Οι Χούτι, γνωστοί και ως Ανσάρ Αλλάχ (ή «υπασπιστές του Θεού»), είναι μια βίαιη ομάδα πολιτοφυλακής που ασκεί επί του παρόντος de facto έλεγχο σε μεγάλο μέρος της βόρειας Υεμένης. Συγκροτήθηκε τη δεκαετία του 1990, η ομάδα πήρε το όνομά της από τον ιδρυτή της, Hussein Badreddin al-Houthi, και ακολουθεί το παρακλάδι Zaidi του σιιτικού Ισλάμ που αντιπροσωπεύει το 20-30% του πληθυσμού της Υεμένης.
Η ηγεσία της ομάδας προέρχεται από τη φυλή Χούτι, η οποία ανήκει σε μία από τις τρεις μεγάλες φυλετικές συνομοσπονδίες στην Υεμένη: τους Χασίντ, τους Μαντάζ και τους Μπακίλ. Οι Χούτι αποτελούν μέρος της συνομοσπονδίας Μπακίλ, της μεγαλύτερης φυλετικής ομάδας στην Υεμένη. Καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ εξαπολύουν στρατιωτικά πλήγματα στην ομάδα της Υεμένης, μετά από μια σειρά επιθέσεων από την υποστηριζόμενη από το Ιράν πολιτοφυλακή στη ναυτιλία της Ερυθράς Θάλασσας, ακολουθούν τέσσερα πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε γι’ αυτές.
1. Γιατί σχηματίστηκαν οι Χούτι;
Για να κατανοήσουμε την άνοδο των Χούτι, είναι πρώτα σημαντικό να παρουσιάσουμε την ταραχώδη ιστορία της Υεμένης. Η Υεμένη αγωνίστηκε να οικοδομήσει ένα ενιαίο και αποτελεσματικό κράτος και μαστίζεται από αδύναμους θεσμούς, αδύναμο εθνικισμό, εξέγερση και αποσχισμό από τη σύστασή της το 1990. Η περιοχή που περιλαμβάνει σήμερα την Υεμένη χωρίστηκε σε δύο εδάφη, βόρεια και νότια από τον 19ο αιώνα έως 1990. Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, η Βόρεια Υεμένη έγινε ανεξάρτητη το 1918. Το νότιο τμήμα της Υεμένης ήταν υπό βρετανικό έλεγχο μέχρι το 1967. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Υεμένης (Νότια Υεμένη) ήταν ανεξάρτητη από το 1967 έως το 1990. Οι δύο ενοποιήθηκαν το 1990.
Οι φυλετικές ταυτότητες παραμένουν ισχυρές, ιδιαίτερα στο βορρά, και πολλές διαφορετικές ομάδες έχουν κρατήσει την εξουσία. Οι σιίτες Ζαϊντί πολέμησαν για τον έλεγχο του εδάφους που τώρα γνωρίζουμε ως Υεμένη για χιλιάδες χρόνια, με κάποια επιτυχία, και υπό τους Χούτι, ελέγχουν τμήματα της βόρειας Υεμένης.
Αν προχωρήσουμε γρήγορα στη σύγχρονη εποχή, η Υεμένη αντιμετωπίζει συνεχείς συγκρούσεις και κρατική αποτυχία. Ο βορράς κυβερνήθηκε από τον πρώην πρόεδρο της Υεμένης Αλί Αμπντουλάχ Σάλεχ (δικτάτορα που ανήκει σε μια άλλη φυλετική ομάδα), από το 1978, ο οποίος στη συνέχεια ανέλαβε πρόεδρος της πρόσφατα ενοποιημένης Υεμένης το 1990. Οι συγγενείς του Σάλεχ έλεγχαν βασικά τμήματα του στρατού και της οικονομίας – και η διαφθορά ήταν άφθονη.
Ένταση προέκυψε σχετικά με τη συντριπτική πλειονότητα των πόρων της Υεμένης που ρέει προς τη Σαναά, την πρωτεύουσα της βόρειας Υεμένης, και ειδικότερα τη φυλή Sanhan του Saleh, η οποία είναι μέρος της ομοσπονδίας Hashid. Αν και η κεντρική κυβέρνηση κατάφερε να κρατήσει τη χώρα ενωμένη (ο Σαλέχ ισχυρίστηκε συγκεκριμένα ότι η κυβέρνηση της Υεμένης ήταν σαν να « χόρευε πάνω από τα κεφάλια των φιδιών») μετά την απόπειρα απόσχισης του Νότου το 1994, υπήρχαν πολλές ομάδες που διαμαρτυρήθηκαν κατά της κυβέρνησης υπό τον Σάλεχ.
Η πιο αξιοσημείωτη ομάδα που αμφισβήτησε την κεντρική κυβέρνηση στην Υεμένη ήταν οι Χούτι. Εκτός από τις δεκαετίες πολιτικής περιθωριοποίησης, παραμέλησης, οικονομικού αποκλεισμού και μερικές φορές τρόμου από την κεντρική κυβέρνηση, οι Χούτι ανησυχούσαν για την αυξανόμενη σαουδαραβική επιρροή στη χώρα — και για την αυξανόμενη δύναμη του Σαλαφισμού και του Ουαχαμπισμού (που θεωρούνται εισαγόμενα θρησκευτικά δόγματα της Σαουδικής Αραβίας). συγκεκριμένα.
Αλλά το σημείο καμπής για το κίνημα των Χούτι ήταν πιθανότατα η εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003. Επηρεασμένοι από την επιτυχία των μαχητών της Χεζμπολάχ που εδρεύουν στον Λίβανο να απωθήσουν τις δυτικές δυνάμεις, οι Χούτι εμπνεύστηκαν και κέρδισαν υποστήριξη από την ομάδα με έδρα το Λίβανο, καθώς και Ιράν — αν και οι αξιωματούχοι τους αρνούνται τη σύνδεσή τους.
2. Πώς απέκτησαν την εξουσία οι Χούτι;
Για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη δύναμη των Χούτι, ο Σάλεχ ξεκίνησε μια στρατιωτική εκστρατεία το 2003, με τη βοήθεια της Σαουδικής Αραβίας. Αν και οι δυνάμεις του Σάλεχ κατάφεραν να σκοτώσουν τον ηγέτη των Χούτι, Χουσεΐν αλ-Χούθι το 2004, οι Χούθι συχνά επικράτησαν τον Σαλέχ και τον στρατό της Σαουδικής Αραβίας, παρά τα δισεκατομμύρια δολάρια που ξόδεψε ο τελευταίος.
Πράγματι, οι Χούτι αποδείχθηκαν μια τρομερή δύναμη για τους Σαουδάραβες, που τολμούσαν να περάσουν στη Σαουδική Αραβία το 2009 και αναγκάζοντας το βασίλειο να αναπτύξει τον στρατό του για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη απειλή των Χούτι.
Από τότε που ξέσπασε η επανάσταση στην Υεμένη το 2011, οι Χούτι πολέμησαν για να εκδιώξουν τον Σάλεχ από την εξουσία, για να ενώσουν αργότερα τις δυνάμεις τους με τον Σάλεχ το 2015. Όταν η συμμαχία τους κατέρρευσε, ήταν οι Χούτι που είχαν το πάνω χέρι, με την ομάδα ανταρτών να σκοτώνει τον Σάλεχ τον Δεκέμβριο του 2017.
Οι Χούτι υπήρξαν επίσης σημαντική δύναμη στον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη (που ξεκίνησε το 2014), ο οποίος έχει προκαλέσει περίπου 377.000 θανάτους, πολλοί από τους οποίους είναι άμαχοι. Αν και η κυβέρνηση στο νότο είναι διεθνώς αναγνωρισμένη, οι Χούτι έχουν καταλάβει μεγάλο μέρος της βόρειας Υεμένης, από τότε που εισέβαλαν στη Σαναά το 2014. Ελέγχουν το βασικό λιμάνι της Χουντέιντα, το οποίο παράγει έως και 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ (784.000.000 £ ) σε έσοδα για την κυβέρνηση των Χούτι.
3. Ποια είναι η περιφερειακή τους επιρροή;
Σήμερα, οι Χούτι έχουν περίπου 20.000 μαχητές. Από τον θάνατο του αλ Χούθι, το κίνημα ηγείται κυρίως από τον αδελφό του, Αμπντούλ-Μαλίκ αλ Χούθι, ο οποίος έχει δηλώσει ότι δεν θα διστάσει να επιτεθεί στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.
Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στη Γάζα τον Οκτώβριο, οι Χούτι προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τη σύγκρουση για να αυξήσουν το διεθνές προφίλ τους και ως επίδειξη ισχύος που θα μπορούσε να τους αποκτήσει μεγαλύτερη διαπραγματευτική επιρροή. Ισχυριζόμενοι ότι είναι αλληλέγγυοι με τον παλαιστινιακό λαό, οι Χούτι ξεκίνησαν μια σειρά επιθέσεων σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, το στενό άκρο της οποίας παραβλέπεται από την Υεμένη. Η πιο θρασύτατη επίθεση έλαβε χώρα στις 19 Νοεμβρίου 2023, όταν μαχητές χρησιμοποίησαν ένα ελικόπτερο για να απήγαγαν το πλήρωμα ενός αεροπλανοφόρου που συνδεόταν με έναν Ισραηλινό επιχειρηματία.
4. Ελέγχουν την πρόσβαση στην Ερυθρά Θάλασσα;
Αν και οι περισσότερες από τις επιθέσεις των Χούτι στην Ερυθρά Θάλασσα δεν ήταν επιτυχείς, ανάγκασαν χιλιάδες πλοία να παρακάμψουν τη διαδρομή και να εκτρέψουν προς τη Νότια Αφρική – προσθέτοντας σημαντικό κόστος και χρόνο.
Σε αντίποινα για τις δεκάδες επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο απάντησαν με τη μεγαλύτερη επίθεση εναντίον των Χούτι από το 2016, όταν οι ΗΠΑ έπληξαν τρεις θέσεις πυραύλων Χούτι με πυραύλους κρουζ, αφού οι Χούτι πυροβόλησαν κατά του αμερικανικού ναυτικού και εμπορικού σκάφη. Αυτό σημαίνει προσωρινή παύση των επιθέσεων των Χούτι. Αλλά τώρα, με τους Χούτι να είναι βέβαιοι ότι έχουν κερδίσει τους Σαουδάραβες και τη Δύση στην Υεμένη, οι αντάρτες φαίνονται πιο πρόθυμοι από ποτέ να αντιμετωπίσουν κατά μέτωπο τις ΗΠΑ.
*Φωτογραφία εξωφύλλου: Οι δυνάμεις ασφαλείας που συνδέονται με τους Χούτι της Υεμένης φρουρούν κατά τη διάρκεια μιας πορείας αλληλεγγύης προς τον λαό της Γάζας στην πρωτεύουσα Σαναά. Zuma/Alamy
Πηγή: theconversation