«Όταν οι τρομοκράτες της Χαμάς πέρασαν τα σύνορα με το Ισραήλ και δολοφόνησαν 1.400 αθώους ανθρώπους, κατέστρεψαν οικογένειες και ολόκληρες κοινότητες. Επίσης, διέλυσαν τις μακροχρόνιες αυταπάτες στη Δύση. Μια φίλη μου αστειεύτηκε ότι ξύπνησε στις 7 Οκτωβρίου ως φιλελεύθερη και πήγε για ύπνο εκείνο το βράδυ ως 65χρονη συντηρητική. Αλλά δεν ήταν πραγματικά αστείο και δεν ήταν η μόνη. Τι άλλαξε;»
Έτσι ξεκινά ένα άρθρο του Konstantin Kisin στο The free press.
Ο Kisin προχωρώντας στην ανάλυση του αναφέρεται στο woke κίνημα που υποστηρίζει ότι η αφύπνιση αφορά την προστασία των θυμάτων και την υπεράσπιση των διωκόμενων μειονοτήτων, το οποίο θεωρεί υπεύθυνο για την ψευδαίσθηση που έχει δημιουργηθεί στους προοδευτικούς κόλπους της δυτικής διανόησης, όπως αυτή μοχλεύτηκε τα τελευταία χρόνια σε ακαδημαϊκούς και πανεπιστημιακούς κύκλους με ευθύνη της αριστεράς και υπό την ανοχή των μέσων ενημέρωσης και την υπερφόρτιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης· για την σύγχρονη δυτική προοδευτική κοσμοθεωρία που συγχέει τα ανθρώπινα δικαιώματα με τον δικαιωματισμό των δολοφονιών αθώων ανθρώπων από τρομοκράτες.
Για τον Kisin, πολλοί άνθρωποι ξύπνησαν στις 7 Οκτωβρίου με συμπάθεια ως προς την ιδεολογία της αφύπνισης και κοιμήθηκαν προβληματισμένοι. «Ξυπνήσαμε στις 8 Οκτωβρίου από τη βοή των διαδηλώσεων στους δρόμους σε πόλεις σε όλη τη Δύση που καταδικάζουν το Ισραήλ ακόμη και πριν από οποιαδήποτε σημαντική ισραηλινή απάντηση στις επιθέσεις» λέει χαρακτηριστικά. Είναι όμως έτσι;
Πριν προσπαθήσουμε να χαρτογραφήσουμε τις αντιδράσεις του δυτικού κόσμου μετά την επίθεση της Χαμάς και την αντεπίθεση του Ιρσαήλ, ας σταθούμε για λίγο στους δυτικούς διανοούμενους, που πλειοψηφικά ανήκουν στο χώρο της αριστεράς, και μεταξύ άλλων υιοθέτησαν το Ισλάμ, βλέποντας τον μουσουλμανικό κόσμο ως ενιαία οντότητα που αδικείται και υποφέρει είτε στα αραβικά εδάφη είτε στα δυτικά στα οποία ζει αρκετά μεγάλο ποσοστό του ως επακόλουθο του της μεγάλης μεταναστευτικής ροής που ξεκίνησε τον 20ο αιώνα. Η αριστερή διανόηση γοητεύτηκε από τον αντι-αποικιακό και αντιδυτικό του χαρακτήρα του μουσουλμανικού κόσμου βρίσκοντας κοινό τόπο με την δική της αντικαπιταλιστική και άρα κατ΄ ουσίαν αντιδυτική ιδεολογία και την τάση της να εναποθέτει στους κόλπους τους επί γης κατατρεγμένους, αδικημένους, μειονεκτούντες.
Το κοινωνικό αποτύπωμα της παραπάνω στάσης της αριστερής διανόησης και της αριστεράς εν γένει καταγράφει σήμερα μια μεγάλη μερίδα του δυτικού πληθυσμού που κινείται στα χαλαρά πλέον όρια του προοδευτικού τόξου να νιώθει αφενός ενοχή και υποχρέωση συμπεριληπτικής συμπεριφοράς και ανοχής της πολιτισμικής διαφορετικότητας απέναντι στις απανταχού μειονότητες, συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της μουσουλμανικής κοινότητας, αφετέρου φόβο μην τυχόν σε περίπτωση έκφρασης προβληματισμών κατηγορηθεί για ξενοφοβία, ρατσισμό και ισλαμοφοβία· μην τυχόν και κατηγορηθεί ως φίλα προσκείμενη σε συντηρητικούς και πόσο μάλλον ακροδεξιούς κύκλους. Ο μέσος δυτικός προοδευτικός άνθρωπος θα μπορούσε να πει κανείς ότι νιώθει την ψυχαναγκαστική υποχρέωση να δικαιολογήσει οποιαδήποτε παραβατικότητα, επιθέσεις μίσους ακόμη και τρομοκρατικές ενέργειες προερχόμενη από αδικημένες κοινότητες ή ακόμη και από μεμονωμένα άτομα που οι δυτικές κοινωνίες δεν κατάφεραν να εντάξουν στους κόλπους τους.
Τι συνέβη όμως σε Ευρώπη και Αμερική μετά το σοκ της 7ης Οκτωβρίου;
Ήχησε συναγερμός.
Φόβος, οργή και δίψα για εκδίκηση από όλους για όλους.
Η θανατηφόρα βία στη Μέση Ανατολή πυροδότησε απειλές, επιθέσεις μίσους, ακόμη και τρομοκρατικές επιθέσεις σε κεντρικά σημεία της Ευρώπης και της Αμερικής, εντείνοντας παράλληλα τον φόβο σε όλους· στις μουσουλμανικές, στις εβραϊκές, στις αραβικές (ιδιαίτερα παλαιστινιακές) κοινότητες στη Δύση, αλλά και στους ίδιους τους δυτικούς πολίτες.
Η απειλή κατά της εβραϊκής κοινότητας έχει φτάσει σε «ιστορικό επίπεδο» στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και σε πολλές χώρες τις Ευρώπης, ιδιαιτέρως σε Γερμανία και Αγγλία. Επηρεάστηκαν σχεδόν όλες οι συναγωγές και τα εβραϊκά ιδρύματα στην Ευρώπη· έκλεισαν εβραϊκά σχολεία για λόγους ασφάλειας· οι εβραϊκές οικογένειες άρχισαν να φοβούνται για τη ζωή τους· και αστέρια του Δαβίδ ζωγραφίστηκαν έξω από κατοικίες στο Βερολίνο και ένα εστιατόριο στην Νυρεμβέργη, όπως τότε· το μήνυμα ήταν σαφές.
Παράλληλα, παρατηρείται η αύξηση του αντί-μουσουλμανισμού και της ισλαμοφοβίας, παρόλο που εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν σε πόλεις της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας για να δείξουν υποστήριξη στους Παλαιστίνιους. Τις τελευταίες εβδομάδες, στις ΗΠΑ σύμφωνα με την ομάδα υπεράσπισης Palestine Legal γίνονται αναφορές για απολύσεις με εκθετικό αυξητικό δείκτη· οι δικηγόροι στο Συμβούλιο Αμερικανο-Ισλαμικών Σχέσεων κάνουν λόγω σωρεία περιστατικών διακρίσεων, ρητορικής μίσους και επαγγελματικών επιπτώσεων στην πολιτική ομιλία. Φοιτητές τιμωρούνται για τις φιλοπαλαιστινιακές απόψεις τους ή αισθάνονται ανασφαλείς να τις εκφράσουν· χαρακτηριστική η περίπτωση των φοιτητών νομικής του Χάρβαρντ και Κολουμπια που έχασαν προσφορές εργασίας τους μετά την υπογραφή δηλώσεων που κατηγορούσαν το Ισραήλ για τις επιθέσεις της Χαμάς. Η τελευταία καταστολή της διαφωνίας στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς είναι τόσο έντονη που ορισμένοι δημοσιογράφοι και οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων την χαρακτηρίζουν καθαρά «μακαρθιανή».
Και κάπου εδώ ξεκινά ο σουρεαλισμός.
Γιατί ταυτόχρονα, υπάρχει έντονη διαμαρτυρία Αμερικανών σχολιαστών για φίμωση των κριτικών κατά του Ισραήλ και των αμφισβητήσεων του αφηγήματος της ισραηλινής κυβέρνησης, που οδηγεί σε κουλτούρα ακύρωσης και εκλαμβάνεται ως πολιτική καταστολή, ακόμη και όταν αυτή προέρχεται από Εβραίους ή πολίτες του Ισραήλ. Ας αναφέρουμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα: η ομιλία του βραβευμένου με Πούλιτζερ συγγραφέα Viet Thanh Nguyen στο Μανχάταν διακόπηκε γιατί υπέγραψε μια ανοιχτή επιστολή που καταδικάζει τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα. Ο αρχισυντάκτης του επιστημονικού περιοδικού eLife, Michael Eisen, απολύθηκε μετά την αναδημοσίευση ενός άρθρου για την Γάζα. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Web Summit, Paddy Cosgrave, αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη μεγαλύτερη τεχνολογική διάσκεψη της Ευρώπης μετά από ένα σχόλιο στο Twitter. Ο Κύκλος των Εργατών της Βοστώνης, ένα εβραϊκό πολιτιστικό κέντρο, εκδιώχθηκε από την ομάδα ομπρέλα της εβραϊκής κοινότητας της Βοστώνης. Ισραηλινοί καθηγητές, δημοσιογράφοι και νομοθέτες τέθηκαν σε αναστολή, απολύθηκαν ή ακόμα και συνελήφθησαν επειδή επέκριναν τον πόλεμο στη Γάζα.
Και μέσα σε αυτό το περιβάλλον φίμωσης της ελευθερίας του λόγου, απειλών και παραβιάσεων των ατομικών ελευθεριών όπως καταγγέλλεται ένθεν και ένθεν, ολόκληρη η Δύση και ειδικά η Ευρώπη τρέμει πότε θα ακουστεί η κραυγή «Αλλάχου Ακμπάρ» και πόσα θύματα θα αφήσει πίσω της.
Ήδη, μετρώντας έναν μήνα περίπου από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, έχουν σημειωθεί σοβαρά τρομοκρατικά περιστατικά και επιθέσεις βίας.
Στη Γαλλία σημειώθηκε τρομοκρατική επίθεση από ένα 20χρονο Τσετσένο σε σχολείο στην πόλη Αράς, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ένας εκπαιδευτικός και να τραυματιστούν ακόμη δύο άτομα· ο Μακρόν χαρακτήρισε την επίθεση πράξη «ισλαμιστικής τρομοκρατίας». Το επίπεδο του συναγερμού για τρομοκρατικές επιθέσεις ανέβηκε στο κόκκινο, ακολούθησε στρατιωτική ανάπτυξη 7.000 στρατιωτών, εκκενώθηκαν μουσεία (Λούβρο, Βερσαλλίες), έκλεισαν 6 αεροδρόμια. Πριν τέσσερις μέρες, η γαλλική αστυνομία άνοιξε πυρ στο Παρίσι και τραυμάτισε σοβαρά γυναίκα που απειλούσε και φώναζε “Αλλάχ Ακμπάρ” σε συρμό του προαστιακού.
Στις Βρυξέλλες ένας αραβόφωνος άνδρας, μέλος του Ισλαμικού Κράτους, «στο όνομα του Θεού» άνοιξε πυρ και σκότωσε δύο Σουηδούς πολίτες πριν από τον προκριματικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος μεταξύ Βελγίου και Σουηδίας. Κατά την προ διημέρου ανακοίνωση του FBI, η Σουηδία θεωρείται ότι κινδυνεύει ιδιαίτερα μετά τις εκδηλώσεις καύσης του Κορανίου τον προηγούμενο χρόνο.
Στο Σικάγο, ένα 6χρονο μουσουλμάνο αγόρι δολοφονήθηκε άγρια σε ένα έγκλημα μίσους από τον ιδιοκτήτη του σπιτιού του, ο οποίος φώναζε «εσείς οι μουσουλμάνοι πρέπει να πεθάνετε» ευρισκόμενος σε κατάσταση παράνοιας πιστεύοντας ότι οι μουσουλμάνοι σχεδίαζαν πράξεις μαζικής τρομοκρατίας, αφού άκουγε συντηρητικές ραδιοφωνικές εκπομπές, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα που αποκάλυψε η New York Post.
Την προηγούμενη Κυριακή, διαδηλωτές εισέβαλαν βίαια στο αεροδρόμιο, και δη στον αεροδιάδρομο, της Μαχατσκάλα, της πρωτεύουσας της ρωσικής δημοκρατίας του Νταγκεστάν, όταν έγινε γνωστό ότι επρόκειτο να προσγειωθεί εκεί αεροσκάφος προερχόμενο από το Ισραήλ. Έψαχναν για Ισραηλινούς επιβάτες κρατώντας πλακάτ με σύνθημα «Οι δολοφόνοι παιδιών δεν έχουν θέση στο Νταγκεστάν», φωνάζοντας «Αλλάχου Άκμπαρ» και κρατώντας παλαιστινιακές σημαίες. Το Νταγκεστάν έχει κατά 83% μουσουλμανικό πληθυσμό και πληρώνει βαρύ φορτίο στην επίταξη εφέδρων για το μέτωπο της Ουκρανίας· 300-400 εβραϊκές οικογένειες ζουν εκεί.
Τι άλλο να συμπεράνει κανείς από όλα τα ανωτέρω εκτός από το ότι η Δύση κινδυνεύει να γίνει μέρος του μεσανατολικού προβλήματος και δη του παλαιστινιακού. Οι κοινωνίες αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι οι ηγεσίες. Και αντιδρούν αλλοπρόσαλλα.
Μήπως έχει δίκιο ο Kisin;
Την 7η Οκτωβρίου ξυπνήσαμε προοδευτικοί και κοιμηθήκαμε συντηρητικοί; Μήπως έχει δίκιο στο συμπέρασμά του «Και η αλήθεια είναι ότι έχουμε επιδοθεί στη μαγική σκέψη για πάρα πολύ καιρό, επιλέγοντας παρηγορητικούς μύθους από τις σκληρές πραγματικότητες. Σχετικά με την τρομοκρατία. Σχετικά με τη μετανάστευση. Και για ένα σωρό άλλα θέματα. Στην πείνα μας για πρόοδο, έχουμε ξεχάσει ότι δεν είναι όλες οι αλλαγές προς το καλύτερο. Τώρα ο κόσμος πληρώνει το τίμημα για αυτήν την αυταρέσκεια. Ας ελπίσουμε ότι τα πρόσφατα γεγονότα είναι το σήμα αφύπνισης που τόσο χρειαζόμαστε».
Κατά την άποψή μου, η παρούσα κατάσταση υπερβαίνει τα πλαίσια μιας ιδεολογικής κριτικής για την δυτική αριστερά, την άκρα αριστερά, την ισλαμοαριστερά.
Υπερβαίνει τα πλαίσια των ευθυνών και επιπτώσεων του wokism και των λοιπών ακτιβιστικών κοινωνικών κινημάτων.
Υπερβαίνει τα πλαίσια της κριτικής για τη δυτική διανόηση· για την ευαίσθητη μεταναστευτική πολιτική που ακολούθησε η Δύση.
Η παγκοσμιοποίηση και η πολυπολιτισμικότητα σε συνδυασμό με την γεωπολιτική, τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική, έχει δημιουργήσει τόσο περίπλοκες και πολυπαραγοντικές ισορροπίες και ανισορροπίες, τις οποίες μετά την 7η Οκτωβρίου τις βιώνουμε μέσα από μεγεθυντικό φακό.
Δεν ξέρω αν παίζει τόσο ρόλο αν ξυπνήσαμε πιο προοδευτικοί ή συντηρητικοί, γιατί ξυπνήσαμε απλά όχι σε μία νέα σελίδα, αλλά σε ένα νέο κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορίας, στο οποίο δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, ξεκάθαρο ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί. Ούτε καν ποιοι είμαστε εμείς.
Όταν και όποτε κλείσει θα κάνουμε τον απολογισμό μας.
*Φωτογραφία εξωφύλλου: Jean Gaumy, Two Untitled Photographs from the Series “Iran”, (1986)
