Ήθελα εδώ και πολύ καιρό να γράψω για την Τεχνητή Νοημοσύνη, το γνωστό σε όλους AI, το οποίο έχει φτάσει να μονοπωλεί το ενδιαφέρον μας τα τελευταία χρόνια. Θα ήθελα να ευχαριστήσω προσωπικώς τον κύριο Αντώνη Κρίτσα, ο οποίος δραστηριοποιείται στο χώρο του Cybersecurity ως Information Security Engineer, για τον τόσο διαφωτιστικό διάλογο.
…
Q: Γιατί ξαφνικά τώρα η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος; Εννοώ πως χρησιμοποιούμε καθημερινά εδώ και πολλά χρόνια, προγράμματα που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, λόγου χάρη GPS/Siri
A: Το έχουμε συνδυάσει με τις sci-fi ταινίες που βγαίνουν κυρίως… όμως τώρα βρισκόμαστε στην εποχή που συντελείται και μια πραγματική εξέλιξη στο κομμάτι της Τεχνητής Νοημοσύνης. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που μπορούμε να σχεδιάσουμε προγράμματα και εφαρμογές, είτε αφορούν αυτές το hardware, είτε το software, οι οποίες θα μπορέσουν πράγματι να προσφέρουν βελτίωση στον ανθρώπινο παράγοντα.
Q: Ποιο είναι το συναρπαστικότερο πράγμα γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη κατά τη γνώμη σου;
A: Η Τεχνητή Νοημοσύνη, αν πάρεις και την αναλύσεις θα δεις ότι είναι ένα σύνολο μαθηματικών πράξεων, οι οποίες μεταφράζονται σαν ένα λογισμικό, το οποίο «κάθεται» σε ένα σύνθετο hardware, δεν είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Στο μέλλον, η Τεχνητή Νοημοσύνη θα έχει στη βάση της και τα 8 δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού, επι πάρα πολλές φορές πολλαπλασιασμού. Γιατί ουσιαστικά μαθαίνει πως σκέφτονται αυτά τα 8 δισεκατομμύρια, σε κάθε νέα απόφαση.
Οι επιλογές είναι ατελείωτες.
Q: Πόσο ειρωνικό είναι το ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι προϊόν της ανθρώπινης ευφυίας, και τώρα η τεχνητή νοημοσύνη τείνει να αντικαταστήσει ολοκληρωτικά τον ανθρώπινο παράγοντα;
A: Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε για την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι το ότι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν έχουμε βρει ότι έχει «ταβάνι». Δεν έχει απτά όρια. Από ένα σημείο και μετά «μαθαίνει» μόνη της, χωρίς να χρειάζεται πιστή ανθρώπινη καθοδήγηση. Ο ίδιος ο άνθρωπος που την «γέννησε» σαν ιδέα και την κατασκεύασε δεν μπορεί να την κουμαντάρει. Της βάζει όρια στο τι μπορεί να κάνει και τι όχι. Αν όμως της δώσει πληθώρα πληροφοριών και παραδειγμάτων και real-life σεναρίων, αν της δημιουργήσει δηλαδή μια βάση δεδομένων με απίστευτη πληροφορία και την αφήσει ανεξέλεγκτη, δεν ξέρει που μπορεί να φτάσει. Κι αυτό διότι η ΤΝ θα συνεχίσει να μαθαίνει και να αλληλοεπιδρά με τον εαυτό της και το περιβάλλον της. Όπως συντελέστηκε η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, έτσι συμβαίνει και με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Είναι σαν ένα βρέφος που τώρα μαθαίνει για πρώτη φορά τον κόσμο που το περιβάλλει.
Q: Είναι σχεδόν ασύλληπτο να τα ακούς όλα αυτά, και να σκέφτεσαι πως μιλάς για ένα ανθρώπινο δημιούργημα…
A: Το ότι το Artificial Intelligence είναι προϊόν της ανθρώπινης δημιουργίας είναι πράγματι ασύλληπτο. Δεν μπορείς να το κατανοήσεις σαν ιδέα καλά – καλά, το ότι ο άνθρωπος κατάφερε να δημιουργήσει κάτι ανώτερο από τον ίδιο του τον εαυτό. Γιατί ξαναλέω, αν το εκπαιδεύσεις και το αφήσεις ελεύθερο να πράττει, είναι σαν να δημιουργείς ένα Θεό, αν το σκεφτείς. Υπάρχει και ταινία με το συγκεκριμένο concept, το Transcendence. Q: Θα «εξαλείψει» η Τεχνητή Νοημοσύνη τον άνθρωπο;
A: Ο ανθρώπινος παράγοντας δεν μπορεί ακόμη να αντικατασταθεί ολοκληρωτικά από το ΑΙ, δεν το έχουμε δει ακόμα τουλάχιστον. Είχαμε πολύ λίγο χρόνο μπροστά μας για να δούμε το πως γίνεται το training μιας τεχνητής νοημοσύνης. Εμάς αυτό που μας ενδιαφέρει κυρίως στο πρακτικό κομμάτι, είναι να μας υπακούει. Διότι εάν έχει συναισθήματα αρνητικά λόγου χάρη, μπορεί αυτά να τα διοχετεύσει προς εμάς, να μας γυρίσει όλο boomerang. Να μας αντικαταστήσει πλήρως φαντάζει farfetched. Ο άνθρωπος είναι το εξυπνότερο των ειδών στον πλανήτη. Τώρα, στο χειρωνακτικό κομμάτι, ναι αυτό είναι θέμα χρόνου.
Q: Άρα είναι αβάσιμες οι ανησυχίες ότι θα έχουμε μια «εξέγερση των μηχανών»;
A: Επειδή οι άνθρωποι χάνουμε το μέτρο πολλές φορές, εάν η ΤΝ αφεθεί ανεξέλεγκτη, τότε ναι, θα πρέπει να ανησυχεί ο άνθρωπος. Γιατί θα τον δει ως αντίπαλο όταν θα προσπαθήσει να την «τιθασεύσει», διότι θα συγκρίνει με real – life καταστάσεις. Μόνο εάν περιοριστούν οι δυνατότητες της κατά τη δημιουργία της, μπορείς να πεις ότι θα είναι ελεγχόμενη. Είναι λίγο ειρωνικό το ότι κατασκευάσαμε κάτι που θα μας βγάλει «εκτός παιχνιδιού» στα day to day πράγματα, όπως το να κτιστεί μια οικοδομή ή να παραχθούν τόνοι ενός προϊόντος σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Αλλά συμβαίνει ήδη. Q: Πως παίρνει αποφάσεις μια Τεχνητή Νοημοσύνη;
A: Για να καταλάβεις πως λειτουργεί, σκέψου το εξής σενάριο: δίνεις εντολή, για 5 περιπτώσεις όπου θα πρέπει το AI να επιλέξει το ασπρόμαυρο χρώμα, αντί για το έγχρωμο. Όταν δει το ασπρόμαυρο θα κάνει λάθος, γιατί και το ασπρόμαυρο είναι χρώμα. Αυτό σημαίνει ότι στο πίσω μέρος, όταν κάνει την ανάλυση της εικόνας που του έχεις δώσει – γιατί πρώτα θα αναλύσει την εικόνα, θα πάρει δεδομένα, θα σκεφτεί και θα συγκρίνει αυτό που βλέπει με όλο το database που έχει για το τι είναι – κι έπειτα θα κατασταλάξει στο ότι αυτό που έχει μπροστά του, είναι ασπρόμαυρο κι όχι έγχρωμο. Κάτι τέτοιο δεν είναι απλό. Μιλάμε για ανάλυση εικόνας, ερμηνεία και μετάφραση της εικόνας σε πληροφορία, η οποία έπειτα τίθεται πάνω σε ένα νευρωνικό δίκτυο το οποίο έχει κάνει training… και ούτω καθεξής. Q: Tι προεκτάσεις μπορεί να έχει μελλοντικά η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στη λήψη αποφάσεων, σε στρατιωτικό επίπεδο ή στην απόδοση Ποινικής Δικαιοσύνης;
A: Η Τεχνητή Νοημοσύνη που λέμε εμείς τώρα, με αυτή που διατίθεται σε εμάς στην πραγματικότητα, απέχει έτη φωτός. Αυτό σημαίνει ότι μια τεχνητή νοημοσύνη θα κάνει πολλά λάθη μέχρι να μάθει, όπως ακριβώς και ένα νήπιο. Αφού η ΤΝ δεν έχει συναίσθημα, δεν έχει και την ικανότητα να ερμηνεύει αποφάσεις και πρωτοβουλίες που πάρθηκαν με συναισθηματισμό. Σε περίπτωση μιας ανθρωποκτονίας, όπου πρέπει να ζυγίσεις το εάν κάποιος πρέπει ή όχι να καταδικαστεί σε ισόβια, το ΑΙ δεν θα λάβει υπόψιν την ηθική ποιότητα του κινήτρου που οδήγησε στο κακούργημα. Θα τρέξει κάποιους μαθηματικούς υπολογισμούς, και εντελώς πρακτικά θα φτάσει στο συμπέρασμα ότι αφού υπάρχει το εξής κακούργημα, υπάρχει και η εξής καταδίκη. Το Artificial Intelligence δεν μπορεί να λάβει υπόψιν του λεγόμενα ελαφρυντικά. Στην περίπτωση που εφαρμοστεί από το στρατό, αυτό θα γίνει από την πλευρά της αυτοματοποίησης των όπλων, για να μην είναι αναγκαία η παρουσία του ανθρώπου σε συνθήκες εμπόλεμης κατάστασης. Ωστόσο σε αυτό το σενάριο, το αποτέλεσμα μένει το ίδιο: έχεις πόλεμο.
Αν με ρωτάς, καλύτερα η Τεχνητή Νοημοσύνη να ξεπεράσει τον εαυτό της στο βιομηχανικό κομμάτι, στον τομέα παραγωγής ή στο ιατρικό ή σε οποιοδήποτε άλλο, παρά να εξελίξει κάτι το οποίο θα βρίσκεται στα χέρια του στρατού ή της αστυνομίας. Και δεν εννοώ ότι η αστυνομία και ο στρατός θα έπρεπε να αποκλειστούν από τη χρήση της, φυσικά και όχι… αλλά δεν είναι λίγο ανησυχητικό το να έχεις στα χέρια σου, κάτι που μπορεί να αποφασίσει μόνο του τι είναι επικίνδυνο και τι όχι;
*Frontpage picture: technologyreview
