Κάθομαι στο παγκάκι και τον παρατηρώ. Ξέρω από τώρα τί θα συμβεί σε μερικά δευτερόλεπτα, καθώς τον βλέπω να τρέχει με φόρα προς την μπάλα. Παίρνω βαθιά ανάσα. Σηκώνει το ποδαράκι του… Κρατάω τον αέρα μέσα μου… Πατάει με δύναμη την μπάλα, σαν να θέλει να τη σκάσει… Εκπνέω και στηρίζω τα χέρια μου στα γόνατα για να σηκωθώ… Και καθώς σηκώνομαι παρατηρώ το κορμάκι του να πέφτει μπροστά καθώς η μπάλα γλιστράει κάτω από το πόδι του… Σε μερικά δευτερόλεπτα ο ήχος από το κλάμα του μου τρυπάει τα αυτιά. Καθώς πλησιάζω να τον σηκώσω και να τον πάρω αγκαλιά, βλέπω στα δακρυσμένα μάτια του την οργή! Την οποία εκτοξεύει σε ‘μένα! «Εσύ φταις!»
Αυτός είναι ο Ίωνας. Είναι πέντε ετών και είναι ο γιος μου. Ο Ίωνας δεν ξέρει φυσική και γι’ αυτό δεν μπορεί να προβλέψει τις κινήσεις των σωμάτων, δεν ξέρει από ορμή, αδράνεια, επιτάχυνση και βαρύτητα. Δεν χρειάζεται να ξέρει ακόμη. Γι’ αυτό και δεν θα του ζητήσω ποτέ ούτε να μου εξηγήσει νόμους της φυσικής ούτε να λύσει ασκήσεις.
Σε αντίθεση με τον Ίωνα όμως, τα στελέχη πολιτικών κομμάτων εάν διαθέτουν ελάχιστη οξυδέρκεια, πολιτικό μέτρο και επαφή με την πραγματικότητα, μπορούν να προβλέψουν ή έστω να προσδιορίσουν ενδεχόμενα, περισσότερο ή λιγότερο πιθανά. Επιπλέον, έχουν στα χέρια τους πολλαπλές μετρήσεις και προγνωστικά εργαλεία αναφορικά με τις τάσεις, την πρόθεση ψήφου, την καταλληλότητα πρωθυπουργού και κυβέρνησης, κοκ. Διαθέτουν τη γνώση του παρελθόντος και της κοινωνίας: αξίες, προτεραιότητες, αγωνίες και φόβους. Όλα αυτά πρέπει να τα παντρέψουν με το όραμά τους, τους στόχους και τη στρατηγική τους και να τα επικοινωνήσουν στον κόσμο. Και φυσικά, να τον πείσουν για όλα αυτά. Οκ, η πολιτική δεν είναι φυσική, ούτε μαθηματικά. Η ουσία της πολιτικής όμως, σύμφωνα με τον Christopher Boehm, συνοψίζεται στην ικανότητα να «συλλογίζεσαι συνειδητά διαφορετικές κατευθύνσεις που μπορεί να πάρει η κοινωνία και να προσφέρεις συγκεκριμένα επιχειρήματα, γιατί θα πρέπει να πάρει τον ένα δρόμο έναντι του άλλου». Αρκεί όμως, λέω εγώ να μην είσαι αλαζόνας, μνησίκακος και ματαιόδοξος. Αυτά στην πολιτική είναι ύβρις. Και ξέρετε εσείς πως πάει, ύβρις, νέμεσις και σε πήρε ο διάολος…
Κυριακή εκλογών απόγευμα. Γράφω μια εργασία για τη νομισματική πολιτική και έχω ανοιχτή την τηλεόραση στην ΕΤ1. Ακούω τα αποτελέσματα του exit poll και στα μάτια μου έρχεται η εικόνα του Ίωνα να σκάει στο έδαφος. Κάπως έτσι έσκασε και το βράδυ της Κυριακής ο ΣΥΡΙΖΑ με μια εντυπωσιακή βουτιά από το 31,53% του 2019 στο 20,07%. Στο δικό μου μυαλό, εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ διέπραξαν ύβρι. Ο ΣΥΡΙΖΑ γεννήθηκε σαν αντίδραση, αλλά και σαν εναλλακτική μέσα στην κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και απέκτησε μια δυναμική βασιζόμενος στο θυμικό και την απελπισία μεγάλης μερίδας του ελληνικού λαού, ευαγγελιζόμενος τη ρήξη με το κατεστημένο και τις παραδοσιακές πολιτικές, όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν αυτό δεν είναι αλαζονεία και αμετροέπεια, από ένα μικρό κόμμα, που δεν κυβέρνησε ποτέ, αλλά που θέλει να πειραματιστεί, όντας σε καθεστώς χρεοκοπίας, με ριζοσπαστικές οικονομικές πολιτικές, φιλοδοξώντας να πείσει αρτηριοσκληρωτικούς οργανισμούς όπως η ΕΕ και το ΔΝΤ για την ορθότητα των προτάσεων ενός ακαδημαϊκού οικονομολόγου, τότε τί είναι; Αφέλεια, ίσως;
Δεν θα αμφισβητήσω τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή τη χρονική στιγμή (είμαστε στο 2014). Θεωρούσε η ηγεσία του και το οικονομικό του επιτελείο, ότι το χρέος δεν ήταν βιώσιμο και ότι θα πρέπει να απομειωθεί. Η προσέγγιση δεν ήταν απαραιτήτως λανθασμένη. Αυτό που ήταν λάθος ήταν η αφέλεια ότι οι θεσμοί θα δοκίμαζαν τέτοιες εναλλακτικές στην περίπτωση της Ελλάδος, μιας μικρής, περιφερειακής οικονομίας με χαμηλή συνεισφορά στην παγκόσμια οικονομία, υπό την απειλή ότι θα μπορούσε να προκαλέσει domino effect. Στην περίπτωση της Ελλάδας, δεν θα το έκαναν αυτό, γιατί θα προκαλούσε εσφαλμένες προσδοκίες και κακό προηγούμενο. Τέτοιες λύσεις επιφυλάσσονται για μεγάλους παίκτες, όταν το διακύβευμα είναι πραγματικά μεγάλο.
Το αποτέλεσμα ήταν μια στροφή 180 μοιρών και έχει περάσει στην ιστορία πλέον. Και εκεί που κοιμηθήκαμε με τον Γιάνη, ξυπνήσαμε τον Milton Friedman. Ένα τρίτο μνημόνιο το οποίο εφάρμοσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, μια ακόμη δανειακή σύμβαση 86 δις, ασφαλιστικό, υπερταμείο, υψηλή φορολογία και πάει λέγοντας, αφού είχαν προηγηθεί capital controls, καταβύθιση της οικονομίας και ένα δημοψήφισμα παρωδία. Ελπίζω να τα θυμάστε.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τελικά έβαλε πλάτη. Το δέχομαι. Έβαλε πλάτη, με συνταγές όμως που όχι μόνο δεν ήταν δικές του, αλλά τις καταδίκαζε και τις εξόρκιζε ως νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αλήθεια, για νεοφιλελευθερισμό δεν κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία; Τί χάνω; Μοιραία, λοιπόν, πλήρωσε τόσο τη φθορά όσο και το “clopyright” και βρέθηκε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν ξέρω αυτά τα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν τι δεδομένα επεξεργάστηκαν στην Κουμουνδούρου. Πώς αξιολόγησαν την κυβερνητική τους θητεία, ποια αυτοκριτική έκαναν, αν έκαναν, και τι πρόγραμμα ετοίμασαν για να διεκδικήσουν εκ νέου τη διακυβέρνηση της χώρας. Στο δικό μου μυαλό, εάν υποστηρίζεις ότι αποτελείς ριζοσπαστική εναλλακτική θα πρέπει να έχεις και συγκεκριμένο όραμα, στόχους και στρατηγική που να αποδεικνύει αυτή την εναλλακτική. Και όλα αυτά να τα επικοινωνήσεις και κυρίως, να πείσεις. Να πείσεις ότι η δική σου εναλλακτική είναι αφενός η καλύτερη και αφετέρου εφαρμόσιμη.
Νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε παταγωδώς σε αυτό. Ούτε κατά τη διάρκεια της θητείας του ως αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά ούτε και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου δεν έπεισε ότι διαθέτει εναλλακτική και ότι μπορεί να την εφαρμόσει. Θα περίμενε κανείς, από ένα κόμμα που όπου σταθεί και όπου βρεθεί αυτοδιαφημίζεται ως προοδευτικό να ανοίξει την ατζέντα σε ζητήματα που ίσως να μην είναι ψηλά στη συνείδηση του κόσμου. Δεν άκουσα όμως τίποτα για βιώσιμη ανάπτυξη, κυκλική οικονομία, προστασία περιβάλλοντος, brain drain, δημογραφικό, πολιτισμός, παιδεία. Εσείς; Ακόμη και στον τομέα της οικονομίας, όπου κακά τα ψέματα οι επιλογές είναι περιορισμένες δεδομένης της δημοσιονομικής μας κατάστασης, δεν έδωσε απαντήσεις σε ζητήματα αναφορικά με την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας (που σου δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο), την ανταγωνιστικότητα της (που μπορεί να βελτιώσει το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών και να σου δώσει ακόμη περισσότερο δημοσιονομικό χώρο), τη στόχευση στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας. Ακούσατε κάτι για αυτά; Εγώ πάλι όχι.
Ίσως να μην ακούω καλά. Ίσως πάλι να μην θέλω να ακούσω. Τον Ίωνα πολλές φορές όταν γκρινιάζει άνευ λόγου και αιτίας δεν θέλω να τον ακούσω. Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ όμως νομίζω ότι άκουγα. Και αυτό που άκουγα, πήγαινε περίπου κάπως έτσι:
«Πρέπει να φύγει ο Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία, γιατί είναι ο χειρότερος πρωθυπουργός και η χειρότερη κυβέρνηση. Γιατί διακατέχονται από νεποτισμό. Γιατί είναι διαπλεκόμενοι. Γιατί το επιτελικό τους κράτος καταστρατηγεί θεσμούς και κεκτημένα. Γιατί χειραγωγούν, φιμώνουν και εξαγοράζουν τα ΜΜΕ. Γιατί στην αρχή της πανδημίας μας έκλεισαν όλους μέσα για να μην πεθάνουμε και δεν μας αφήναν ελεύθερους, αλλά μετά όταν μας αφήσαν ελεύθερους αρχίσαμε να πεθαίνουμε. Γιατί διέλυσαν την υγεία και την επόμενη τετραετία θέλουν να την αποτελειώσουν. Τα ίδια και για την παιδεία. Γιατί έκαψαν τα δάση. Γιατί είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για τα Τέμπη. Γιατί έχουν μέλη και ψηφοφόρους βιαστές και παιδεραστές. Γιατί αυτοί ευθύνονται για τον πληθωρισμό στον μισό πλανήτη. Γιατί, γιατί, γιατί… Σε κάποια από αυτά έχουν δίκιο. Σε άλλα όχι. Εγώ αγάπη μου όμως δεν θα σε ψηφίσω για αυτά που έκαναν λάθος ή που παρέλειψαν να κάνουν οι άλλοι, αλλά για αυτά που έκανες και αυτά που θες να κάνεις εσύ. Η εκλογή κυβέρνησης είναι ζήτημα επιλογής του καλύτερου και όχι τιμωρίας του κακού.
Αυτά πριν τα αποτελέσματα των εκλογών. Από το βράδυ της Κυριακής και μετά τα στελέχη του και οι οπαδοί του (γιατί περί οπαδών πρόκειται), μας είπαν ότι δεν δικαιούμαστε να ομιλούμε. Ότι είμαστε τουλάχιστον ηλίθιοι και ότι το όνειδος της επικείμενης καταστροφής της χώρας θα βαραίνει εμάς και γενεές δεκατέσσερις.
«Εσύ φταις!» που η χώρα θα καταστραφεί, που όλοι θα μείνουμε άνεργοι, που θα μας πάρουν τα σπίτια, που θα πεθαίνουμε στο δρόμο, που δεν θα μπορούμε να μπούμε όλοι στα πανεπιστήμια, που θα πρέπει να πουλάμε τα νεφρά μας για ένα κιλό φέτα, που η Άντζυ Σαμίου αγόρασε στη λαϊκή 3 πατάτες έναντι 1,50 ευρώ, που ο Χατζιδάκης ήταν πούστης φασίστας, που η Συννεφούλα του Νιόνιου έγινε τοξικό νέφος… Μπαίνω στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών να επιβεβαιώσω ότι δεν εκλέξαμε τον Godzilla. Όχι, πάλι καλά. Τουλάχιστον μοιράζομαι το φταίξιμο με το υπόλοιπο 79,93% των εκλογέων. Κάτι είναι κι αυτό λέω, δεν είμαι μόνος, αλλά την αμέσως επόμενη στιγμή πετάγεται μέσα από την οθόνη του υπολογιστή μου η Κλέλια Ρένεση και σε ακάταληπτα ελληνικά μου λέει ότι εγώ και οι άλλοι του 79,93% δεν νομιμοποιούμαστε να εκλέξουμε κυβέρνηση και να ψηφίσουμε άλλα κόμματα και ότι συνθλίβουμε τη δημοκρατία…
Θλίβομαι… Γιατί εκτός από τα ποσοστά, έπεσες και στα μάτια μου Αλέξη… Και αντί να σηκώσετε το βλέμμα στο μέλλον και τα μανίκια για δουλειά, μου λέτε «εσύ φταις!».
Δεν φταίω εγώ Ίωνα μου. Η φυσική φταίει. Και ίσως η απουσία λογικής, αλλά δεν μπορώ να σε κατηγορήσω για αυτό Ίωνα μου. Εσύ τουλάχιστον, είσαι μόλις πέντε ετών.
*Φωτογραφία εξωφύλλου: FdF creature a Napoli, pinterest