Κάνοντας την ανασκόπηση του 2022 εστιάζουμε στα γεγονότα που υπήρξαν πιο καθοριστικά την χρονιά που σήμερα φτάνει στο τέλος της.
Ήταν μια καλή χρονιά; Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους…
Πόλεμος Ουκρανία – Ρωσία
Στις 24 Φεβρουαρίου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εισβάλλει στην Ουκρανία ισχυριζόμενος ότι θέλει να την αποναζιστικοποιήσει, προκαλώντας παγκόσμια κρίση που δεν έχει προηγούμενο από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ διακηρύσσουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία, ο Πούτιν βρίσκεται πολύ απομονωμένος διπλωματικά και οι Δυτικοί επιβάλλουν στη Ρωσία οικονομικές κυρώσεις, που γίνονται ολοένα και πιο αυστηρές με το πέρασμα του χρόνου, παραδίδοντας ταυτόχρονα όπλα στην Ουκρανία που αποκτά επίσης καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Ρώσος πρόεδρος εγείρει την απειλή χρήσης πυρηνικού όπλου, λέγοντας ότι είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει “όλα τα μέσα” που έχει στο οπλοστάσιό του. Τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν διακήρυξη που καταδίκασε την εισβολή και ζητούσε από τη Ρωσία να αποχωρήσει από την Ουκρανία και ο πρόεδρος της Αμερικής Τζο Μπάιντεν τον Απρίλιο κατηγορεί τον Ρώσο ομόλογο του για γενοκτονία, καθώς αφθονούν οι μαρτυρίες που κατηγορούν τον ρωσικό στρατό για παραβιάσεις, μεταξύ των οποίων δολοφονίες αμάχων, βασανιστήρια και βιασμοί. Οι εικόνες από το μέτωπο έκαναν τον γύρο του διαδικτύου: χιλιάδες άμαχοι και παιδιά τρέχουν πανικόβλητοι να φύγουν από τη χώρα, βομβαρισμένα νοσοκομεία και αιμόφυρτους ασθενείς και έγκυες γυναίκες, ομαδικοί τάφοι ανθρώπων που υπέστησαν βασανιστήρια.
Η εισβολή στην Ουκρανία έφερε κύμα κυρώσεων στη Ρωσία από τον δυτικό κόσμο. Ανάμεσα σε αυτές το εμπάργκο στη ρωσική ενέργεια, αλλά και τα ρωσικά προϊόντα, ενέργεια που έφερε «τσουνάμι» αυξήσεων και ακρίβεια στην Ευρώπη, καθώς και την απειλή μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, λόγω του θαλάσσιου αποκλεισμού που επέβαλε η Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα. Μια συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε τον Ιούλιο, επιτρέπει στην Ουκρανία να ξαναρχίσει σταδιακά να εξάγει τα σιτηρά της.
Η εισβολή προχώρησε με σταθερά εδαφικά κέρδη για τη Ρωσία έως τις αρχές Απριλίου 2022, όταν και αποχώρησε από το Κίεβο και τη βορειοανατολική Ουκρανία γενικότερα. Τον Σεπτέμβριο του 2022, εξαιτίας αυτής της εξέλιξης, η Ρωσία έθεσε σε εφαρμογή μερική επιστράτευση περίπου 300.000 εφέδρων, δημιουργώντας ένα κύμα εξόδου πολλών Ρώσων από τη χώρα, ενώ ταυτόχρονα ανακοίνωσε την προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών κατεχόμενων περιφερειών μετά τη διεξαγωγή “δημοψηφισμάτων”, την ώρα που ο ρωσικός στρατός σωρεύει ήττες επί του πεδίου.
Μετά την εγκατάλειψη της περιφέρειας του Χαρκόβου (την πρώτη μεγάλη κατάκτησή της), η Μόσχα διατάζει στις αρχές Νοεμβρίου την αποχώρηση των δυνάμεών της από τη Χερσώνα (νότια). Η Ρωσία εξαπολύει εκατοντάδες πλήγματα εναντίον των ουκρανικών ενεργειακών δικτύων, βυθίζοντας εκατομμύρια Ουκρανούς στο σκοτάδι καθώς πλησιάζει ο χειμώνας. Θα λέγαμε ότι 10 μήνες μετά, η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Μόσχας έχει «βαλτώσει» ενώ σε κάποιες περιοχές, βρίσκεται σε οπισθοχώρηση. Βέβαια, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να έχουν υπό τον έλεγχό τους τεράστιες εκτάσεις στο ανατολικό και το νότιο τμήμα της Ουκρανίας, ενώ τουλάχιστον 40.000 άμαχοι έχουν σκοτωθεί και 14 εκατ. έχουν εκτοπιστεί στη διάρκεια της σύρραξης.
Η παγκόσμια οικονομία υπό πίεση
Στην οικονομία, οι περισσότερες από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου περίμεναν έως τον Μάρτιο για να αρχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν κινήθηκε έως τον Ιούλιο και διατυπώθηκαν παράπονα ότι η καθυστέρηση επέτρεψε στον πληθωρισμό να αυξηθεί. Υπάρχουν πρώιμες ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός ίσως έχει κορυφωθεί σε κάποιες οικονομίες, αλλά η ανάπτυξη επίσης μετριάζεται. Σε κάποιες χώρες, όπως στη Βρετανία, οι προοπτικές παραμένουν δυσοίωνες.
Η εκτόξευση των τιμών, που ξεκίνησε το 2021 λόγω της αποδιοργάνωσης των εφοδιαστικών αλυσίδων σε συνδυασμό με την ισχυρή ζήτηση βασικών προϊόντων και υπηρεσιών κατά την επανεκκίνηση των οικονομιών μετά την Covid, επιταχύνεται το 2022 για να φθάσει σε επίπεδα πρωτόγνωρα από τα χρόνια του 1970 και του 1980. Ο πληθωρισμός φθάνει το 10,1% το Νοέμβριο στην ευρωζώνη. Αναμένεται να φθάσει το 8% στο τέταρτο τρίμηνο στις χώρες της G20, επηρεάζοντας την παγκόσμια ανάπτυξη με την αύξηση του κόστους παραγωγής των επιχειρήσεων.
Προκειμένου να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αυξάνει επιθετικά τα επιτόκιά της από τον Μάρτιο, καθιστώντας τον δανεισμό όλο και πιο ακριβό, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθεί.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πληθωρισμός τροφοδοτείται από τον πόλεμο στην Ουκρανία που βυθίζει την Ευρώπη σε βαθιά ενεργειακή κρίση, καθώς αυτή εξαρτάται από το ρωσικό αέριο. Οι εξαγωγές ρωσικού αερίου, κυρίως μέσω των πολύ εξαρτώμενων Γερμανίας και Ιταλίας, είναι σε ελεύθερη πτώση. Ο ΟΟΣΑ ανακοινώνει ότι «Η παγκόσμια οικονομία υφίσταται τη μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση από τα χρόνια του 1970». Παράλληλα, ο πόλεμος προκαλεί αύξηση των τιμών των δημητριακών και κατά συνέπεια των ζωοτροφών.
Λόγω των επίμονων υγειονομικών περιορισμών που συνδέονται με την Covid-19, των ελλείψεων ηλεκτρονικών τσιπ, που κατασκευάζονται στην πλειονότητά τους στην Ταϊβάν, επιβραδύνονται επίσης πολλοί τομείς.
Πολιτική αστάθεια στη Βρετανία
Ο Συντηρητικός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον παραιτείται τον Ιούλιο μετά από μια διαδοχή σκανδάλων και ένα μπαράζ παραιτήσεων μελών της κυβέρνησής του. Η Λιζ Τρας ορίζεται επίσημα διάδοχός του στην Ντάουνινγκ Στριτ από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, δύο ημέρες πριν από τον θάνατο της, στις 8 Οκτωβρίου. Θα είναι η πιο εφήμερη πρωθυπουργός στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, καθώς παραμένει στον πρωθυπουργικό θώκο μόνο 44 ημέρες προτού παραιτηθεί με τη σειρά της, έχοντας προλάβει στο μεταξύ να προκαλέσει πολιτική και οικονομική κρίση με το ‘ριζοσπαστικό’ οικονομικό πρόγραμμά της.
Τον Οκτώβριο του 2022, ο Rishi Sunak γίνεται ο τρίτος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου σε λιγότερο από δύο μήνες και ο πέμπτος μέσα σε μια εξαετία, υποδηλώνοντας το τεράστιο πολιτικό χάος της χώρας. Θεωρείται μια στιγμή ορόσημο για την ιστορία της Αγγλίας, καθώς πρωθυπουργός γίνεται για πρώτη φορά Ινδουιστής, απόγονος μεταναστών από την Ινδία και την Αφρική. Ο 42χρονος πρώην τραπεζίτης και υπουργός Οικονομικών, ο οποίος εκτιμάται ότι είναι 10 φορές πλουσιότερος ακόμα και από τον μονάρχη του έθνους, έχει να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις με κύριες τον πληθωρισμό που κινείται πάνω από 10%, το συνεχώς επιδεινούμενο σύστημα υγείας και τις διαδοχικές απεργίες.
Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ και η επιχείρηση «Γέφυρα του Λονδίνου»
Η μακροβιότερη μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου, η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’, πεθαίνει σε ηλικία 96 ετών στις 8 Σεπτεμβρίου στο Κάστρο Μπαλμόραλ. Ο θάνατός της έθεσε σε εφαρμογή την Επιχείρηση «Γέφυρα του Λονδίνου», σχέδιο που περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο διαχείρισης του θανάτου της, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης της κηδείας.
Οι εικόνες από την κηδεία της ταξίδεψαν σε όλον τον κόσμο. Σύμφωνα με τα βρετανικά μέσα, έως και 7,7 δισ. τηλεθεατές είδαν έστω κάποια αποσπάσματα της μετάδοσης.
Τη βασίλισσα Ελισάβετ διαδέχθηκε ο γιος της βασιλιάς Κάρολος Γ’.
Νίκες και ήττες για την ακροδεξιά
Έπειτα από τέσσερα χρόνια στην εξουσία, ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαϊρ Μπολσονάρου ηττήθηκε με μικρή διαφορά από τον αριστερό Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα στις προεδρικές εκλογές της 30ής Οκτωβρίου, έπειτα από μια τοξική προεκλογική εκστρατεία. Ο Λούλα, που είχε φυλακιστεί για διαφθορά (2018-2019) προτού ακυρωθεί η καταδίκη του από τη δικαιοσύνη, θα επιστρέψει επίσημα ως επικεφαλής του βραζιλιάνικου κράτους την 1η Ιανουαρίου 2023. Η επιτυχία του μοιάζει να σηματοδοτεί την επιστροφή της αριστεράς στη Λατινική Αμερική.
Στην Ευρώπη, αντίθετα, οι υπερσυντηρητικοί καταγράφουν ηχηρές νίκες στις βουλευτικές εκλογές σε πολλές χώρες, αρχής γενομένης τον Απρίλιο με την τέταρτη διαδοχική νίκη του ηγέτη του ουγγρικού εθνικιστικού κόμματος Βίκτορ Ορμπάν.
Στη Γαλλία, ο Εθνικός Συναγερμός (ακροδεξιά) της Μαρίν Λεπέν καταγράφει μια ιστορική επιτυχία τον Ιούνιο και γίνεται το πρώτο αντιπολιτευόμενο κόμμα στην Εθνοσυνέλευση, όπου ο αρχηγός του κράτους Εμανουέλ Μακρόν χάνει την απόλυτη πλειοψηφία.
Το εθνικιστικό και αντιμεταναστευτικό κόμμα Δημοκράτες της Σουηδίας (SD) είναι ο μεγάλος νικητής των εκλογών του Σεπτεμβρίου και γίνεται η δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα.
Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι κερδίζει μια ιστορική νίκη τον Σεπτέμβριο με το μεταφασιστικό κόμμα της Αδέλφια της Ιταλίας και τον Οκτώβριο διορίζεται πρωθυπουργός.
Κίνα: επανεκλογή του Σι — αμφισβήτηση της πολιτικής της “μηδενικής Covid”
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επανεκλέγεται τον Οκτώβριο επικεφαλής του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ) κατά το 20ό συνέδριο του ΚΚΚ. Στη διάρκεια των δέκα χρόνων που βρίσκεται στην ηγεσία της χώρας, έχει επιδείξει μια επιθυμία για έλεγχο, παρεμβαίνοντας σε όλους σχεδόν τους μηχανισμούς τη χώρας και προκαλώντας διεθνείς επικρίσεις για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, ενώ η αντιπαλότητα με τις ΗΠΑ παραμένει και ενδεχομένως κλιμακώνεται.
Οι εντάσεις στο Στενό της Ταϊβάν φθάνουν στο υψηλότερο επίπεδό τους εδώ και χρόνια μετά την επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι στις αρχές Αυγούστου στο αυτόνομο νησί. Η Κίνα προχωρά σε αντίποινα πραγματοποιώντας χερσαία και ναυτικά γυμνάσια έκτασης άνευ προηγουμένου από τα μέσα των χρόνων του 1990. Και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δηλώνει πως τα αμερικανικά στρατεύματα θα υπερασπιστούν την Ταϊβάν, αν το νησί δεχθεί εισβολή από την Κίνα.
Παράλληλα, η στρατηγική της χώρας για “μηδενική Covid”, οδήγησε σε lockdown ολόκληρες συνοικίες ή πόλεις με το που εμφανίζονται εστίες και προκάλεσε στα τέλη Νοεμβρίου τις μεγαλύτερες εδώ και δεκαετίες διαδηλώσεις. Οι αρχές αντιδρούν με καταστολή και στη συνέχεια, το Δεκέμβριο, με μια γενική χαλάρωση των υγειονομικών κανόνων για να κατευνάσουν τη λαϊκή οργή και να ανορθώσουν την παραπαίουσα οικονομία. Μετά τη χαλάρωση αυτή, τα κρούσματα της Covid σημειώνουν έκρηξη στη χώρα, με αποτέλεσμα τα νοσοκομεία να δεχθούν μεγάλη πίεση, ενώ έλλειψη αντιπυρετικών και αντιγριπικών φαρμάκων πλήττει τα φαρμακεία. Στο τέλος Δεκεμβρίου η Κίνα ανακοινώνει τελικά πως στις 8 Ιανουαρίου θα βάλει τέλος στην υποχρεωτική καραντίνα όταν φθάνει κάποιος στη χώρα, τελευταίο κατάλοιπο της αυστηρής υγειονομικής πολιτικής της “μηδενικής Covid”.
Αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές
Πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές οι δημοσκοπήσεις και πολιτικές αναλυτές έδειχναν προς ένα «κόκκινο κύμα», το οποίο τελικά ποτέ δεν επήλθε. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα κέρδισε τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, αλλά η νίκη ήταν οριακή με πλειοψηφία μικρότερη των 10 εδρών. Το κόμμα όχι μόνο απέτυχε να πάρει πίσω τη Γερουσία, αλλά έχασε αρκετές ψηφοφορίες για το αξίωμα του κυβερνήτη.
Οι Δημοκρατικοί θριάμβευσαν και στις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις για την ανάδειξη υπουργών Εσωτερικών πολιτειών, όπου οι ρεπουμπλικάνοι αντίπαλοί τους αμφισβητούσαν τη νομιμότητα των εκλογών του 2020. Οι ενδιάμεσες εκλογές συνήθως αποτελούν ηχηρό μήνυμα για το κόμμα του εν ενεργεία προέδρου. Αυτήν τη φορά ήταν κάτι πιο ήπιο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώνει παρόλα αυτά την υποψηφιότητά του στις προεδρικές εκλογές του 2024. Η μάχη για το ρεπουμπλικανικό χρίσμα προβλέπεται σκληρή, με πολλούς άλλους δυνητικούς υποψηφίους, μεταξύ των οποίων ο κυβερνήτης της Φλόριντα Ρον Ντε Σάντις, ανερχόμενο αστέρι της αμερικανικής σκληρής δεξιάς.
Η υποψηφιότητα του πρώην προέδρου θα μπορούσε εξάλλου να απειληθεί από ενδεχόμενες δικαστικές διώξεις, καθώς τον Νοέμβριο ορίζεται ένας ειδικός εισαγγελέας για δύο από τις πολλές έρευνες που τον θέτουν στο στόχαστρο.
Ο θάνατος της Μασχά Αμινί και οι εξεργέσεις στο Ιράν
Μετά τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, που συνελήφθη από την αστυνομία ηθών επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα, στις 16 Σεπτεμβρίου, ξέσπασε σωρεία διαδηλώσεων στο Ιράν, αρχικά κυρίως από γυναίκες που στη συνέχεια εξαπλώθηκαν σε όλη τη χώρα και όλες τις κοινωνικές τάξεις και συνεχίζονται αποτελώντας πλέον απειλή για την 43χρονη ισλαμική επανάσταση. Οι διαδηλώσεις για την ελευθερία των γυναικών μετατρέπονται σταδιακά σε ένα ευρύτερο κίνημα εναντίον του ισλαμικού καθεστώτος, κερδίζοντας τους δρόμους, τα πανεπιστήμια ακόμη και τα σχολεία, παρά την καταστολή. Θεωρείται ότι τέτοιο κύμα διαδηλώσεων έχει να αντιμετωπίσει το Ιράν από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.Οι αρχές κάνουν λόγο για τουλάχιστον 300 θανάτους (μέχρι τις 5/12), με μια ΜΚΟ με έδρα τη Νορβηγία να καταγράφει τουλάχιστον 469.
Ως απάντηση σε αυτές τις διαδηλώσεις, ξεκινώντας στις 19 Σεπτεμβρίου η ιρανική κυβέρνηση εφάρμοσε περιφερειακούς τερματισμούς της πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Καθώς οι διαμαρτυρίες αυξάνονταν, επιβλήθηκε εκτεταμένο μπλακάουτ στο Διαδίκτυο μαζί με πανεθνικούς περιορισμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, η εξουσία κάνει μια χειρονομία προς τους διαδηλωτές, ανακοινώνοντας τη διάλυση της αστυνομίας ηθών. Ωστόσο αμέσως μετά το Ιράν εκτελεί δι’ απαγχονισμού δύο νεαρούς άνδρες που έχουν καταδικαστεί για αδικήματα σχετικά με τις διαδηλώσεις.
Τα γεγονότα στο Ιράν έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σε όλο τον δυτικό κόσμο, ενώ γυναίκες σε όλον τον κόσμο έκοψαν δημόσια τα μαλλιά τους, ως ένδειξη αλληλεγγύης στον αγώνα των γυναικών του Ιράν.
Η κλιματική κρίση – Η Διάσκεψη COP27 και οι φυσικές καταστροφές
Στις συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα στην Αίγυπτο (COP27), οι χώρες συμφώνησαν να δημιουργήσουν ένα ταμείο για να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες που απειλούνται από κλιματικές καταστροφές, αλλά δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε σχέδια για ταχύτερη μείωση των εκπομπών.
Στα μέσα Δεκεμβρίου, περισσότερα από 190 κράτη υιοθετούν μια ιστορική συμφωνία στο Μόντρεαλ σε μια προσπάθεια να σταματήσουν την καταστροφή της βιοποικιλότητας και των φυσικών πόρων της. Η συμφωνία προβλέπει έναν οδικό χάρτη με κύριο στόχο την προστασία του 30% του πλανήτη μέχρι το έτος 2030.
Εν τω μεταξύ, το 2022 πολλαπλασιάστηκαν οι καταστροφές που συνδέονται με την κλιματική υπερθέρμανση.
Το καλοκαίρι είναι το πιο ζεστό που καταγράφηκε ποτέ στην Ευρώπη, ρεκόρ θερμοκρασιών και καύσωνες προκαλούν ξηρασία και δασικές πυρκαγιές (τουλάχιστον 6.600.000 στρέμματα δάσους γίνονται στάχτη από τον Ιανουάριο μέχρι τα μέσα Αυγούστου στην ΕΕ, ένα ρεκόρ). Οι παγετώνες των Άλπεων καταγράφουν απώλειες ρεκόρ στη μάζα πάγου και τουλάχιστον 15.000 θάνατοι συνδέονται άμεσα με τον καύσωνα στη Γηραιά Ήπειρο, σύμφωνα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Η Κίνα καταρρίπτει επίσης ρεκόρ ζέστης τον Αύγουστο και η ξηρασία απειλεί με λιμό το Κέρας της Αφρικής.
Οι πυρκαγιές και η αποψίλωση καταρρίπτουν νέα ρεκόρ στην Αμαζονία της Βραζιλίας.
Στο Πακιστάν, ιστορικών διαστάσεων πλημμύρες που συνδέονται με έναν ασυνήθιστο μουσώνα έχουν αποτέλεσμα 1.700 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους και οκτώ εκατομμύρια άλλοι να εκτοπιστούν, ενώ το ένα τρίτο της χώρας βρίσκεται κάτω από το νερό.
Ανατροπή του δικαιώματος στην άμβλωση στις Ηνωμένες Πολιτείες
Τον Ιούνιο, το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών δίνει σε κάθε Πολιτεία την ελευθερία να απαγορεύσει τις αμβλώσεις στο έδαφός της, καταργώντας το εμβληματικό διάταγμα “Roe v. Wade” του 1973. Έπειτα από αυτή τη μεταστροφή, περίπου 20 πολιτείες απαγορεύουν πλήρως ή περιορίζουν εις βάθος το δικαίωμα στην εθελούσια διακοπή της εγκυμοσύνης και το θέμα αυτό είναι μεταξύ των θεμάτων που κυριαρχούν στην προεκλογική εκστρατεία για τις ενδιάμεσες εκλογές.
Ελπίδα για ειρήνη στην Αιθιοπία
Έπειτα από δύο χρόνια σύγκρουσης, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αιθιοπίας και οι αρχές των ανταρτών της βόρειας επαρχίας Τιγκράι υπογράφουν στις 2 Νοεμβρίου στην Πρετόρια συμφωνία “διακοπής των εχθροπραξιών”, η οποία έχει σκοπό να θέσει τέλος σε έναν πόλεμο τον οποίο μη κυβερνητικές οργανώσεις χαρακτήρισαν “έναν από τους πιο φονικούς στον κόσμο”. Έπειτα από πέντε μήνες κατάπαυσης του πυρός, οι μάχες είχαν αναζωπυρωθεί στα τέλη Αυγούστου.
Η σύγκρουση, στην οποία αντιπαρατίθενται από τον Νοέμβριο η Αιθιοπία, η οποία υποστηρίζεται κυρίως από δυνάμεις της γειτονικής Ερυθραίας, με τις αρχές των ανταρτών της Τιγκράι, σημαδεύτηκε από ενδεχόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν από “όλα τα μέρη” σύμφωνα με τον ΟΗΕ, και οδήγησε στον εκτοπισμό τουλάχιστον δύο εκατομμυρίων Αιθιόπων.
Εκτός από τον αφοπλισμό των ανταρτών, η συμφωνία ειρήνης αναμένεται να επιτρέψει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο Τιγκράι, που έχει σχεδόν αποκοπεί από τον υπόλοιπο κόσμο και τα έξι εκατομμύρια των κατοίκων του στερούνται τροφής και φαρμάκων εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο. Η πρώτη αυτοκινητοπομπή μεταφοράς βοήθειας από τα τέλη Αυγούστου φθάνει στις 16 Νοεμβρίου.
Το Κατάρ, αμφιλεγόμενος οικοδεσπότης του Μουντιάλ 2022
Το Μουντιάλ 2022 διεξάγεται στο Κατάρ, το οποίο αποτελεί την πρώτη αραβική χώρα που διοργανώνει το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου και επικρίνεται εντόνως για τη μεταχείριση των ξένων εργατών -μερικά ΜΜΕ αναφέρουν χιλιάδες θανάτους στα εργοτάξια, απολογισμό τον οποίο διαψεύδει η Ντόχα-, των ΛΟΑΤΚΙ+ και των γυναικών ή ακόμη για τη χρήση κλιματισμού στα στάδιά της εν μέσω κλιματικής αλλαγής.
Μετά την απειλή για επιβολή αθλητικών κυρώσεων από τη FIFA, την παγκόσμια αρχή για το ποδόσφαιρο, κανένας αρχηγός εθνικής ομάδας δεν μπορεί να φοράει το περιβραχιόνιο “One Love” κατά της ομοφοβίας όταν ξεκινά το τουρνουά. Όσοι διαφωνούν εκφράζονται με διάφορες συμβολικές χειρονομίες (Γερμανοί παίκτες μιμούνται το φίμωτρο, Ευρωπαίοι υπουργοί φορούν το περιβραχιόνιο με το ουράνιο τόξο όταν ανεβαίνουν στην εξέδρα των επισήμων), ενώ δίνεται το εναρκτήριο λάκτισμα.
Το Μουντιάλ 2022 συνδέεται με το Qatargate το οποίο εμπλέκει χρηματισμούς ευρωβουλευτών και αποτελεί ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς, στο οποίο εμπλέκεται το Κατάρ.
Στις 18 Δεκεμβρίου, έπειτα από αναμονή 36 ετών, 120 λεπτά αγώνα και τη διαδικασία των πέναλτι, η Αργεντινή κατακτά το τρίτο της Παγκόσμιο Κύπελλο νικώντας την κάτοχο του τίτλου Γαλλία.
Ο πληθυσμός της γης ξεπέρασε τα 8 δισεκατομμύρια
Τον Νοέμβριο του 2022 ο πληθυσμός της γης υπολογίστηκε ότι ξεπέρασε τα 8 δισεκατομμύρια και γεννήθηκαν δεκάδες ερωτήματα για τον υπερπληθυσμό του πλανήτη και τη βιωσιμότητά του.
Και αυτό γιατί χρειάστηκαν πάνω από 200.000 ανθρώπινης προϊστορίας και ιστορίας για να φτάσει ο ανθρώπινος πληθυσμός το ένα δισεκατομμύριο και μόνο 219 χρόνια ακόμη για να αυξηθεί στα 8 δισεκατομμύρια.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός σημειώνει συνεχή αύξηση από τον 14ο αιώνα, μετά το τέλος της μεγάλης επιδημίας πανούκλας και του μεγάλου λιμού των ετών 1315–1317.
Μαθητής λυκείου σκότωσε 19 μαθητές σε δημοτικό σχολείο του Τέξας
Στις 25 Μαΐου η παγκόσμια κοινότητα συγκλονίζεται από το μακελειό σε δημοτικό σχολείο του Τέξας.
Ο 18χρονος Σαλβαδόρ Ράμος, μαθητής λυκείου στην Ουβάλντε, εισέβαλε στο σχολείο και άνοιξε πυρ εναντίον μικρών μαθητών, σκοτώνοντας 19 παιδια και δύο ενηλίκους, τουλάχιστον ο ένας εκ των οποίων ήταν εκπαιδευτικός.
Ο νεαρός δράστης σκοτώθηκε στην ανταλλαγή πυρών με αστυνομικούς που ακολούθησε.
Οι εορτασμοί για το Ηalloween στη Νότια Κορέα βάφονται με αίμα
Το βράδυ της 29ης Οκτωβρίου 156 νέοι άνθρωποι, ηλικίας 20 – 30 ετών, σκοτώθηκαν και 197 τραυματίστηκαν, όταν συνωστίστηκαν και ποδοπατήθηκαν στα στενά δρομάκια της δημοφιλούς για τη νυχτερινή ζωή της συνοικίας της Σεούλ, Ιτεγουόν.
Την ημέρα εκείνη έλαβε χώρα ένα τεράστιο πάρτι για το Ηalloween, το πρώτο που εορταζόταν στη χώρα χωρίς σχεδόν κανένα περιοριστικό μέτρο λόγω κορωνοϊού μετά από τρία χρόνια.
Στους εορτασμούς συμμετείχαν περίπου 100.000 άνθρωποι από όλον τον κόσμο. Όμως η κατάσταση βγήκε εκτός ελέγχου, με αποτέλεσμα τις εικόνες φρίκης να κάνουν τον γύρο του κόσμου και να προκαλούν ανατριχίλα.
Ο Elon Musk αγόρασε το Twitter
Στις 14 Απριλίου, ο δισεκατομμυριούχος Elon Musk δήλωσε δημόσια ότι ήθελε να αγοράσει το Twitter κάνοντας προσφορά 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το διοικητικό συμβούλιο του Twitter αρχικά απέρριψε την προσφορά, ενώ προσπάθησε να αποτρέψει τον Musk από το να αγοράσει αναγκαστικά την εταιρεία.
Το διοικητικό συμβούλιο του Twitter αποφάσισε ότι, μετά από σκέψη, θα λάβουν τη συμφωνία στις 25 Απριλίου. Μόλις ανακοίνωσαν ότι είχαν αποδεχτεί την προσφορά, ο Musk έγραψε: «Yesssss», στο Twitter.
Βρέθηκαν μικροπλαστικά στο ανθρώπινο αίμα
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο στο Environment International βρήκε μικροπλαστικά στο ανθρώπινο αίμα. Περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν στην κυκλοφορία του αίματός τους τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο – ένα πολυμερές που χρησιμοποιείται σε μπουκάλια νερού και συσκευασίες τροφίμων, μεταξύ άλλων καθημερινών ειδών. Οι επιστήμονες είχαν προηγουμένως διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι εκτίθενται σε μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού μέσω της τροφής που τρώνε, του νερού που πίνουν και του αέρα που αναπνέουν.
Οι επιστήμονες απαθανάτισαν μια εικόνα της μαύρης τρύπας του γαλαξία
Τον Μάιο, οι επιστήμονες αποκάλυψαν την πρώτη εικόνα του Sagittarius A*, μιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας. Ήταν το αποτέλεσμα μιας διεθνούς προσπάθειας γνωστής ως έργο του τηλεσκοπίου Event Horizon. Το 2019, η ίδια ομάδα επιστημόνων αποκάλυψε την πρώτη εικόνα μιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία M87, η οποία είναι 1.500 φορές μεγαλύτερη από το Sagittarius A*.
Η NASA επιστρέφει στο φεγγάρι
Η αποστολή σελήνης Artemis 1 της NASA, αποτελεί το πρώτο μεγάλο βήμα για την επιστροφή στην Σελήνη και εκτοξεύτηκε στις 15 Νοεμβρίου. Ο πύραυλος προσεδαφίστηκε στις 11 Δεκεμβρίου και μετέφερε την κάψουλα Orion. Η κάψουλα Orion έχει σχεδιαστεί για ταξίδια πολλών εβδομάδων πέρα από τη τροχιά της Γης. Δεν μετέφερε αστροναύτες σε αυτήν την πτήση, αλλά έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ένα τετραμελής πλήρωμα. Αν η αποστολή στεφθεί με επιτυχία, τότε η επόμενη αποστολή με ονομασία Άρτεμις 2 θα είναι επανδρωμένη.