Δεν είναι λίγα τα άτομα που δεν γνωρίζουν τί εστί ψηφιακό αποτύπωμα ή έστω γνωρίζουν επιδερμικά τον όρο. Το digital footprint με δύο λόγια είναι όλες οι πληροφορίες που έχουμε προσθέσει στο διαδίκτυο άμεσα ή ακόμη και έμμεσα και θα μας ακολουθούν ίσως για όλη μας τη ζωή.
…
Η έννοια του Digital Footprint:
Το ψηφιακό αποτύπωμα ή ψηφιακή σκιά αναφέρεται στο μοναδικό σύνολο ανιχνεύσιμων ψηφιακών δραστηριοτήτων, ενεργειών και επικοινωνιών που «ανεβάζουμε» στο διαδίκτυο με τη συγκατάθεσή μας. Αποτελεί όλες τις διαδικτυακές κινήσεις ενός ατόμου από μια απλή εγγραφή σε Newsletter, αποδοχή των cookies μέχρι φυσικά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτά τα αποτυπώματα αφορούν μεμονωμένα άτομα, επιχειρήσεις αλλά και οργανισμούς.
Υπάρχουν δύο ειδών μορφές αποτυπώματος: Παθητικό το οποίο πρόκειται για τη συλλογή δεδομένων και προσωπικών πληροφοριών ύστερα από περιήγηση σε ιστοτόπους οι οποίοι καταγράφουν στοιχεία εν αγνοία μας. Τις περισσότερες φορές συλλέγονται οι διευθύνσεις ΙΡ και μοτίβα περιήγησης. Η συγκεκριμένη μορφή μπορεί να αποδειχθεί πιο επικίνδυνη καθώς προσωπικά δεδομένα χρησιμοποιούνται από τις ιστοσελίδες είτε για τη δημιουργία διαδικτυακής περσόνας/προφίλ ή για μετάδοση σε άλλους ισοτόπους. Η δεύτερη μορφή ονομάζεται ενεργό αποτύπωμα, το οποίο είναι ακριβώς το αντίθετο από το παθητικό. Αφορά όλες τις προσωπικές πληροφορίες τις οποίες αναρτούμε συνειδητά και με τη θέλησή μας στον χώρο του διαδικτύου. Οι φωτογραφίες, τα βίντεο, οι απόψεις που δημοσιεύουμε, τα σχόλια, οι εγγραφές, η συμπλήρωση φορμών, η ανάρτηση γεωγραφικής τοποθεσίας κλπ, είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα ενεργού digital footprint.
Παραδείγματα:
- Εγγραφή σε Newletter
- Εγκατάσταση και χρήση εφαρμογών
- Δημοσίευση προσωπικών στοιχείων ( email, τηλέφωνο, εικόνες, βίντεο) στα σόσιαλ μίντια
- Αναδημοσιεύσεις
- Online αγορές
- Σύνδεση σε τρίτες εφαρμογες για ευκολία, με τους προσωπικούς μας λογαριασμούς
- Πώληση ή αγορά μετοχών
- Χρήση εφαρμογών e-banking
- Εγγραφή σε ιστοχώρους
- Cookies
Σημασία:
Θεωρείται υψίστης σημασία η κατανόηση, η ασφαλής και προσεκτική χρήση του διαδικτύου από τον καθένα μας στη σημερινή ψηφιακή εποχή. Η ιδιωτικότητα και το απόρρητο μας μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή μας σε πολλά επίπεδα που κανείς δεν φανταζόταν. Η ψηφιακή μας σκιά μπορεί να παρουσιάσει πολύτιμες πληροφορίες και τη ροή της ζωής μας , σε άγνωστο κοινό.
Συνέπειες:
Αρχικά, αν και ο χρήστης έχει εν μέρει τον έλεγχο για το περιεχόμενο που μοιράζεται, άπαξ και δημοσιευθεί κάτι πλέον δεν μπορεί να καθορίσει πλήρως πως θα εκληφθεί από το κοινό, πώς θα χρησιμοποιηθεί από τρίτους και ποιοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτό. Επομένως, ανά πάσα στιγμή η φήμη του καθενός μπορεί να έχει θετικό είτε αρνητικό αντίκτυπο, ανάλογα με τις επιλογές μας. Η πλειοψηφία έχει τη λανθασμένη πεποίθηση πως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κινδυνεύουν μόνο όσα άτομα έχουν δημόσιους λογαριασμούς, στη πραγματικότητα όμως κινδυνεύουν και οι ιδιωτικοί από το digital footprint. Αν και οι ιδιωτικοί διαχειρίζονται την αποδοχή των ακολούθων τους, δεν έχουν τη δυνατότητα να γνωρίζουν πως ο κάθε ακόλουθος θα διαχειριστεί τις προσωπικές του πληροφορίες στο παρόν ή στο μέλλον.
Δεν διακυβεύεται μόνο η προσωπική εικόνα αλλά και η επαγγελματική, η οποία θα μπορούσε να πληγεί ανεπανόρθωτα. Όλο και περισσότεροι εργοδότες αναζητούν τους προσωπικούς λογαριασμούς, τα πιθανά ψηφιακά ίχνη των μελλοντικών τους υπαλλήλων, ώστε να αξιολογήσουν σε όλα τα επίπεδα τη καταλληλόλητα τους. Αντίστοιχα, πανεπιστήμια και κολλέγια από το εξωτερικό διερευνούν για πιθανό digital footprint των υποψηφίων πριν γίνουν αποδεκτοί. Ένας λοιπόν υποψήφιος με αρνητικό αποτύπωμα, μπορεί να βρεθεί σε μειονεκτικότερη θέση ακόμη κι αν πληροί τα προσόντα. Κάποιες επιχειρήσεις αναφέρουν πως οι νέοι που έρχονται σε επαφή με το διαδίκτυο από μικρή ηλικία θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα ενημερωμένοι καθώς και προσεκτικοί με τις αναρτήσεις τους, ιδίως όταν φτάσουν να αναζητούν θέσεις σε εργατικό δυναμικό εταιρίας.
Τα ψηφιακά αποτυπώματα αποτελούν σημαντικό ζήτημα προστασίας του προσωπικού απορρήτου λόγω της καταγραφής ιδιωτικών δεδομένων, ενεργειών και προτιμήσεων των χρηστών. Όμως λόγω της διάδοσης του διαδικτύου είναι πρακτικά αδύνατο να μην αφήνει κάποιος τα ίχνη του, για αυτό το πιο χρήσιμο θα ήταν να προέχουμε να μένει θετικό αποτύπωμα.
Σίγουρα, επαγγελματίες ακόμη και πολιτικοί χρειάζονται τη θετική παρουσία στο διαδίκτυο καθώς ενισχύεται η εικόνα και η αναγνωσιμότητά τους, κρίσιμο για την εργασία τους.
Πως να προστατευτούμε:
- Με τη χρήση VPN
- Αποφυγή σύνδεσης σε ανοικτά δίκτυα Wi-Fi
- Προσεκτικές επιλογές αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικά δικτύωσης
- Αυστηρές ρυθμίσεις απορρήτου
- Τακτικές αλλαγές προσωπικών κωδικών
- Χρήση διαφορετικών email (προσωπικό-επαγγελματικό)
- Επίσκεψη ασφαλών ιστοχώρων, απαλλαγμένοι και από πιθανούς ιούς
*Φωτογραφία εξωφύλλου: Seth Eckert
