Κάρτες με ευχές αιώνιας πίστης, τούρτες στολισμένες με φράουλες και χουχουλιάρικα μαξιλαράκια, όλα σε σχήμα καρδιάς, με βελάκι ή χωρίς, κατακλύζουν τις αγορές για την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου κάθε χρόνο. Καλά όλα αυτά, αλλά το γνωστό σύμβολο της καρδιά με το φλογερό κόκκινο χρώμα του, από πότε υπάρχει αυτό το σύμβολο αγάπης που σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με την ανθρώπινη ανατομία;
Η πιο ασυνήθιστη και αμφίβολη θεωρία υποστηρίζει ότι προέρχεται από το Σίλφιο, ένα είδος φυτού που φύτρωνε στις ακτές της Βόρειας Αφρικής, κοντά στην ελληνική αποικία της Κυρήνης. Λέγεται μάλιστα ότι οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά και οι Ρωμαίοι, το χρησιμοποιούσαν εκτός από αρωματικό και τρόφιμο, ως ένα θαυματουργό σιρόπι για τον βήχα, αλλά κυρίως ως αφροδισιακό και αντισυλληπτικό. Και ήταν τόσο δημοφιλές, που κατά τους αρχαίους συγγραφείς, το φυτό έφτασε από την δημοφιλία στην εξαφάνισή του τον 1ο αιώνα μ.Χ. Ο σπόρος του έμοιαζε εντυπωσιακά με το σύγχρονο σύμβολο της καρδιάς, με αποτέλεσμα να το συσχετίσουν με το σεξ και την αγάπη. Σημειωτέων, η αρχαία πόλη της Κυρήνης πλούτισε από την καλλιέργεια και το εμπόριο σίλφιου, σε σημείο που το είχε και στα χρήματά της.
Μια άλλη θεωρία θέλει η καρδιά να έχει πάρει το σχήμα της από τα φύλλα του κισσού. Ο κισσός συμβολίζει βέβαια την αιώνια πίστη και αφοσίωση, η θεωρία του σιλφίου παρουσιάζει ενδιαφέρον, αλλά η επικρατούσα θεωρία θέλει το σύμβολο της καρδιάς να βρίσκει τις ρίζες του στον Μεσαίωνα.
Σύμφωνα με τους μελετητές Pierre Vinken και Martin Kemp, πρώτοι ο Γαληνός και ο Αριστοτέλης στα γραπτά τους υποστήριξαν ότι η καρδιά είχε τρεις θαλάμους με ένα μικρό βαθούλωμα στη μέση. Αργότερα, κατά τον Μεσαίωνα, καλλιτέχνες και γιατροί θέλοντας να απεικονίσουν την καρδιά με βάση τα αρχαία ιατρικά κείμενα, την αναπαράστησαν με το σημερινό γνωστό μας σύμβολο. Η ιπποτική ρομαντική αγάπη πέρασε στην τέχνη της Αναγέννησης, με πιο γνωστό το σύμβολο της Ιερής Καρδιάς του Χριστού και μπαίνοντας στα τραπουλόχαρτα. Από τον 18ο και 19ο αιώνα, το σύμβολο είχε πλέον γίνει επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε αφιερώσεις, ραβασάκια, αλλά και κάρτες του Αγίου Βαλεντίνου.
Τώρα, όσον αφορά τις κάρτες, αυτές έγιναν έθιμο στις ΗΠΑ και την Αγγλία του 18ου αιώνα, αλλά ορισμένοι μύθοι αποδίδουν την πρώτη χρήση της κάρτας στον ίδιο τον Άγιο Βαλεντίνο. Λέγεται ότι ήταν ιερέας και γιατρός στην Ρώμη, κατά άλλους επίσκοπος στο Τέρνι. Όπως και να’ ναι ο Άγιος Βαλεντίνος μαρτύρησε και εκτελέστηκε στις 14 Φεβρουαρίου 240 μ.Χ. Λέγεται λοιπόν, ότι όσο ήταν φυλακισμένος, ερωτεύτηκε την κόρη του φύλακά του, την οποία και γιάτρεψε από την τύφλωση. Την νύχτα πριν την εκτέλεσή του, της έγραψε ένα ραβασάκι με την αφιέρωση «ο Βαλεντίνος σου».
Βέβαια, η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου χρειάστηκε πολλά χρόνια μέχρι να εορταστεί για πρώτη φορά. Τον 5ο αιώνα μ.Χ., ο Πάπας Γελάσιος Α΄ χρειαζόταν μια νέα, βολική γιορτή για να αντικαταστήσει το ρωμαϊκό φεστιβάλ των Λουπερκαλίων. Λαμβάνοντας μέρος στα μέσα του Φλεβάρη, τα Λουπερκάλια ήταν γνωστά για την ευφορία, αλλά και ιδιαίτερα τελετουργικά γονιμότητας. Ο Γελάσιος, θέλοντας να βάλει τέλος στο παγανιστικό αυτό έθιμο, θέσπισε μια μέρα μνήμης για τον Άγιο Βαλεντίνο, αν και 14η Φλεβάρη δεν ήταν μια μέρα εορτασμού της αγάπης. Τελικά, η μέρα συσχετίστηκε πλήρως με την αγάπη, τον έρωτα και τον Άγιο, στα τέλη του 14ου αιώνα με το ποίημα του Geoffrey Chaucer, The Parlement of Foules, να έχει βάλει το χεράκι του, το οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ.