Ζούμε σε μια πόλη που λατρεύει τα εγκαίνια. Πολίτες, εταιρίες και φορείς συνεχώς εγκαινιάζουν κάτι. «Με παρουσία πλήθους κόσμου και εκπροσώπων φορέων» όπως γράφουν συνήθως τα τοπικά μέσα Ενημέρωσης… Εγκαινιάζονται λοιπόν γραφεία, καταστήματα, τράπεζες, κλινικές, εκλογικά κέντρα, κόμβοι και πάμπολες εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το θέμα των εγκαινίων στον χώρο του πολιτισμού με έχει απασχολήσει πολλές φορές στον παρελθόν. Έχω αναρωτηθεί μήπως η πόλη παράγει περισσότερο πολιτισμό από ότι μπορεί να καταναλώσει. Οι πολιτιστικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις που διοργανώνεται είτε από την Αντιδημαρχία Πολιτισμού είτε από ιδιωτικούς πολιτιστικούς φορείς και διαχειριστές είναι πολλές και αυτό είναι φυσικά καλό. Η πόλη τα τελευταία χρόνια παράγει πυρετωδώς πολιτισμό που πολύ συχνά όμως απευθύνεται σε ένα πολύ συγκεκριμένο, ολιγάριθμο και σταθερό κοινό το οποίο μετακινείται και συναντάται -που αλλού;- στα εγκαίνια. Άπαξ και κάποιος χάσει ή ξεχάσει τα εγκαίνια μειώνονται πολύ οι πιθανότητες να επισκεφτεί τη πολιτιστική δράση για όσο χρόνο διαρκεί.
Ίσως για αυτό να δίνεται τόση σημασία στα εγκαίνια…
Όταν δε, πρόκειται για ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός, τα εγκαίνια θα γίνουν με όλες τις τιμές και τις παραδόσεις και θα περιλαμβάνουν και αγιασμό από τους πατέρες της εκκλησίας και επειδή μιλάμε για επίσημους φορείς από τον Μητροπολίτη. Οποία τιμή για τους διοργανωτές!
Θα μου πεις τι πρόβλημα υπάρχει και γιατί το σχολιάζω…
Υπάρχει ένα στοιχείο αισθητικής και σουρεαλισμού που δεν μπορώ να το ξεπεράσω.
Άντε να καταλάβω πως ο ιδιώτης, φυσικό πρόσωπο ή εταιρία, σε έναν νέο χώρο εργασίας θα ακολουθήσει την ορθόδοξη παράδοση και θελήσει να κάνει αγιασμό με τον παπά να βυθίζει ένα τσαμπί βασιλικού μέσα στο αγιασμένο νερό και έπειτα “ψεκάζει” σταγονίδια (αγιασμού) στον χώρο αλλά και πάνω στους πιστούς για ευόδωση της εργασίας, κατά της βασκανίας και των άλλων δαιμονικών επιθέσεων, όπως αναφέρεται στο επίσημο site της εκκλησίας.
Αλλά σε ένα πολιτιστικό γεγονός τι τον θέλουμε τον έρμο τον αγιασμό; Για να ευαισθητοποιηθεί πνευματικά, καλλιτεχνικά και πολιτιστικά το κοινό ή για να μην βασκάνουν οι άλλοι μη εμπλεκόμενοι καλλιτέχνες και πολιτιστικοί διαχειριστές την έκθεση και την εκδήλωση;
Αφορμή για τα γραφόμενα στο παρόν στάθηκε η φωτογραφία εξωφύλλου σε ρεπορτάζ τοπικού μέσου που έδειχνε τα εγκαίνια την περασμένη Πέμπτη της υπαίθριας 22her Έκθεσης Βιβλίου στην πλατεία Ταχυδρομείου -για τους μη Λαρισαίους της μίας εκ των δύο μεγαλυτέρων του κέντρου της πόλης- στην οποία βλέπουμε εν μέσω της πλατείας τον παπά να τελεί τον αγιασμό και πίσω του, για να φαίνονται στο πλάνο, κάποιων εκπροσώπων των διοργανωτών και τοπικών φορέων. Κάπου στο βάθος φαίνονται οι κλασικές λευκές παγόδες που λειτουργούν σαν εκθετήρια και πωλητήρια βιβλίων…
Μπορεί εγώ να έχω πρόβλημα και για όλους τους υπόλοιπους η εικόνα και το ίδιο το γεγονός να εγκαινιάζεται μια έκθεση βιβλίου με παπά και αγιασμό να είναι απόλυτα λογικό.
Άσε που μετά ακολουθούν οι γνωστές ομιλίες… Λες και στην Λάρισα δεν μπορεί να ξεκινήσει πολιτιστική εκδήλωση αν πριν δεν μιλήσει στο κοινό, «στείλει χαιρετισμό» όπως το λέμε, κάποιος εκπρόσωπος των τοπικών αρχών. Αν δε είναι ο ίδιος ο Δήμαρχος ή Περιφερειάρχης ή έστω ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμός ή κάποιος αντιπεριφερειάρχης τότε η εκδήλωση είναι πραγματικά σημαντική και σοβαρή. Το βλέπουμε από παρουσιάσεις βιβλίων μέχρι σε συναυλίες και κάθε είδους πολιτιστικό event.
Ούτε αυτό σας φαίνεται περίεργο;
Δηλαδή είδε ποτέ κανείς πριν από μια συναυλία στο Ηρώδειο ή μια παράσταση στην Επίδαυρο, ή στο Μέγαρο Μουσικής ή στη Λυρική στο Νιάρχο ή τη Στέγη ή όπου τέλος πάντων πριν ξεκινήσει να βγαίνει να μιλάει ο πρωθυπουργός, ή ο δήμαρχος ή περιφερειάρχης ή κάποιος επίσημος; Το είδαμε ποτέ στο εξωτερικό;
Καμιά φορά σκέφτομαι ότι η Λάρισα θα αρχίσει να παράγει ουσιαστικό και ποιοτικό πολιτισμό όταν σταματήσει η κάθε εκδήλωση να είναι είδηση και να πρέπει να την προλογίζει ένας εκπρόσωπος της τοπικής αυτοδιοίκησής ή ένας βουλευτής έστω…
Και κυρίως όταν σταματήσουν τα εγκαίνια με τους μητροπολίτες, τους παπάδες και τους αγιασμούς…
*Photo cover: Rhodos, 1964 Photo by Harry Weber