους Συντηρητικούς. Η κατάσταση κλιμακώθηκε από την προηγούμενη Κυριακή όταν τρεις βουλευτές των Συντηρητικών δήλωσαν δημόσια ότι επιθυμούν την απομάκρυνση της Liz Truss από το πρωθυπουργικό θώκο. Μια δημοσκόπηση της εταιρείας YouGov, που διεξήχθη μεταξύ 14-16 Οκτωβρίου, αποκάλυψε ότι μόλις το 10% των Βρετανών έχει θετική εντύπωση για τη Liz Truss. Ακολούθησαν αποχωρήσεις και τελικά η Βρεττανή πρωθυπουργός υπέβαλε χθες την παραίτηση της, η οποία οδηγεί στην έναρξη της διαδικασίας για τη διαδοχή και, σύμφωνα με την αρμόδια επιτροπή του Συντηρητικού Κόμματος, έως την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου θα έχει ανακοινωθεί ο νέος ηγέτης των Τόρις και πρωθυπουργός. Όπως όλα δείχνουν, ο Boris Johnson θα είναι και πάλι υποψήφιος, ενώ δυναμική επάνοδο κάνει και ο Rishi Sunak. Η πρώην υπουργός Άμυνας και Εμπορίου Πένι Μόρντοντ ανακοίνωσε την υποψηφιότητά της. Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας δήλωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στην κούρσα διαδοχής της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία, προσθέτοντας ότι πιθανότατα θα στηρίξει τον Μπόρις Τζόνσον.
Οι εξελίξεις σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν στραφεί προς τη μάχη-κλειδί στη Χερσώνα, η οποία εκτιμάται ότι θα είναι καταλυτική για την μετέπειτα πορεία του πολέμου. Η Ρωσία το μεσημέρι της Τετάρτης επέβαλε στρατιωτικό νόμο στις τέσσερις περιοχές που πρόσφατα προσήρτησε (Ντονέτσκ, το Λουχάνσκ, τη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα), ενώ παράλληλα έγινε γνωστό από το υπουργείο Άμυνας στο Μινσκ ότι έως και 9.000 στρατιώτες και περίπου 170 άρματα μάχης από τη Ρωσία θα αναπτυχθούν στο έδαφος της Λευκορωσίας για τη συγκρότηση μιας «περιφερειακής στρατιωτικής δύναμης» όπως έχουν ανακοινώσει οι δύο χώρες. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, στην Ουάσιγκτον διεξήχθησαν κατεπείγουσες συζητήσεις σχετικά με την αντίδραση της Δύσης σε πιθανή χρήση πυρηνικού όπλου από τη Μόσχα μεταξύ των υπουργών Άμυνας των ΗΠΑ και της Βρετανίας την Τρίτη, ενώ ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε πως θεωρεί καθήκον της γενιάς μας ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» για την Ουκρανία. Να αναφέρουμε επίσης ότι η Ε.Ε. αναζητεί συγκεκριμένες αποδείξεις για οποιαδήποτε εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, αν και η Τεχεράνη διέψευσε ότι έχει προμηθεύσει drones στη Ρωσία, την ώρα που ο Λευκός Οίκος κατηγόρησε την Τεχεράνη ότι ψεύδεται όταν υποστηρίζει πως η Μόσχα δεν χρησιμοποιεί ιρανικής κατασκευής μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) στις επιθέσεις που εξαπολύει στην Ουκρανία. Τέλος, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και νυν αντιπρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ προειδοποίησε το Ισραήλ να μην παραδώσει όπλα στην Ουκρανία λέγοντας πως κάτι τέτοιο «θα κατέστρεφε» τη σχέση με τη Ρωσία, προειδοποίηση που οδήγησε δύο μέρες αργότερα στην δήλωση της Τετάρτης του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ Μπένι Γκαντς ότι τελικά το Ισραήλ δεν θα παράσχει όπλα στην Ουκρανία
Πολιτικές εξελίξεις είχαμε και στην Ιταλία με την χθεσινή εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στην Τζόρτζια Μελόνι, η οποία παρουσίασε την λίστα υπουργών στον Ιταλό πρόεδρο Ματαρέλα και σήμερα στις 10 το πρωί αναμένεται η ορκωμοσία της κυβέρνησης. Να αναφέρουμε ότι, επίσης χθες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συγκεντρωμένοι στις Βρυξέλλες, αποχαιρέτησαν τον Μάριο Ντράγκι, με το περίφημο «Whatever it takes» την ιστορική του φράση που χρησιμοποίησε όταν ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με την οποία δεσμεύθηκε τότε ότι θα κάνει τα πάντα για να υπερασπισθεί το ευρώ κατά την διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Η Τουρκία μοιάζει να δυσαρεστεί Ευρώπη και Αμερική με την Ε.Ε. να αφήνει αιχμές κατά Άγκυρας για την επιχείρηση «Ειρήνη», καθώς έχει αρνηθεί 8 επιθεωρήσεις σε πλοία υπό τουρκική σημαία, ενώ η Αμερική θεωρεί προκλητική την στάση της Τουρκίας υπέρ της Ρωσίας, ενώ παράλληλα προχωρούν οι διαδικασίες για τη δημιουργία ενεργειακού κόσμου. Ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία δήλωσε δε ότι «Η αμυντική μας συνεργασία με την Τουρκία και την Ελλάδα είναι αμερόληπτη και εξισορροπημένη και προς τις δύο πλευρές». Παράλληλα, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να είπε την Παρασκευή ότι δεν βλέπει εμπόδια για την παράταση της συμφωνίας με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ που επιτρέπει τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα, ύστερα από συζητήσεις που είχε με τους Ρώσους και Ουκρανούς ομολόγους του.
Οι διαδηλώσεις στο Ιράν συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα, ενώ νεκροί και τραυματίες υπήρξαν μετά τη φωτιά που ξέσπασε στη φυλακή Εβίν της Τεχεράνης, όπου κρατούνται ποινικοί και πολιτικοί κρατούμενοι, η οποία έχει βρεθεί στο στόχαστρο οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είχε περιληφθεί στη μαύρη λίστα της αμερικανικής κυβέρνησης το 2018 για «σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ενώ άλλη μία μαθήτρια βρήκε τον θάνατο μετά από ξυλοδαρμό όταν αρνήθηκε να τραγουδήσει τον ύμνο του καθεστώτος. Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί κατηγόρησε την Κυριακή τον Αμερικανό ομόλογό του, Τζο Μπάιντεν, ότι «υποκινεί το χάος, τον τρόμο και την καταστροφή» στην Ισλαμική Δημοκρατία. Σύμφωνα τώρα με το CNN, o Λευκός Οίκος βρίσκεται σε συνομιλίες με τον Έλον Μασκ για τη χρήση του «Starlink» στο Ιράν, ενός δικτύου που θα μπορούσε να βοηθήσει τους Ιρανούς να παρακάμψουν τους περιορισμούς του καθεστώτος στην πρόσβαση στο διαδίκτυο. Τέλος, το ιρανικό συνδικάτο εκπαιδευτικών κάλεσε σε απεργία δύο ημερών από την Κυριακή για την καταδίκη της βίαιης καταστολής στα σχολεία και τον θάνατο άνω των 20 παιδιών στις διαδηλώσεις που εξελίσσονται στη χώρα.
Στο Παρίσι στη συνέχεια, περισσότεροι από 140.000 πολίτες διαδήλωσαν την Κυριακή κατά της ακρίβειας, απαντώντας στην έκκληση του Ζαν-Λικ Μελανσόν, στο πλευρό του οποίου βρέθηκε η βραβευθείσα με Νομπέλ Λογοτεχνίας, Ανί Ερνό, ενώ δεκάδες διανοούμενοι και καλλιτέχνες υπέγραψαν επιστολή στήριξης για την κινητοποίηση. Την ίδια στιγμή, προβλήματα στον ανεφοδιασμό καυσίμων κυρίως στη βόρεια Γαλλία προκαλεί η απεργία εργαζομένων σε διυλιστήρια, που βρίσκεται στην τρίτη εβδομάδα της.
Παράλληλα, την προηγούμενη Κυριακή ξεκίνησε τις εργασίες του στο Πεκίνο το 20ό συνέδριο του Κ.Κ. Κίνας, το οποίο όπως αναμενόταν ήταν πλούσιο στο τελετουργικό αλλά φτωχότερο στην ουσία, καθώς τα συνέδρια των κομμουνιστικών κομμάτων εξουσίας περισσότερο επικυρώνουν ήδη ειλημμένες, σε στενό κύκλο, αποφάσεις παρά χαράσσουν καινούργιες στρατηγικές. Την ώρα που ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ετοιμάζεται να εγκαινιάσει την τρίτη θητεία του, το περιβάλλον του επιδιώκει να δημιουργήσει αφήγημα εμφανίζοντας τη συγκεντρωτική, αυταρχική πολιτική του ως μέρος των προαιώνιων κινεζικών αξιών. Η εκδοχή της ιστορίας που προωθεί ο Σι θέλει τους Κινέζους να συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους με κοινούς πολιτιστικούς δεσμούς, ανεξάρτητα από την εθνότητά τους. Αυτό σημαίνει ότι όποιος αμφισβητεί τις προτεραιότητες του Σι προδίδει τις ιερές αξίες της Κίνας. Τη στιγμή που χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Ινδία, μεταξύ άλλων, βιώνουν αναβίωση του εθνικισμού, το όραμα του Σι αποσκοπεί να «μπολιάσει» την Κίνα εναντίον κάθε κακής επιρροής, ιδιαίτερα εάν αυτή προέρχεται από τη Δύση.
Η Συρία συνεχίζει να απασχολεί την επικαιρότητα με την συριακή αεράμυνα να αναχαιτίζει μια ισραηλινή πυραυλική επίθεση στη Δαμασκό και στα νότια περίχωρά της, ενώ οι συγκρούσεις μεταξύ αντιμαχόμενων ομάδων ανταρτών στη βορειοδυτική Συρία ξανάρχισαν την Δευτέρα, μία ημέρα αφότου συμφωνήθηκε μια εύθραυστη εκεχειρία για τον τερματισμό των πολύνεκρων μαχών στον τελευταίο θύλακα του συριακού εδάφους που ελέγχεται από την αντιπολίτευση.
Δύο άλλες χώρες τέλος, βρίσκονται εν εξελίξει εκλογικών αναμετρήσεων. Οι εξελίξεις στις προεδρικές εκλογές στη Βραζιλία μία εβδομάδα πριν τον β΄ γύρο έδειξαν πως συρρικνώνεται το προβάδισμα του κεντροαριστερού πρώην προέδρου Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα επί του απερχόμενου ακροδεξιού αρχηγού του κράτους Ζαΐχ Μπολσονάρου. Στις ΗΠΑ δε, απομένουν τρεις εβδομάδες μέχρι τις ενδιάμεσες εκλογές, και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν προβάδισμα τον Δημοκρατικών με τον νυν πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να δεσμεύεται ότι το πρώτο νομοσχέδιο στην ατζέντα του Κογκρέσου, εφόσον κερδίσουν οι Δημοκρατικοί, θα διασφαλίζει το δικαίωμα στην άμβλωση. Παράλληλα, υπήρξε μία ακόμη εξέλιξη, καθώς η επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ, η οποία ερευνά την εισβολή στο Καπιτώλιο έστειλε χθες κλήτευση στον Ντόναλντ Τραμπ, κάνοντας έτσι ένα αποφασιστικό βήμα που ανοίγει τον δρόμο προς μια δικαστική διαμάχη που θα μπορούσε να είναι ιστορικής σημασίας.