Τα προϊόντα καλλυντικών και προσωπικής υγιεινής είναι μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες του αιώνα μας και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Έχετε όμως αναρωτηθεί ποια συστατικά περιέχουν τα αγαπημένα μας προϊόντα, από πού προέρχονται και κάτω από ποιες συνθήκες εργάζονται τα άτομα για την παραγωγή τους;
…
Ένα διαχρονικό -δυστυχώς- ζήτημα το οποίο ταλανίζει τις κοινωνίες μας είναι οι συνθήκες παραγωγής και επεξεργασίας ορυκτών από ομάδες, κυρίως από χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Η MICA ή αλλιώς στα ελληνικά μαρμαρυγίας, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή συστατικά που υπάρχουν και εμφανίζεται στο υπέδαφος με μορφή λεπτών ελαστικών, γυαλιστερών πλακών. Αυτές οι πλάκες έχουν διάφορες ποιότητες και η πιο ακριβή μάλιστα μπορεί να ξεπεράσει τα 2.000$ ανά κιλό. Ο μαρμαρυγίας ήταν γνωστό υλικό στους αρχαίους πολιτισμούς οι οποίοι τον ενσωμάτωναν στις τέχνες. Η χρήση των πλακών αυτών σήμερα είναι πιο συνηθισμένη από όσο νομίζουμε. Για παράδειγμα, στον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας το συναντάμε στα χρώματα βαφής και σε διάφορα εξαρτήματα, σε προϊόντα γυψοσανίδας, σε ηλεκτρονικά καθώς ακόμη και σε οδοντόκρεμες και καλλυντικά.
Έχουν γίνει άπειρες απόπειρες ερευνών για να εξακριβωθεί ο αριθμός ανηλίκων που εργάζονται, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα γιατί οι εργοδότες γνωρίζουν πως είναι παράνομες τέτοιες δράσεις και αποκρύπτουν τα στοιχεία. Ο ΟΗΕ και η ΔΟΕ καταδικάζουν οποιαδήποτε μορφή εργασίας και εκμετάλλευσης παιδιών, ενώ τονίζουν πως η δουλειά παιδιών σε ορυχεία είναι η πιο επιβλαβής μορφή, αφού βρίσκεται η σωματική και ψυχική τους υγεία σε άμεσο κίνδυνο. Τα κράτη όπου φέρεται να ακολουθούν τις μη νόμιμες πρακτικές σύμφωνα με τα πορίσματα ερευνών είναι η Ινδία, Τανζανία, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Ουγκάντα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Η παιδική εκμετάλλευση στα ορυχεία της Ινδίας:
Το σάιτ Refinary29 πραγματοποίησε έρευνες επάνω στο συστατικό MICA και την προέλευσή του από τις ανατολικές περιοχές της Ινδίας, όπου εκεί η εξόρυξη απασχολεί το μεγαλύτερο μέρος των τοπικών πληθυσμών. Η ομάδα ερευνητών επισκέφτηκαν τα ορυχεία μαρμαρυγίας στην Ινδία και συγκεκριμένα την πολιτεία της Τζαρκάντ και του Μπιχάρ, όπου συνομίλησαν με τοπικούς δημοσιογράφους για την τωρινή κατάσταση. Στην Τζαρκάντ οι γηγενείς εργάζονται στα ορυχεία- τα περισσότερα λειτουργούν παράνομα- από την ηλικία των 4 χρονών μέχρι και το τέλος της ζωής τους. Τα παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο καθώς δουλεύουν καθημερινά για περισσότερο από 12 ώρες, ώστε να μπορέσουν να συνδράμουν έστω και με πενιχρά χρήματα στην οικογένειά τους.
Οι συνθήκες διαβίωσης στην Τζαρκάντ είναι αντίξοες μιας και είναι από τις φτωχότερες περιοχές της χώρας. Τα ανήλικα παιδιά εργάζονται μέσα σε αυτοσχέδια τούνελ του υπεδάφους που ανοίγουν μόνα τους με φτυάρια και πηγαίνουν στο εσωτερικό τους για να εξορίσουν το υλικό με κουβάδες. Αξίζει να σημειωθεί πως οι εργοδότες προσλαμβάνουν σκόπιμα μικρά παιδιά ώστε να μπαίνουν πιο εύκολα στα ορυχεία λόγω του μεγέθους τους, αλλά και εξαιτίας της ηλικίας τους μπορούν πιο εύκολα να τα εκμεταλλευτούν κι να τους δώσουν απειροελάχιστους μισθούς. Δεν υπάρχει κανένα μέτρο ασφαλείας. Τα παιδιά όχι μόνο κινδυνεύουν να σκοτωθούν από κατολισθήσεις αλλά και από την εισπνοή του υλικού, το οποίο μπορεί να τρυπήσει τους πνεύμονες τους και να προκαλέσει ασθένειες. Παρ΄ όλα αυτά οι κυβερνήσεις εθελοτυφλούν και αγνοούν την πραγματικότητα καθώς το κράτος επωφελείται οικονομικά από τον μαρμαρυγία.
Το πιο λυπηρό σημείο είναι πως κατά μέσο όρο 20 παιδιά τον μήνα πεθαίνουν μέσα στα ορυχεία. Η οικογένεια Κουμάρι βίωσε τον χαμό ενός παιδιού τους από κατολισθήσεις και η δεύτερη κόρη τους είχε τραυματιστεί σοβαρά καθώς την είχε πλακώσει επί μια ώρα ένας τεράστιος βράχος, ωστόσο επέζησε. Αυτό έχει συμβεί σε πάρα πολλές οικογένειες για αυτό το φαινόμενο έχει γίνει συνήθεια πια στους ντόπιους. Βέβαια δεν υπάρχει άλλη επιλογή, οι εξορύξεις είναι η μόνη λύση που προσφέρει έστω και λιγοστό εισόδημα.
Τα αιτήματα των εργαζομένων δεν είναι να κλείσουν τα ορυχεία. Το αντίθετο, να βελτιωθούν οι συνθήκες, η ηθική, η ασφάλεια, τα ωράρια και σαφώς οι μισθοί. Την δεδομένη στιγμή η κατάσταση είναι σε σημείο δουλείας. Όλοι συμφωνούν πως θα προτιμούσαν οι εργοδότες να μην προσλαμβάνουν ανήλικα παιδιά, πόσο μάλλον ηλικίας 4-12 χρονών ώστε να μπορούν να πηγαίνουν στο σχολείο και να μορφωθούν και οι γονείς να είναι σε θέση να παρέχουν έστω τα απαραίτητα με αξιοπρέπεια.
Οι πληροφορίες από το ντοκιμαντέρ μας παρουσίασαν ταυτόχρονα και τις εντατικές προσπάθειες οργανώσεων να βοηθήσουν παιδιά προσφέροντάς τους μόρφωση, φαγητό, κατάρτιση και χρηματική ενίσχυση. Κατά κύριο λόγο φροντίζουν την διάπλαση ηθικής και αντίληψης των παιδιών με στόχο να κατανοούν τα δικαιώματά τους. Έτσι τα νέα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ονειρευτούν και να εκπληρώσουν τους στόχους τους.
Ποια η σύνδεση των καλλυντικών με την εκμετάλλευση των παιδιών ;
Στο πίσω μέρος από τις κρέμες και από τα καλλυντικά αναγράφονται τα συστατικά που εμπεριέχονται και συχνά εκεί υπάρχει η MICA. Ένα από τα αμφιλεγόμενα ζητήματα που αντιμετωπίζει η βιομηχανία της ομορφιάς είναι κάτω από ποιές συνθήκες εξορύσσετε ο μαρμαρυγίας που χρησιμοποιούν στα προϊόντα τους. Οι απαντήσεις ποτέ δεν είναι ξεκάθαρες, αφού είτε η εταιρίες δεν γνωρίζουν από που τον παραλαμβάνουν οι διανομείς είτε επειδή συνήθως είναι ενήμεροι και δεν τους συμφέρει να αναλάβουν ευθύνη.
Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της παιδικής εργασίας, ειδικά στον τομέα του μαρμαρυγία οι εργοδότες πρέπει να βελτιώσουν τα ορυχεία και την απάνθρωπη μορφή εργασίας, εφαρμόζοντας επιτρεπτό όριο ηλικίας. Παράλληλα, οι εταιρίες οφείλουν να κινητοποιούνται σε τέτοια ζητήματα είτε τους αφορούν είτε όχι και να ελέγχουν διεξοδικά τους παραγωγούς και τους διανομείς. Όλοι εμείς ως απλοί καταναλωτές έχουμε την δυνατότητα να μεταβάλλουμε την κατάσταση δείχνοντας την προτίμησή μας σε αγαθά που ακολουθούν ηθικές πρακτικές. Δεν είναι λύση να σταματήσει η εξόρυξη μαρμαρυγία αλλά να γίνουν απαραίτητες και ουσιαστικές αλλαγές.
ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΤΟΥ REFINARY29:
Φωτογραφία Εξωφύλλου: Refinary29
