Είχα διαβάσει πριν χρόνια ένα άρθρο που ανέλυε την διαφορετικότητα του προφίλ των γυναικών και ανδρών πολιτικών και προχωρούσε σε μια εικασία: αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο ενδεχομένως να είχαμε λιγότερους πολέμους και μακρύτερες περιόδους ειρήνης. Το σκεπτικό του επιχειρήματος δεν στηριζόταν στην ευαισθησία και τη μεγαλύτερη συναισθηματική νοημοσύνη των γυναικών, όπως ίσως θα φανταζόταν κανείς, αλλά σε κάτι άλλο. Οι γυναίκες, έλεγε το άρθρο εν περιλήψει, όταν δημιουργούν κάτι θέλουν να το διατηρούν και να το βλέπουν, να το θαυμάζουν και να το καμαρώνουν και πολύ πιο δύσκολα θα επέλεγαν να το διαλύσουν εν αντιθέσει με τους άνδρες που διασκεδάζουν να καταστρέφουν κάτι και να το ξαναφτιάχνουν από την αρχή. Το ίδιο κάνουν από την παιδική τους ηλικία· σπάνια θα δεις κοριτσάκι να διαλύει τον πύργο που έφτιαξε, το παζλ, τα lego. Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι οι ενήλικες άνδρες όταν διοικούν τον κόσμο το κάνουν με τον ίδιο τρόπο που έπαιζαν μικρά· δίνουν μια και ρίχνουν τον πύργο με τα τουβλάκια, απολαμβάνουν τόσο την καταστροφή που κάθονται να το ξαναφτιάξουν μόνο και μόνο για να το ξαναδιαλύσουν και ούτω καθεξής. Μόνο που ως ενήλικες δεν ρίχνουν πύργους, αλλά βόμβες και κάνουν πολέμους για να διαλύσουν τον κόσμο και τον φτιάξουν πάλι από την αρχή.
Δεν φαντάζομαι το άρθρο, που όσο και αν προσπάθησα δεν μπόρεσα να το ξαναβρώ, να αποτελεί πηγή έμπνευσης για το κίνημα που ισχυροποιείται ολοένα και περισσότερο τελευταία και διεκδικεί περισσότερες γυναίκες σε ανώτερες διοικητικές θέσεις και σημαντικές θέσεις στα κέντρα λήψης αποφάσεων -οικονομικά, ακαδημαϊκά, πολιτικά-, από τις οποίες σχεδόν παραδοσιακά αποκλείονται, καθώς και μισθολογική ισότητα. Η εκτίμηση μέχρι στιγμής είναι ότι υπάρχει πρόοδος, αλλά πολύς ακόμη δρόμος για να καλυφθεί η διαφορά. Σύμφωνα με έρευνα της Grant Thorton, το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε ανώτερες διοικητικές θέσεις κατέγραψε πτώση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες το 2022, ενώ μόνο το 16% των θέσεων διευθύνοντος συμβούλου στις επιχειρήσεις καταλαμβάνονται από γυναίκες.
Οι φεμινίστριες όμως αρχίζουν να χαμογελούν. Έχουν πετύχει να θεσμοθετηθούν ποσοστώσεις γυναικείας συμμετοχής σε διοικητικά συμβούλια και ψηφοδέλτια. Προσωπικά, θεωρώ την υποχρεωτική γυναικεία ποσόστωση στα ψηφοδέλτια (θυμίζω ότι από το ΄19 στην Ελλάδα, το ποσοστό από 30% αυξήθηκε σε 40%) την μεγαλύτερη αποτυχία του φεμινιστικού κινήματος. Τι να κάνουμε, με προσβάλλει να με προσεγγίζουν να κατέβω ως υποψήφια μόνο και μόνο για να κλείσουν νόμιμα τα ψηφοδέλτια. Μέρες που είναι, αρκεί να ρίξεις μια γρήγορη ματιά και εντοπίζεις αμέσως αυτές τις κατά συνθήκη συμμετοχές…
Και εκεί που ο φεμινισμός καλά κρατεί, έρχεται και η πολιτική ορθότητα και η woke κουλτούρα να συνεπικουρήσουν, η κάθε μία με τον τρόπο της. Ευτυχώς, που είμαι γυναίκα και δεν κινδυνεύω με cancel -ελπίζω δηλαδή- και μπορώ να πω ότι όταν αυτές οι τρεις συναντηθούν, δημιουργούν ένα επικίνδυνο μείγμα.
Χαρακτηριστικό είναι το case report της Σουηδίας και των πανεπιστημιακών διακρίσεων· σε βάρος των ανδρών αυτή τη φορά. Το πανεπιστήμιο κύρους της Lund υιοθετεί ως προτεραιότητα στις προσλήψεις καθηγητών το «γένος». Στα περισσότερα πανεπιστήμια, το περιεχόμενο των σπουδών, οι προϋπολογισμοί, η διάθεση των κονδυλίων έρευνας, η βιβλιογραφία κατέληξαν να καθορίζονται από την έμφυλη (τη βασισμένη στο γένος) επιστημονική ιδεολογία. Ερευνητές που δεν προσαρμόζονται στη woke κουλτούρα, -γιατί περί αυτού πρόκειται- αποκλείονται από τη χρηματοδότηση για την έρευνα κι από την εξέλιξη σε πανεπιστημιακές θέσεις. Συχνά αναγκάζονται σε παραίτηση. Αντίστοιχα αρχίζουν να συμβαίνουν και σε Γαλλία, Βέλγιο και Ολλανδία. Στην Σουηδία δε, έφτασαν στο σημείο στις Ένοπλες Δυνάμεις και σε άλλες κρατικές υπηρεσίες, οι υπάλληλοι να είναι υποχρεωμένοι να υπογράψουν ένα πιστοποιητικό αποδοχής της ισότητας.
Οι γυναίκες αρχίζουν να εκτοπίζουν τους άνδρες υπό τη σκέπη της woke κουλτούρας και της πολιτικής ορθότητας που μας έχει φτάσει στο σημείο να φοβόμαστε να εκφράσουμε διαφορετική άποψη. Λίγο ολοκληρωτικά καθεστώτα δεν θυμίζει αυτό; Ή την πάλαι ποτέ παντόφλα που πετούσε η σύζυγος στο σύζυγο στην μεταπολιτευτική μικροαστική ελληνική οικογένεια;
Αυτό είναι που με ενοχλεί, ο εξαναγκασμός· νομικός, θεσμικός ή ηθικός. Τι να το κάνω αν ο άλλος δεν εκτιμά την προσωπικότητά μου και τις ικανότητες μου και μου αναθέσει θέση ευθύνης γιατί είναι υποχρεωμένος; Τι να το κάνω αν με σέβεται γιατί έχει υπογράψει πιστοποιητικό αποδοχής; Θα δουλεύουμε μήπως όλοι μαζί σε ένα μη τοξικό περιβάλλον; Εγώ θέλω, ο άλλος να μπορεί να κάνει τα πάντα και να διαλέγει εμένα. Συγνώμη, αλλά μόνο έτσι έχει αξία. Σε όλες τις σχέσεις.
Θέλω να πιστεύω για παράδειγμα ότι οι τρεις γυναίκες που ανέλαβαν τη Wall Street Journal, τον Economist και τους Financial Times, να το έκαναν με την αξία τους και όχι για λόγους πολιτικής ορθότητας, αφύπνισης και επικοινωνιακού μάρκετινγκ των δημοσιογραφικών ομίλων. Το ίδιο και οι άλλες που είναι σε θέσεις ευθύνης στους Reuters, Washington Post, BBC News και Associated Press…
Περιττό να διευκρινίσω ότι όπου εγώ και κάθε γυναίκα, μπαίνει και κάθε έγχρωμος, οι μειονοτικές θρησκείες, η κοινότητα LGBTQIA. Άλλωστε, η woke κουλτούρα αυτό θέλει· να κάνει τον κόσμο να αποκτήσει επίγνωση της μοίρας που η Δύση επιφυλάσσει στους «μη λευκούς», στους «μη αρσενικούς», στους «καταραμένους της γης», στους «φυλετικοποιημένους» – δηλαδή στους μετανάστες, στους απογόνους των Αφρικανών, στους μουσουλμάνους, σε άτομα τρανς και στις γυναίκες. Κάτι αντίστοιχο είχαμε δει και το 1860 με κίνημα αφύπνισης κατά της σκλαβιάς Wide Awake. Σήμερα, η ιδεολογία επεκτάθηκε από τον ρατσισμό σε αδικίες κάθε τάξης και ταυτότητας.
Πάντως προσωπικά, ως γυναίκα που ζει στην επαρχιακή πόλη της Λάρισας, δεν βίωσα ποτέ αποκλεισμό εξέλιξης λόγω του φύλου μου. Ανταγωνισμό και μικρότητες από άντρες και γυναίκες ναι· αλλά αυτό είναι άλλο. Άλλωστε, η πόλη διοικείται στους πολιτιστικούς φορείς εξολοκλήρου από γυναίκες. Ίσως να είναι ένα περίεργο πλεονέκτημα, σχήμα οξύμωρο σίγουρα της «Κωλοπετινίτσας» κατά πολλούς σε σύγκριση με τις μητροπόλεις.
Καθώς γράφω, μου ήρθε και μια άλλη σκέψη… Σε τοπικό επίπεδο μόνο γυναίκες λοιπόν στον πολιτισμό, πλειοψηφία γυναικών στο δικαστικό σώμα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως γυναίκες στα μεγαλύτερα δημοσιογραφικά μέσα που λέγαμε παραπάνω… Από την 1η Φεβρουαρίου ο όμιλος νερού Severn Trent έγινε η πρώτη μεγάλη εταιρεία εισηγμένη στο Ηνωμένο Βασίλειο που διοικείται από μια αποκλειστικά γυναικεία ομάδα. Αν ψάξω θα βρω κι άλλα τρανταχτά παραδείγματα Μήπως περνάμε στην αντίπερα όχθη; Και κάπως έτσι αρχίζουν να βγαίνουν σειρές όπως αυτή στο Netflix, «Κυρίαρχα Αρσενικά»· δεν την έχω δει, μου φαίνεται γλυκανάλατη, αλλά ασχολείται με τέσσερις άνδρες φίλους που νιώθουν αμήχανα στον κόσμο των χειραφετημένων γυναικών και προσπαθούν να προσαρμοστούν, ο καθένας με τον δικό του ασυνάρτητο τρόπο. Ένας από αυτούς απολύεται από διευθυντής γιατί στη θέση θέλουν να προσλάβουν μια γυναίκα. Στο Παρίσι δε, σύμφωνα με τις «πηγές» οι άντρες πιανίστες τρέμουν τις γυναίκες που τρέχουν να καθίσουν στα πιάνα όλης της πόλης. Αν έχουν και ένα ωραίο ντεκολτέ, ακόμη καλύτερα. Και woke κουλτούρα και ανδρικός παραδοσιακός σεξισμός. Όλοι ευχαριστημένοι… Φήμες πάντως λένε, ότι όποιος άνδρας προλάβει να καθίσει σε πιάνο, το πρώτο τραγούδι που παίζει είναι το…
This is a man’s world, this is a man’s world
But it wouldn’t be nothing, nothing without a woman or a girl
*Φωτογραφία εξωφύλλου: Cate Blanchett, Emily Blunt and Zhou Xun Suit Up for New IWC Schaffhausen Ad Campaign, via edenLiao, the Womb