Όλοι γνωρίζουμε, από φωτογραφίες, ταινίες, ντοκυμαντέρ τι σημαίνει τενεκεδούπολη. Φτώχεια, βρωμιά, ακραία δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, αρρώστιες, υποσιτισμός, δυστυχία για παιδιά και ενήλικες, πορνεία, εγκληματικότητα…
Είχα επισκεφθεί φτωχογειτονιές στο παρελθόν, σε χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της κεντρικής Αμερικής ή του Ινδικού Ωκεανού και νόμιζα ότι είχα αντιληφθεί τι σημαίνει φαβέλα – τενεκεδούπολη (bidonville στα γαλλικά).
Λάθος έκανα τελικά.
Έχοντας σαν βάση την πόλη Siem Reap, δίπλα στις εντυπωσιακούς ναούς της περιοχής του Angor Wat επισκέφτηκα τενεκεδουπόλεις δίπλα στη λίμνη Tonlé Sap.
Το θέαμα ξεπερνούσε κάθε φαντασία. Η δυσοσμία έντονη, διαρκής και ποικίλη. Ένα μείγμα οσμών αποχέτευσης, χαλασμένου ψαριού, σάπιου κρέατος, ψόφιων ζώων, καμένου ξύλου, πλαστικών και καουτσούκ. Η έντονη δυσοσμία αλλάζει τα πάντα και επιδεινώνει αυτό που θα μπορούσαμε να φανταστούμε βλέποντας μία φωτογραφία ή ένα ντοκιμαντέρ. Είναι η σύνδεση με την πραγματικότητα.
Που φαντάζει σουρεαλιστική!
Η ακαταστασία είναι απερίγραπτη. Καμιά υποδομή, έλλειψη αποχέτευσης, μολυσμένα ύδατα που πέφτουν στο ποτάμι που μυρίζει βαριά, το χρώμα του νερού σκούρο καφέ όπου τα παιδάκια κάνουν μπάνιο και διασκεδάζουν γεμάτα χαρά, ανεμελιά, χαμόγελα και τσιρίγματα, οι γυναίκες πλένουν δίπλα τα ρούχα της οικογένειας και οι ενήλικες ψαρεύουν!
Το σοκ όμως δεν ήταν αυτό, μια έτσι κι αλλιώς περίμενα ότι θα το βρω, αλλά η επαφή με τους ανθρώπους.
Χωρίς καμία διάθεση εξωραϊσμού -τι να εξωραΐσεις άλλωστε- νόμιζα ότι θα δω την απέραντη δυστυχία, την συμφορά, την απογοήτευση και την λύπη δίπλα μου. Όμως προς μεγάλη μου έκπληξη είδα παντού χαμόγελα σε μικρούς και μεγάλους.
Ιδίως τα χαμογελαστά πρόσωπα των παιδιών ήταν μάθημα ζωής. Είναι γεμάτα χαρά, μόλις βλέπουν κάποιον ξένο τον πλησιάζουν χαρούμενα. Δεν ζητιάνευαν. Μου έχει τύχει σε άλλες – υπανάπτυκτες όπως τις αποκαλούμε – χώρες να κυκλώνομαι από δεκάδες πιτσιρίκια που ξέρουν μόνο μια λέξη «money, money»… Από πιτσιρίκια που τρελαίνονται να βγάζουν φωτογραφίες όπως και οι μεγάλοι εξάλλου. Τα παιδιά όμως που είδα στις τενεκεδουπόλεις της Καμπότζης παίζουν διαρκώς με τα ποδήλατα, με ψεύτικες μπάλες και παιχνίδια που φτιάχνουν από ξύλα η σκουπίδια .
Φωνές, γέλια, τσιρίγματα.. μέσα στην τρελή χαρά.
Δεν άκουσα ποτέ ένα πιτσιρίκι να κλαίει (και πέρασα αρκετές ώρες μαζί τους), δεν άκουσα ποτέ ένα καυγά ενηλίκων. Όλοι μιλούν ήρεμα και χαμηλόφωνα (χαρακτηριστικό των Ασιατών γενικότερα). Το παιχνίδι διαρκεί μέχρι αργά το βράδυ συνεχώς προφανώς λόγω έλλειψης τηλεόρασης και κινητών.
Μία οικογένεια μου πρότεινε γεμάτη χαμόγελα, δείχνοντάς μου το δάπεδο -όπου υπήρχε ένα υποτυπώδες στρώμα ή σαν εναλλακτική λύση μία παλιά αιώρα- να με φιλοξενήσουν το βράδυ.
Ένιωσα στοργή τη γονιών προς τα παιδιά τους και όχι την εγκατάλειψη. Σε καμία περίπτωση δεν ένιωσα απειλή, ούτε ότι υπήρχε πορνεία.
Δεν ξέρω πόσο πεινούν και υποφέρουν τα παιδιά και οι μεγάλοι. Έτσι λένε οι στατιστικές, και προφανώς έτσι θα είναι.
Γι΄ αυτό και η μεγάλη μου έκπληξη από τα αληθινά χαμόγελα, την καλή διάθεση και τα ατελείωτα γέλια των παιδιών. Δεν αναζητώ εξηγήσεις. Δεν μπαίνω στη διαδικασία ερμηνειών και αναλύσεων.
Μένω στην διαπίστωση και σε αυτό που η βιωματική εμπειρία μ´ έκανε να νιώσω.
Ένα αληθινό μάθημα ζωής από τα πιτσιρίκια του Kampong Phluk.
ΥΣ. Το μόνα θλιμμένα, πραγματικά θλιμμένα, όντα, που τριγύριζαν κουρασμένα και εξαθλιωμένα, ήταν τα σκυλιά. Δεν έχω ξαναδεί το θλιμμένο βλέμμα σε ζώο ποτέ.
*Φωτογραφίες: thecommonsense?
