Η επιλογή της Νότιας Αφρικής το 2010, της Βραζιλίας το 2014, της Ρωσίας το 2018 και του Κατάρ το 2022 για να φιλοξενήσουν το αθλητικό γεγονός με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στον κόσμο βασίστηκε ξεκάθαρα στην άνοδο των αναδυόμενων οικονομιών. Δεδομένης της στροφής κατά της παγκοσμιοποίησης, θα επιλεγούν ξανά τέτοιες χώρες;
…
Το 22ο Παγκόσμιο Κύπελλο βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά ποιος στις αρχές αυτού του αιώνα θα πίστευε ότι μπορεί να φιλοξενηθεί από το μικρό Κατάρ; Ωστόσο, εδώ είμαστε, και η μόνη έκπληξη είναι ότι δεν μοιάζει και τόσο έκπληξη.
Για ένα μεγάλο μέρος της επαγγελματικής μου καριέρας, διερεύνησα τους δεσμούς μεταξύ του όμορφου παιχνιδιού και της παγκόσμιας οικονομίας. Στη Goldman Sachs και, πριν από αυτό, στην Swiss Bank Corporation, άφησα τις διπλές μου εμμονές προεδρεύοντας σε ειδικές εφάπαξ εκδόσεις για κάθε Παγκόσμιο Κύπελλο από το 1994 έως το 2010. Μετά από ένα, έλαβα προσωπικά μηνύματα από ανώτερους κεντρικούς τραπεζίτες σε όλο τον κόσμο. Κάποιοι μου είπαν ότι ήταν η καλύτερη έκδοση που δημιουργήσαμε, η οποία, δεδομένου του πόσο συχνά δημοσιεύαμε σε οικονομικές εκδηλώσεις και αγορές, ήταν και διασκεδαστικό και κάτι για να συλλογιστούμε. Πείσαμε εθνικούς ηγέτες και μεγάλες προσωπικότητες του ποδοσφαίρου να γράψουν για εμάς ως καλεσμένοι. Σε μια περίπτωση, ο Άλεξ Φέργκιουσον, ο θρυλικός προπονητής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, επέλεξε την κορυφαία παγκόσμια ομάδα όλων των εποχών.
Μέχρι σήμερα, έχω καταφέρει να παρακολουθήσω έξι Παγκόσμια Κύπελλα, που φιλοξενήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, τη Γερμανία, τη Νότια Αφρική και τη Βραζιλία. Από αυτές τις εμπειρίες, μπορώ να προσθέσω τη φωνή μου σε όσους περιγράφουν την εκδήλωση ως μια από τις πιο όμορφες συναντήσεις πολλών διαφορετικών εθνικοτήτων και πολιτισμών. Η έλευση των Fan Zones, που πραγματικά απογειώθηκε μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006 στη Γερμανία, ενσάρκωσε αυτό το πνεύμα, αν και το βίωσα πιο έντονα στη Σεούλ το 2002. Η σχέση μεταξύ του ποδοσφαίρου και της κατάστασης της παγκόσμιας οικονομίας είναι εμφανής στην επιλογή των γηπεδούχων του τουρνουά. Νομίζω ότι είναι αναπόφευκτο γεγονός ότι η επιλογή της FIFA για τη Νότια Αφρική το 2010, τη Βραζιλία το 2014, τη Ρωσία το 2018 και τώρα το Κατάρ, βασίστηκε στη σταθερή άνοδο των λεγόμενων αναδυόμενων οικονομιών κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες αυτού του αιώνα. Σκέφτηκα από καιρό ότι οι άλλες δύο χώρες BRICS (μια ομάδα που περιλαμβάνει τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική) θα μπορούσαν κάλλιστα να ενταχθούν στη μικρή ομάδα οικοδεσποτών στο μέλλον.
Όμως, δεδομένης της εσωτερικής στροφής πολλών μεγάλων χωρών τα τελευταία χρόνια, είναι μετρημένες οι μέρες για να φιλοξενήσουν την εκδήλωση; Οι επίδοξες χώρες αναδυόμενων αγορών θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να πετύχουν τη διοργάνωση του τουρνουά με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στον κόσμο; Ή, αντίθετα, θα μπορούσε σύντομα ο κόσμος να επιστρέψει σε μια πιο ικανοποιημένη, παγκοσμιοποιημένη και χωρίς αποκλεισμούς διεθνή τάξη; Κάποιος θα μπορούσε να θέσει ακόμη και ένα βαθύτερο ερώτημα: είναι η FIFA κορυφαίος ή καθυστερημένος δείκτης της παγκόσμιας οικονομίας και του βαθμού παγκοσμιοποίησης; Υποψιάζομαι ότι το πώς εξελίσσεται ο διαγωνισμός τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες και, το σημαντικότερο, πόσοι από εμάς παρακολουθούμε τους αγώνες, μπορεί να είναι το πιο ξεκάθαρο πρώιμο σημάδι της ευρύτερης σημασίας του φετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ο διαγωνισμός ήταν η ραχοκοκαλιά των εσόδων της FIFA. Γίνεται ήδη λόγος – πιθανώς υποκινούμενος από την επιθυμία των επαγγελματικών συλλόγων για ακόμη μεγαλύτερα έσοδα – για τη μετατροπή του τουρνουά σε διετή διοργάνωση ή για τη συμπλήρωση του τρέχοντος τετραετούς σχήματος με έναν διαγωνισμό που βασίζεται σε τετραετία.
Εάν το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας είναι πολύ διαφορετικό από τα τελευταία 20-30 χρόνια, αυτό θα αντικατοπτρίζεται στη λήψη αποφάσεων της FIFA. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η FIFA είναι ενθουσιώδης για μελλοντικές διοργανώσεις σε χώρες αναδυόμενων αγορών, εάν αυτές οι χώρες συμβάλλουν λιγότερο στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη από ό,τι οι διοργανώτριες τουρνουά από το 2010. Τις δεκαετίες του 1980, του 1990, του 2000 και του 2011-20, η αύξηση του παγκόσμιου πραγματικού ΑΕΠ ήταν κατά μέσο όρο , αντίστοιχα, 3,3%, 3,3%, 3,9% και 3,7%. Η επιτάχυνση τις πιο πρόσφατες δύο ολόκληρες δεκαετίες οφειλόταν σαφώς στην ισχυρότερη ανάπτυξη στον αναδυόμενο κόσμο και συμπίπτει με την περίοδο που η FIFA άρχισε να επιλέγει οικοδεσπότες εκτός των παραδοσιακών ποδοσφαιρικών οχυρών. Αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι αυτή η τάση θα μπορούσε να αντιστραφεί αυτή τη δεκαετία, ακόμη και με οκτώ χρόνια ακόμα μπροστά μας. Και τι γίνεται με τους νικητές αυτή τη φορά; Έμαθα μέσα από τη δημοτικότητα των δημοσιεύσεων που παρήγαγα στο παρελθόν να μην πηγαίνω παραπέρα από την πρόβλεψη των τεσσάρων ημιτελικών. Πρώτον, ο ίδιος ρεαλισμός με τον οποίο πρέπει κανείς να προσεγγίσει τις οικονομικές προβλέψεις ισχύει και για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Δεύτερον, οι ηγέτες των χωρών που δεν είχαμε την ευκαιρία να κερδίζουν συχνά δεν το έπαιρναν πολύ καλά.
Ξεκινάω με την ιστορία. Μόνο οκτώ χώρες έχουν κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Η Βραζιλία, έχοντας κερδίσει πέντε φορές, είναι πάντα ένα από τα φαβορί και η φετινή ομάδα φαίνεται να είναι μια από τις ισχυρότερες του τουρνουά. Αργεντινή, Ουρουγουάη, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Αγγλία είναι οι άλλοι προηγούμενοι νικητές. Παρόλο που η Ιταλία δεν κατάφερε να προκριθεί αυτή τη φορά, ο νικητής είναι πιθανό να είναι ένας από τους άλλους. Ένα από αυτά τα χρόνια, η Αγγλία θα το κερδίσει ξανά, αλλά θα μπορούσε άνετα να είναι οποιοσδήποτε από τους προηγούμενους νικητές. Μεταξύ των υπολοίπων, η Δανία, η Ολλανδία και η Πορτογαλία συνήθως ξεπερνούν το οικονομικό και πληθυσμιακό βάρος τους. Όποιος και να κερδίσει, θα παρακολουθώ για κάθε είδους μηνύματα για το μέλλον – όπως έκανα πάντα.
Πηγή: project-syndicate.org