Διάβασα αυτή την εβδομάδα ένα άρθρο της Ουμανιτέ (επίσημη εφημερίδα του γαλλικού κομμουνιστικού κόμματος) με τίτλο: «Ξηρασία. Η «κραυγή» της στρεσαρισμένης τομάτας στο βάθος του Μπαχτσέ».
Στην αρχή νόμισα ότι είναι τίτλος άρθρου του Κωστή Τσιάχα και σκέφτηκα να του τηλεφωνήσω για να μάθω αν γράφει και στην Ουμανιτέ. Μετά σκέφτηκα ότι ο τίτλος είναι καθαρά αλληγορικός. Λάθος φαντάστηκα.
Μιλούσε πραγματικά για το στρες που εκδηλώνουν οι τομάτες λόγω ξηρασίας. Μία ομάδα ερευνητών, κοίτα τι ερευνητικές ομάδες που υπάρχουν, «απέδειξε» (η λέξη και η έννοια είναι πάρα πολύ υποθετική όπως το ίδιο το άρθρο μας λέει στη συνέχεια ) ότι φυτά όπως οι τομάτες, ο καπνός, ή κάκτος, εκπέμπουν υπέρηχους κατά τη διάρκεια μίας ξηρασίας ή ενός τραυματισμού(;;!!) Και ότι ίσως αυτούς τους υπέρηχους, κάποια ζώα (ποντίκια), έντομα, πεταλούδες της νύχτας ή κι άλλα φυτά του κήπου να μπορούν να τους αντιληφθούν.
Είναι μία αντίδραση σε ένα στρες που δημιουργείται στην τομάτα κυρίως λόγω ξηρασίας. Όλ’ αυτά βέβαια στη συνέχεια του άρθρου γίνονται πολύ υποθετικά, με πολλά «ίσως» και αβεβαιότητες.
Υπάρχει μία βεβαιότητα στην οποία συχνά καταλήγει άμεσα η έμμεσα η Humanité σε πολλά άρθρα οικολογικής θεματικής που δημοσιεύει όλο και πιο συχνά, ότι η ξηρασία είναι φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και ότι γι αυτήν φταίει αποκλειστικά η ανθρώπινη δραστηριότητα, βλέπε καπιταλισμός.
Παλιά έκανε κακό και δημιουργούσε στρες μόνο στους εργάτες ο καπιταλισμός, τώρα τα θύματα του είναι και οι τομάτες. Το οποίο στρες -κατά τις υποθέσεις της ερευνητικής ομάδας- μπορεί να έχει επιπτώσεις όχι μόνο στο χρώμα της τομάτας (!) αλλά ακόμη και στο σχήμα της!!!
Άκουσον, Άκουσον!!
Τι πράγματα συμβαίνουν και δεν είμαστε ενήμεροι… Έχουν δίκιο τελικά αυτοί που λένε ότι η πληροφόρηση στον καπιταλισμό είναι μονόπλευρη, εξυπηρετεί συμφέροντα, και ότι «δεν μας τα λένε όλα και μας κρύβουν τα περισσότερα».
Και μάλιστα όχι μόνο μπορούν να συμβούν όλα αυτά στις καημένες τις τομάτες, αλλά λόγω διογκωμένου στρες (!) εκπέμπουν και σήματα κινδύνου μέσω υπερήχων -όπως υποθέτει η ερευνητική ομάδα- και στα γειτονικά ζαρζαβατικά. Με αποτέλεσμα όλος ο μπαχτσές να είναι στρεσαρισμένος.
Δεν ξέρω πως μπορεί να είναι ένας στρεσαρισμένος μπαχτσές, η αλήθεια είναι ότι δεν το σκέφτηκα ποτέ, ίσως είναι μια ευκαιρία να διευρύνω το πεδίο των ερωτημάτων που με απασχολούν, αλλά αναστατώθηκα.
Διαβάζοντας το άρθρο μέχρι to τέλος άρχισα να αγχώνομαι και εγώ ο ίδιος…
Μιλώντας πιο σοβαρά, η οικολογία με τα πολλά ρεύματα και αποχρώσεις έχει γίνει για πολλούς το καινούργιο πεδίο αντικαπιταλιστικής μάχης. Και αυτό γίνεται όλο και πιο έντονο τα τελευταία 30 χρόνια, μετά την κατάρρευση των κομμουνιστικών κρατών της Ανατολικής Ευρώπης. Μια μεγάλη μερίδα κομμουνιστών, τροτσκιστών, μαοϊκών και διαφόρων άλλων επαναστατημένων αντικαπιταλιστών έχουν βρει καταφύγιο στην οικολογία. Ελλείψει ακροατηρίου, μιας και τα πολιτικά, ιδεολογικά επιχειρήματα τους δεν μπορούν πια να σταθούν, χρησιμοποιούν την οικολογία σαν «Δούρειο ίππο».
Και μετά αναρωτιούνται γιατί οι χαμηλές οικονομικά τάξεις, η εργατιά, το προλεταριάτο -για να χρησιμοποιήσω την αγαπημένη τους ορολογία- ψηφίζει πια Λεπέν και όχι αριστερά.
Όσο πιο φτωχός, τόσο πιο ακροδεξιός.
Αυτή δυστυχώς είναι η πραγματικότητα και την γνωρίζουν. Είναι γνωστό σε όλους ότι η πλειοψηφία των ψηφοφόρων του κομμουνιστικού κόμματος τώρα είναι με την Λεπέν! Απίστευτο, αλλά αληθινό.
Και τα ποσοστά τους θυμίζουν περισσότερο τραπεζικά επιτόκια και όχι δύναμη πολιτικών κομμάτων που ο λόγος τους αγγίζει την κοινωνία.
Ποιος να πιστέψει τις όψιμες οικολογικές ευαισθησίες της Ουμανιτέ όταν μετά το ατύχημα του Τσερνόμπιλ συνεχώς και για πολλούς μήνες προσπαθούσε να πείσει ότι δεν έγινε καμμιά οικολογική καταστροφή;
Τώρα ελλείψει αναγνωστικού αγωνιστικού κοινού ευαισθητοποιείται για τις τομάτες.
O Αλαίν Λιπιέτζ, σημαντική προσωπικότητα των οικολόγων στη Γαλλία, το δήλωσε ξεκάθαρα εξάλλου. «Από κόκκινος έγινα πράσινος»· οικολόγος εννοεί, όχι ΠΑΣΟΚ – ομολογεί ο παλιός μαοϊκός, ο οποίος αφού με μισή καρδιά καταδικάζει τα 80 εκατομμύρια θύματα του Μάο, θέλει να συνεχίσει την αντικαπιταλιστική του επανάσταση μεταλλαγμένος σε οικολόγο.
Γι´ αυτό και υπάρχουν πολλές φωνές στο οικολογικό κίνημα που παίρνουν θέσεις και προβάλουν απόψεις που θυμίζουν περισσότερο ριζοσπάστες αντικαπιταλιστές, με το γνωστό ακραίο λόγο και επιχειρήματα, και όχι οικολόγους.
Μεταλλάχτηκαν οι κόκκινοι Κμερ, σε πράσινους Κμερ.
Η οικολογία σαν τρόπος σκέψης, σαν φιλοσοφία, σαν κίνημα πολιτικό δημιουργήθηκε από πραγματικά ειλικρινείς ανησυχίες σε σχέση με την πορεία του κόσμου, του πλανήτη, τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω σ’ αυτόν. Τα ερωτήματα του ήτανε ουσιαστικά, ενδιαφέροντα γι΄ αυτό εξάλλου και το οικολογικό ζήτημα αγγίζει όλους τους ανθρώπους. Όλοι είμαστε οικολόγοι. Δεν εννοούμε όμως το ίδιο ακριβώς πράγμα.
Από τις απαρχές της δημιουργίας του οικολογικού κινήματος στην δεκαετία του ´70 υπήρχαν ήδη διαμορφωμένα δύο βασικά και δομικά αντίθετα ρεύματα. Οι δύο χώρες στις οποίες γεννήθηκε το οικολογικό κίνημα ήταν κυρίως οι ΗΠΑ και η Γερμανία· και στις δύο χώρες με διαφορετικούς όρους τα δυο αντίθετα ρεύματα ήταν ξεκάθαρα.
Στην Γερμανία είχαμε τους Φούντυ και τους Ρεαλό. Οι πρώτοι ήταν οι φονταμεταλιστές, οι ριζοσπάστες οικολόγοι, οι δεύτεροι ήταν οι ρεαλιστές, οι μεταρρυθμιστές.
Στην Αμερική, αν και με ελαφρώς διαφορετική φιλοσοφία, δημιουργήθηκαν τα ίδια ακριβώς ρεύματα. Είχαμε την deep ecology και την shallow ecology. Η βαθιά ήταν η επαναστατική, η ανατρεπτική, η ριζοσπαστική, η άλλη η αβαθής, η επιφανειακή που χαρακτήριζε τους μεταρρυθμιστές.
Έχει πολύ μεγάλο φιλοσοφικό ενδιαφέρον και είναι μια συνέχεια της πολιτικής και φιλοσοφικής διαμάχης που υπήρχε πάντοτε ανάμεσα σε κομμουνιστές και σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες. Οι μεν επαναστατικοί υπέρ των ανατρεπτικών και δομικών αλλαγών, οι δε υπέρ των ήπιων, ρεαλιστικών, εφικτών μεταρρυθμίσεων.
Θα πρέπει να προσθέσουμε ότι η οικολογία είναι μια ιδεολογία, μια φιλοσοφική σκέψη καθαρά δυτικής προέλευσης. Απασχόλησε από την γένεσή της μόνο τους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους. Γενικότερα μόνο τον δυτικό πολιτισμό, και άσχετα αν μας αρέσει ή όχι αυτό ισχύει ακόμη και σήμερα. Οι δυτικοί κάνουν πολλαπλάσια από τους Ασιάτες, τους Αφρικανούς, τον Αραβικό κόσμο.
Όλοι είμαστε με τον τρόπο μας λίγο πολύ οικολόγοι· όλους μας απασχολούν τα ίδια μεγάλα ερωτήματα. Δεν μπορείς να μην είσαι οικολόγος. Όλοι είμαστε ευαίσθητοι και έτοιμοι να ακούσουμε.
Όχι ότι να ΄ναι όμως.
Και όχι πάντα με εκφοβιστικό, τρομοκρατικό τρόπο. Με διαρκή καταστροφολογία. Και κυρίως με το γνωστό, ξεπερασμένο και απαράδεκτο τρόπο της πάλαι ποτέ κομμουνιστικής προπαγάνδας.
Στο τέλος καταντάει τραγέλαφος!