Η ελευθερία… «η ελευθερία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα» θα μπορούσε να πει κανείς παραφράζοντας τη Λίνα Νικολακοπούλου.
Έχουν αγωνιστεί πολύ οι άνθρωποι για την ελευθέρια. Έχουν πεθάνει πολλοί για αυτήν. Έχει εμπνεύσει γενεές επί γενεών, λαούς, έθνη, κοινωνίες. Έχει πολλές διαστάσεις. Έχει γίνει σύμβολο, σύνθημα, σκοπός ζωής. Και παράλληλα είναι το ζητούμενο για κάθε άνθρωπο ατομικά και συλλογικά.
Αυτή τη φορά το theCommonSense? ζήτησε από το ChatGPT να μας πει τη γνώμη του και να μας εξηγήσει τι εστί ελευθερία…
…
Explain to me like I'm 5 years old:
Ελευθερία είναι να μπορείς να κάνεις αυτό που θέλεις χωρίς όμως αυτό να ενοχλεί τους άλλους ή να τους βάζει σε κίνδυνο. Για παράδειγμα, είσαι ελεύθερος να διαλέξεις τα παιχνίδια σου, τι ρούχα θα φορέσεις, αυτό που σου αρέσει να τρως, όταν είσαι όμως με τους φίλους σου θα πρέπει να τους σέβεσαι, να είσαι ευγενικός, ακόμη και όταν παίζουν παιχνίδια που εσένα δε σου αρέσουν πολύ και όταν τρώνε παγωτό σοκολάτα ενώ εσένα σου αρέσει η βανίλια. Είσαι ελεύθερος να αποφασίσεις αν θες να παίξεις μαζί τους ή να φας παγωτό!
…
Explain to me like I'm 15 years old:
Ελευθερία είναι να μπορείς να κάνεις επιλογές και να παίρνεις αποφάσεις μόνος σου. Σημαίνει ότι έχεις τη δυνατότητα να διαλέξεις τι θέλεις να κάνεις, που θέλεις να πας και με ποιον, πως θα περάσεις τον ελεύθερο χρόνο σου.
Η ελευθερία είναι σημαντική γιατί σου δίνει την ευκαιρία να μάθεις ποιος πραγματικά είσαι και να μπορείς να πάρεις αποφάσεις για τη ζωή σου.
Ωστόσο υπάρχουν και όρια στην ελευθερία. Για παράδειγμα είναι σημαντικό η δική σου ελευθερία να μην βλάπτει τους άλλους και να βάζει τη ζωή τους σε κίνδυνο. Υπάρχουν κανόνες και νόμοι για να προστατεύουν τους ανθρώπους και να διατηρούν την τάξη στην κοινωνία. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι η ελευθερία πρέπει να χρησιμοποιείται με τρόπο υπεύθυνο και διακριτικό απέναντι στους άλλους.
Μπορεί να σου επιτρέψει να πραγματοποιήσεις τα όνειρά σου και να πάρεις σημαντικές αποφάσεις στη ζωή σου γνωρίζοντας ότι έχει τα όρια της και εξαρτάται από σένα να την χρησιμοποιήσεις με το σωστό τρόπο.
…
Εξήγησέ μου σαν να είμαι pro:
Η ελευθερία είναι μία σύνθετη και υποκειμενική έννοια που μπορεί να πάρει διαφορετική σημασία ανάλογα με τους ανθρώπους και το πλαίσιο.
Γενικά η ελευθερία συνδέεται με την ικανότητα δράσης να σκέφτονται και να κάνουν επιλογές χωρίς αδικαιολόγητους περιορισμούς ή χωρίς να υπόκεινται σε εξωτερικές πιέσεις οι άνθρωποι.
Με άλλα λόγια, να είσαι ελεύθερος σημαίνει να έχεις τη δυνατότητα να παίρνεις τη ζωή στα χέρια σου και να την ζεις σύμφωνα με τις πεποιθήσεις σου χωρίς να περιορίζεσαι από εμπόδια που επιβάλλονται από άλλους ή την κοινωνία γενικότερα.
Περιλαμβάνει επίσης την ευθύνη για τις δικές μας ενέργειες και λαμβάνοντας υπόψιν τις συνέπειες των επιλογών μας.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ελευθερία δεν είναι απόλυτη και μπορεί να περιορίζεται από παράγοντες όπως οι νόμοι, κοινωνικoί κανόνες και συνθήκες ή υλικοί περιορισμοί. Για παράδειγμα απαγορεύεται να κλέψεις, να τραυματίσεις, να προσβάλλεις ηθελημένα τους άλλους γιατί αυτό αντιτίθεται στους νόμους και στους κοινωνικούς κανόνες.
Η ελευθερία είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα του κάθε ανθρώπου όμως την εξάσκηση αυτού του δικαιώματος απαιτείται υπευθυνότητα και σεβασμός στους συνανθρώπους, στους νόμους και στην κοινωνία.
*Φωτογραφία εξωφύλλου: Henrik Purienne – It’s Summer