Η Μήδεια ήταν κόρη του βασιλιά της Κολχίδας, -σημερινή Γεωργία, ανηψιά της Κίρκης, μυημένη στη μαγεία, με μεταπτυχιακή ειδίκευση στην αθανασία. Λέγεται μάλιστα ότι χρησιμοποιούσε τις μαγικές της δυνάμεις για να προσφέρει το «δώρο» της αθανασίας σε όσους ήταν άξιοι να το αποκτήσουν. Γνώρισε λοιπόν τον θρυλικό Ιάσονα, τον ερωτεύτηκε σφόδρα και τον βοήθησε με την τέχνη της να πάρει το Χρυσόμαλλο Δέρας παρόλο που ο πατέρας της διαφωνούσε. Με τα μαγικά της φίλτρα, ο Ιάσονας έγινε προσωρινά άτρωτος και ξεπέρασε προβλήματα και δυσκολίες. Στο τέλος όμως έπρεπε να αντιμετωπίσει και τον μελλοντικό πεθερό του προκειμένου να μπορέσει να επιστρέψει και να ολοκληρώσει την αποστολή που του είχε επιβάλει ο θείος του ο Πελίας και βασιλιάς -με-το-έτσι-θέλω- της Ιωλκού. Για να δημιουργήσει λοιπόν αντιπερισπασμό στον μπαμπά της η Μήδεια, τεμάχισε τον μικρότερο αδερφό της και τον πέταξε στη θάλασσα. Το «να προσέχεις τον αδερφό σου» μάλλον δεν της το έλεγαν συχνά όταν ήταν μικρότερη.
Αργότερα, όταν επέστρεψαν στην Ιωλκό, για χάρη του αγαπημένου της πάλι, εκδικήθηκε τον θείο του τον Πελία, πλανεύοντας τις κόρες του. ‘Εσφαξε μπροστά τους ένα κριάρι, το τεμάχισε και μετά με μάγια το μετέτρεψε σε ζωντανό αρνί. Έτσι ενθάρρυνε τις εύπιστες κόρες με την μαγική της τέχνη να τεμαχίσουν και να βράσουν τον Πελία, με τη πρόφαση ότι μετά θα τον κάνει κι αυτόν νέο και αθάνατο. Όπερ και εγένετο. Το challenge έπεισε, εννοείται όμως ότι δεν είχε το ίδιο αποτέλεσμα όταν το αναπαρήγαγαν οι κόρες.
Μετά από αυτό, ο Ιάσονας και η Μήδεια εκδιώχθηκαν από την Ιωλκό και βρήκαν καταφύγιο στην Κόρινθο, όπου όμως μετά από κάποια χρόνια χαρούμενου έγγαμου βίου, ο Ιάσονας την βαρέθηκε λιγουλάκι και αποφάσισε να αρραβωνιαστεί την πιο φρέσκια κόρη του Κρέοντα, Γλαύκη. Η Μήδεια λαμβάνει τελεσίγραφο πως οι δρόμοι τους χωρίζουν και πως πρέπει να φύγει από την πόλη. Γι’ αυτό λοιπόν τους εκδικείται στέλνοντας ως δώρο έναν όμορφο μεν, μαγικό δε- χιτώνα στη Γλαύκη, ο οποίος τυλίχτηκε στις φλόγες μόλις τον φόρεσε και έκαψε την ίδια αλλά και τον πατέρα της. Ο Ιάσονας προφανώς δεν εκτίμησε το δωράκι, ούτε αυτό που ακολούθησε και δεν γύρισε ποτέ ξανά στην αγκαλιά της Μήδειας (γιατί άραγε).
Αυτό που ακολούθησε λοιπόν είναι αυτό για το οποίο είναι γνωστή η Μήδεια στους περισσότερους από εμάς. Σύμφωνα λοιπόν με την τραγωδία του Ευριπίδη η Μήδεια είναι παιδοκτόνος. Μετά την χυλόπιτα από τον Ιάσονα, και αφού του σκότωσε την αρραβωνιαστικιά, μέσα στον θυμό και τη μανία σκότωσε και τα παιδιά της και, αφού συνειδητοποίησε ότι αυτό δεν αποτέλεσε κίνητρο για τον Ιάσονα να τη δεχτεί πίσω, την έκανε για τον επόμενο σύζυγο, τον Αιγέα, βασιλιά της Αθήνας. Μια χαρά τα πέρασε και με τον Αιγέα για κάποιον καιρό μέχρι που εμφανίστηκε ο χαμένος του γιός ο Θησέας, τον οποίο προσπάθησε να δηλητηριάσει -καθώς ήταν ο νόμιμος διάδοχος στον θρόνο της Αθήνας.- Έτσι πάλι αναγκάστηκε να την κάνει. Στο τέλος έγινε αθάνατη -όχι που δεν θα γινόταν- και έκανε την τελευταία αναβάθμιση στους συντρόφους της παίρνοντας τον καλύτερο. Παντρεύτηκε τον Αχιλλέα λοιπόν και έμειναν στα Ηλύσια Πεδία. Κάπως έτσι τελειώνουν οι ιστορίες που έχουμε γύρω από το όνομά της . Το εκλαϊκεύω λίγο, το ξέρω, προσπαθώ όμως να σας δώσω το ζουμί της ιστορίας της Μήδειας. Η αλήθεια σχετικά με την παιδοκτονία βέβαια είναι ότι οι απόψεις διίστανται, καθώς υπάρχουν και πηγές που δινουν διαφορετικές εκβάσεις σε αυτό το κομμάτι αυτού του μυθολογικού κύκλου.
Δεν είναι μάθημα μυθολογίας όμως αυτό που διαβάζετε, αν έχετε φτάσει μέχρι εδώ. Παρόλο που δεν ήταν καλό κορίτσι η Μήδεια-μάγισσα ήταν εξάλλου, τι περιμένατε-ας εστιάσουμε λίγο στη μαγική της τέχνη που ήταν ικανή για πολλά. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με την πλανεύτρα της εποχής μας, τα σόσιαλ μίντια ή social Μedea όπως τα λέω χαϊδευτικά.
(Σε αυτό το σημείο να ανοίξω μία μικρή παρένθεση, που θα ήθελε να είναι πολύ μεγάλη για να χωρέσει την πραγματικά ανθρώπινη επικοινωνία που διευκολύνεται καθημερινά μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για όλους αυτούς που είναι μακριά από αγαπημένους τους ανθρώπους για τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Δεν είναι μεγάλη όμως γιατί δεν είναι αυτό το θέμα μας σήμερα.)
Πλανεύει, θολώνει το μυαλό με μαγικά φίλτρα και ψεύτικους ισχυρισμούς και υποσχέσεις. Η εικόνα μας είναι μαγική στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Είναι τόσο φιλτραρισμένες μάλιστα κάποιες φωτογραφίες που ανεβάζουμε, που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το hashtag #nofilter για να πείσουμε τους υπόλοιπους ότι αυτό που κοιτάμε είναι αληθινό, όταν είναι αληθινό (το όταν είναι χρονικοϋποθετικό, το ξέρετε αυτό ε;). Πουλάμε μία εικόνα του εαυτού μας που είναι τίγκα στην αστερόσκονη, προβάλουμε την απόλυτη ευτυχία μας, την ευμάρεια μας, πουλάμε το πλούσιο πνεύμα μας, που μπορεί να μην είναι και δικό μας. Είμαστε όμορφοι, περνάμε πάντα τέλεια όταν βγαίνουμε έξω, έχουμε την τέλεια δουλειά, την τέλεια οικογένεια, την τέλεια ζωή. Είμαστε μαγικά φρέσκοι, τόσο που καταφέρνουμε να ξεφεύγουμε μέχρι κι από τον χρόνο τον αναπόδραστο. Και αν βιώσουμε κάτι άσχημο, το μεταφέρουμε πάλι φιλτραρισμένο για να τραβήξουμε, μαγικά, την προσοχή πάνω μας. Αν είμαστε κανονικοί, κοινοί θνητοί που ζούμε μία ενίοτε μονότονη καθημερινή ζωή, δεν είμαστε social media material προς κατανάλωση. Μπορούμε να μείνουμε απλοί θεατές, ζώντας την ενιότε μονότονη καθημερινή ζωή μας και παρατηρώντας, καταναλώνοντας τις μαγικές ζωές των άλλων.
Στη social Medea αρέσει η δύναμη που έχει και η δύναμη που παίρνει από τους δυνατούς που έχει γύρω της. Ανεβάζει τόσο εύκολα όσο και κατεβάζει (cancel culture). Κερδίζει προεκλογικές εντυπώσεις και εκλογικές αναμετρήσεις. Χρησιμοποιώντας τα μαγικά της φίλτρα και τα σωστά λόγια στα ξόρκια, πείθουμε, πλανεύουμε, αποκτάμε ακολούθους, γινόμαστε και infuencers άμα λάχει. Μεταδίδουμε και αναμεταδίδουμε τα πάντα, και, ως δια μαγείας, αυτά γίνονται πραγματικότητα, ακόμα κι αν δεν ισχύουν!
Υπόσχεται αθανασία στους άξιους (Χαρούλα, ακούς;). Scripta manent έλεγαν οι Ρωμαίοι Posta submitta manent θα πω εγώ, γιατί στ’ αλήθεια ό,τι ανεβάζουμε online είναι αθάνατο. Μένει για πάντα -αυτό μπορούν να σας το επιβεβαιώσουν και οι ειδικοί. Το πόσο χαίρομαι που δεν υπήρχε όλο αυτό όταν ήμουν έφηβη δεν περιγράφεται. Γιατί αν τώρα καμιά φορά δεν μπορώ να συγκρατήσω τα συναισθήματά μου και τα πετάω όλα μέσα στις αναρτήσεις μου, τι θα έκανα στην εφηβεία μετά από πισώπλατα μαχαιρώματα ή μετά από ερωτικές απογοητεύσεις; Δεν θέλω να ξέρω, δεν θέλω να φαντάζομαι. Επανέρχομαι όμως. Η Μήδεια έδωσε την πραγματική αθανασία μόνο στον εαυτό της και το σίγουρο είναι ότι και αυτή της εποχής μας, κάνει ακριβώς το ίδιο.
Ξαναδιαβάζοντας το κείμενο συνειδητοποιώ ότι αναδεικνύει μία δυστοπία. Τη νοικιάζουμε αυτή τη δυστοπία, να ξέρετε, δεν είναι καν δική μας, Γιατί για τους μεγάλους και δυνατούς, αλλά και για την ίδια την Μήδεια των social media, είμαστε αναλώσιμοι. Μην ξεχνάτε ότι είμαστε παιδιά της. Να σας ξαναπώ τι έκανε η Μήδεια στα παιδιά της;
*Φωτογραφία εξωφύλλου: Η Κατίνα Παξινού ως Μήδεια στην τραγωδία του Ευριπίδη. Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας, 1956.
