Ξεκινάει η Μεγάλη Εβδομάδα, η εβδομάδα των Παθών που για την Ορθοδοξία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες θρησκευτικές γιορτές και στην Ελλάδα βιώνεται με μεγάλη ένταση και αποτελεί καθοριστικό στοιχείο της πολιτιστικής μας, πέραν της θρησκευτικής, παράδοσης.
Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης εβδομάδας εντατικοποιείται η νηστεία, την οποία αυτές τις μέρες την ακολουθεί η πλειοψηφία του πληθυσμού, καθώς δεν νοείται Μεγάλη Εβδομάδα χωρίς την αυστηρή νηστεία που ορίζει η Εκκλησία.
Πριν περάσουμε όμως να δούμε πως ο χαλβάς, το ταχίνι, το φυστικοβούτυρο, οι κρέμες ξηρών καρπών και οι μπάρες ξηρών καρπών ΟΛΥΜΠΟΣ Παπαγιάννης αποτελούν τις ιδανικές επιλογές για το πρωινό και τα σνακς της νηστείας, ας μάθουμε κάποια επιπλέον πράγματα για αυτή και την ιστορία της…
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Νηστεία ονομάζεται η εκούσια ή ακούσια αποχή από τροφή (άλλως ασιτία). Η λέξη, που είναι αρχαιοελληνική και χρησιμοποιείται αυτούσια μέχρι σήμερα, αποτελείται από το μόριο «νη» (που δηλώνει στέρηση) και το ρήμα «εσθίω» (που σημαίνει τρώγω). Ο όρος βέβαια χρησιμοποιείται από πολλούς λαούς σε όλο τον κόσμο για την εκούσια αποχή σε ορισμένες τροφές ιδίως για θρησκευτικούς λόγους και η ιστορία της πάει πολύ πίσω στο χρόνο πριν την εμφάνιση του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας.
…
Η νηστεία στην Αρχαία Ελλάδα
Στους αρχαίους Έλληνες, σύμφωνα με το Wikipedia, η νηστεία ήταν μάλλον περιορισμένη και μόνο από τους συμμετέχοντες στα διάφορα «μυστήρια» σε αντίθεση με τη λιτότητα στη δίαιτα που ήταν ιδιάζον γνώρισμα των Ελλήνων αλλά και των μεγάλων φιλοσόφων όπως για παράδειγμα ο Σωκράτης, ο Πλάτων.
Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς, οι βασιλείς και οι στρατηγοί προκειμένου να θυσιάσουν. Οι άλλοι, και μάλιστα οι Αθηναίοι, νήστευαν μόνο κατά τις εορτές των «Ελευσινίων» και των Θεσμοφορίων για κάθαρση και εξιλασμό. Γενικά οι Έλληνες θεωρούσαν τη νηστεία ως δοκιμασία που συνέτεινε στη προσέγγιση του ανθρώπου στο «θείον» τη «θέωση».
Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει και θρησκευτικές και φιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οι Ορφικοί και οι Πυθαγόρειοι.
Η νηστεία σε άλλους λαούς
Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανένας θρησκευτικός κανόνας. Η Παλαιά Διαθήκη τη θεωρεί ως ευάρεστη παρά του Θεού προκαλούσα τη θεία συγνώμη. Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση του αριθμού των γευμάτων. Οι κυριότερες εκ των καθορισμένων καθολικών ιουδαϊκών νηστειών ήταν οι επιβαλλόμενες κατά την εορτή του εξιλασμού στις επετείους των μεγάλων συμφορών όπως της άλωσης της Ιερουσαλήμ από τον Ναβουχοδονόσορα. Οι σημερινοί Εβραίοι είναι περισσότερο ελευθέριοι στα ζητήματα νηστείας. Μόνο κατά έξι ημέρες το χρόνο υποβάλλονται σε νηστεία που απέχουν τελείως τροφής και ποτού και που τηρούν με ακραία αυστηρότητα.
Οι Ρωμαίοι νήστευαν κυρίως σε εθνικές στιγμές που οι κάτοικοι των διαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιμασία της νηστείας για να προκαλέσουν τη θεία βοήθεια.
Οι Άραβες και άλλοι Μουσουλμάνοι νηστεύουν κατά το μήνα Ραμαζάν (ο 9ος του ισλαμικού σεληνιακού έτους) και πριν της εορτής του Μπαϊράμ δεν τρώουν απολύτως τίποτα από της ανατολής μέχρι τη δύση του Ηλίου, τη νύκτα όμως επιτρέπεται να τραφούν. Νηστεύουν όμως και σε άλλες ημέρες του έτους με κυριότερη η 10η του μήνα Μπουχαρέμ, του πρώτου μήνα του Μουσουλμανικού έτους.
Οι Βουδιστές του Θιβέτ υποβάλλονται σε δύο ειδών νηστείες, στη «αυστηρή» που είναι διάρκειας 24 ωρών που απαγορεύεται η κατάποση ακόμα και του σίελου και στην ηπιότερη που τρώουν μόνο το βράδυ. Η ηθική του Βουδισμού συνιστά τη νηστεία ως μέσον εξιλασμού.
Οι Βραχμάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά και δεν αναγνωρίζουν κανένα λόγο εξαίρεσης απ΄ αυτή. Οι φακίρηδες καθώς και οι φανατικοί πιστοί των Ινδιών υποβάλλονται σε πρωτοφανείς νηστείες επί 8, 10 και 15 ημέρες.
Οι λαοί της ΝΑ. Ασίας (Λάος, Βιετνάμ, Ταϊλάνδη κλπ) κατά τη περίοδο της νηστείας τους απέχουν από κάθε τροφή από το μεσημέρι μέχρι την επομένη το πρωί. Ως ημέρες νηστείας έχουν κυρίως εκείνες κατά τις οποίες υπερχειλίζουν οι σπουδαιότεροι ποταμοί των περιοχών τους όπου και οι κατοικίες τους. Οι πλημμύρες αυτές συμπίπτουν με τον μήνα Μάρτιο όπου λιώνουν τα χιόνια. Ο σκοπός της νηστείας των έχει να κάνει με την εξασφάλιση ευνοϊκής επίδρασης των υδάτων στη γονιμότητα της Γης (οι ήρεμες πλημμύρες είναι αναγκαίες στους απέραντους ορυζώνες).
Οι Κινέζοι και οι Ιάπωνες νηστεύουν, προπάντων, όταν πλήττονται από μεγάλες συμφορές.
Οι λαοί της Αφρικής και της Αμερικανικής ηπείρου, κατά ειδικούς ερευνητές, τηρούν νηστείες που τους επιβάλλουν οι θρησκευτικές πεποιθήσεις τους.
Μόνο οι Πάρσοι, δηλαδή οι κληρονόμοι της Ζωροαστρικής θρησκείας των αρχαίων Περσών θεωρούνται και οι μόνοι παγκόσμια που δεν τηρούν νηστεία. Έχουν τη γνώμη ότι καλλίτερα τιμούν και περισσότερο ευχαριστούν το θεό, όταν τρέφονται καλά παρά όταν εκούσια προσπαθούν να εξασθενίσουν τον οργανισμό τους. Κατά τα ιερά βιβλία τους η ψυχή καθίσταται ισχυρότερη και ικανή να ανθίσταται σε κακά πνεύματα μόνο όταν μένει σε σώμα υγιές και εύρωστο.
…
Όπως και να έχει η νηστεία στο βασικό της σκελετό, σε διατροφικό επίπεδο, περιλαμβάνει αποχή από όλα τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και κάποιες μέρες και από το λάδι. Τα βασικά γεύματα περιλαμβάνουν λοιπόν λαχανικά, όσπρια, υδατάνθρακες και μαλάκια. Τι γίνεται όμως με τα υπόλοιπα γεύματα της ημέρας, το πρωινό και τα ενδιάμεσα;
Οι επιλογές και οι συνδυασμοί είναι περισσότεροι από αυτές που μπορούμε να φανταστούμε και ο χαλβάς, το ταχίνι, το φυστικοβούτυρο, οι κρέμες ξηρών καρπών και οι μπάρες ξηρών καρπών ΟΛΥΜΠΟΣ αποδεικνύονται σωτήριες λύσεις.
Μπορούν να καταναλωθούν σκέτα αλλά και να συνδυαστούν με φρούτα, φυτικές ίνες και δημητριακά με πάρα πολλές συνταγές. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε smoothies για γευστικό, θρεπτικό και χορταστικό αποτέλεσμα. Μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες για γλυκό, αλλά μπορούν επίσης –ειδικά το ταχίνι- να συνδυαστούν με αλμυρές γεύσεις σε πιάτα με λαχανικά και όσπρια, ακόμη και ως υποκατάστατο του λαδιού λόγω των λιπαρών που περιέχει, και να διαφοροποιήσουν και να απογειώσουν παραδοσιακά πιάτα της ελληνικής κουζίνας, ενώ μπορούν να αποτελέσουν έμπνευση για πιάτα που θυμίζουν ανατολή και γαστρονομικά μας εξιτάρουν.