-Δεύτερη από το τέλος είναι η Brigitte Nyborg. Ο λόγος δικός σας… (δημοσιογράφος)
-Όλοι εδώ έχουμε γίνει τόσο επαγγελματίες. Γνωρίζουμε κάθε ερώτηση, γιατί τις τσεκάρουμε πριν με τους δημοσιογράφους. Οι δημοσκοπήσεις… (Brigitte)
(-Αυτοσχεδιάζει. Κατρίνε, αυτή δεν είναι η ομιλία της. Αυτοσχεδιάζει.) (control room)
-Όλα αυτά καθορίζουν τις ενέργειές μας σχετικά με τις πολιτικές μας. Σοκάρω τώρα τον σύμβουλο επικοινωνίας μου, ο οποίος βρίσκεται στα παρασκήνια αυτή τη στιγμή, καθώς εκτρέπομαι από την ομιλία μου. Τον στεναχώρησα επίσης που δεν φοράω τα σωστά ρούχα. Το πρόβλημα είναι ότι πήρα κιλά και δεν χωράω σε αυτά.
(-Zoom out και ας δούμε το φόρεμα. Τέλεια. Μείνε με αυτό.) (control room)
-Είμαστε αυτοί που είμαστε. Πιστεύω ότι πρέπει να αναλάβουμε τα λάθη μας και να το παραδεχτούμε όταν υπάρχει κάτι που δεν γνωρίζουμε. Έγινα πολιτικός γιατί κάποτε είχα ισχυρές απόψεις για το πώς θα έπρεπε να είναι αυτός ο κόσμος. Εξακολουθώ να έχω. Πιστεύω ότι χάνουμε αυτό που κρατά τη Δανία ενωμένη. Πιστεύω, σε αντίθεση με το Κόμμα της Ελευθερίας, ότι ζούμε σε μια κοινωνία πολλών ηθικών, επομένως είναι χάσιμο χρόνου να συζητήσουμε πώς να το αποφύγουμε. Πιστεύω ότι είναι μύθος ότι είμαστε όλοι ίσοι και μοιραζόμαστε ίσες δυνατότητες. Τα τελευταία επτά χρόνια είδαμε το χάσμα να διευρύνεται μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα πει ότι ο καθένας είναι κύριος της μοίρας του. Αλλά το να πιστεύεις ότι η ελεύθερη αγορά είναι η καλύτερη θεραπεία για την κοινωνική ανισότητα είναι σαν να πιστεύεις ότι τα αυτοκίνητα θα θεραπεύσουν την κλιματική κρίση. Δεν είναι αρκετό. Αν δημιουργήσουμε μαζί μια νέα Δανία, πρέπει να εφεύρουμε έναν νέο τρόπο επικοινωνίας και πολιτικής. Λέξεις όπως ο σοσιαλισμός, ο φιλελευθερισμός και η αλληλεγγύη μπορεί απλώς να είναι λέξεις που περιγράφουν τον κόσμο του χθες και όχι τον κόσμο του αύριο. Ένας σύγχρονος κόσμος είναι πολύπλοκος και η δημοκρατία μας πρέπει να είναι επίσης. Μια ψήφος για το Μετριοπαθές Κόμμα αύριο, είναι μια ψήφος για μια νέα Δανία. Ευχαριστώ. (Brigitte)
Αυτή ήταν η «ιστορική» ομιλία της Brigitte Nyborg στο debate της παραμονής των εκλογών στα πρώτα επεισόδια του εξαιρετικού πολιτικού τηλεοπτικού δράματος από τη Δανία, «Borgen» που έκανε τεράστια παγκόσμια επιτυχία. Για όσους δεν την έχουν δει -κακώς- η σειρά αποτυπώνει πολύ ρεαλιστικά τα πάρε-δώσε της πολιτικής, τις χάρες, τα ανταλλάγματα, τη διαφθορά. Αλλάζοντας οπτικές γωνίες, φωτίζει την άνοδο της Birgitte στην εξουσία και τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Οι δύο πρωταγωνίστριες είναι η ιδεαλίστρια πολιτικός Brigitte που γίνεται Πρωθυπουργός και η νεαρή δημοσιογράφος Κατρίνε, που παλεύει διαρκώς να βγάλει την είδηση και να στριμώξει τους πολιτικούς · στο «Borgen» ο πυλώνας της πολιτικής πηγαίνει μαζί με εκείνον της δημοσιογραφίας. Και των επικοινωνιολόγων επίσης.
…
Αλλαγή πλάνου.
Ελλάδα, παραμονές εθνικής επετείου και άτυπης προεκλογικής περιόδου. Ελλάδα, είκοσι μέρες περίπου μετά το δυστύχημα στα Τέμπη.
Αυτή τη φορά οι πρωταγωνιστές είναι άνδρες. Ένας πρωθυπουργός και ένας δημοσιογράφος.
Ο πρωθυπουργός είναι και αυτός λάθος ντυμένος, με λάθος στήσιμο στη λάθος ιστορική συγκυρία. Δεν φοράει το σακάκι από το κουστούμι του, κάθεται σταυροπόδι μέσα σε ένα μοντέρνο χώρο του Μεγάρου Μαξίμου. Είναι cool και άνετος μιλώντας για πρώτη φορά στον ελληνικό λαό μετά την εθνική τραγωδία που ταρακούνησε συθέμελα το κοινωνικό και πολιτικό στερέωμα. Ο τίτλος της εκπομπής «Πρωταγωνιστές» του Σταύρου Θεοδωράκη που φιλοξένησε τη συνέντευξη ήταν «Η αυτοκριτική και οι αποφάσεις Μητσοτάκη».
Όλα έγιναν “by the book”. Τίποτα δεν πήγε στραβά στα μαγνητοσκοπημένα γυρίσματα της συνέντευξης, που φημολογείται ότι έγιναν σε δύο χρόνους· πριν και μετά τα Τέμπη. (Ίσως, έτσι να μετράμε τον πολιτικό χρόνο στο μέλλον στην Ελλάδα: πριν και μετά τα Τέμπη· όπως πριν και μετά την κατοχή, ή όπως πριν και μετά τα Δεκεμβριανά, ή όπως πριν και μετά την μεταπολίτευση, ή όπως πριν και μετά το ΠΑΣΟΚ, ή όπως πριν και μετά τα μνημόνια, ή όπως πριν και μετά την πανδημία). Και οι σύμβουλοι επικοινωνίας δεν ταράχτηκαν, δεν αιφνιδιάστηκαν καθόλου. Όλα έγιναν βάσει σεναρίου. Ήταν καλοπροβαρισμένα και καλοστημένα.
Μόνο που αυτό το σενάριο είχε πολύ υποδεέστερους διαλόγους από εκείνο του «Borgen». Και υποδεέστερους ρόλους. Και υποδεέστερες ερμηνείες. Και από τους δύο.
Στη συνέντευξη Μητσοτάκη-Θεοδωράκη υπήρξε περισσότερο χαλαρή ατμόσφαιρα από αυτή που επέβαλαν οι θέσεις, οι ρόλοι και κυρίως οι περιστάσεις. Φαντάζομαι ότι ο πρωθυπουργός είχε πρόθεση να παρουσιάσει το προσωπικό του damage control μετά την εθνική τραγωδία που έφερε στο φως τεράστιες ανεπάρκειες στη λειτουργία του ΟΣΕ και της διοίκησης εν γένει. Φαντάζομαι ότι ο Θεοδωράκης επιδίωκε και ήλπιζε να πάρει μια ιστορική συνέντευξη. Σαν αυτές, που γίνονται βέβαια ζωντανά πάντα, όπου ο καλεσμένος παίζει κατά κανόνα δευτερεύοντα ρόλο, ενώ ο σταρ είναι αυτός που τις παίρνει. Αν δε, ο καλεσμένος καταφέρει να υποσκιάσει τον δημοσιογράφο τότε μιλάμε για πραγματική ιστορική συνέντευξη.
Στη δική μας περίπτωση δεν συνέβη τίποτα από τα δύο. Δεν υπήρξε ούτε μία ερώτηση ή απάντηση που θα άλλαζε την ήδη διαμορφωμένη άποψη ενός Έλληνα πολίτη. Ίσως και να ενίσχυσε τη δυσαρέσκεια του κοινού καθώς δεν έκανε αυτό που αναμενόταν και επιβαλλόταν να γίνει· να αναλάβει ο πρωθυπουργός της χώρας της ευθύνες του. Ήταν ψύχραιμος· εμφανίστηκε με διάθεση αυτοκριτικής και ανάληψης ευθύνης μεν -δεν θα γινόταν αλλιώς άλλωστε-, περιορισμένη δε. Και επιμερισμένη κατά πολύ και σε πολλούς άλλους.
Ο Μητσοτάκης φάνηκε ξεκάθαρα ότι ποντάρει να κερδίσει προσωπικά τις εκλογές. Και ότι εξακολουθεί να θεωρεί ως σημαντικότερο όπλο του τις αδυναμίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τις ευθύνες όμως του δεν τις πήρε. Αν σχηματοποιήσουμε την ηρεμία και την ψυχραιμία με την οποία μιλούσε κάνοντας τον απολογισμό της κατάστασης και ανακοινώνοντας τις αποφάσεις του και μετά τον ενθουσιασμό, την αυτοπεποίθηση και το καμάρι όταν μιλούσε για τα επιτεύγματα της 4ετους κυβερνητικής θητείας με το επιτελικό κράτος και το gov.gr γίνεται ακόμη πιο εμφανής η ανεπάρκεια διάθεσης ανάληψης ευθύνης. Όπως και η παντελής έλλειψη διάθεσης συναίνεσης του για συνεργατική κυβέρνηση ως αποτέλεσμα των επερχόμενων εκλογών. Μετά από 58 λεπτά τηλεοπτικού χρόνου, πέντε λεπτά πριν το τέλος της συνέντευξης δηλαδή, που καθόταν άνετος και κουλ σταυροπόδι, ανακάθισε όταν αναφέρθηκε στο σύστημα ενισχυμένης αναλογικής και στο πόσο ζηλευτό είναι από τους λοιπούς ευρωπαίους εταίρους.
Μια εβδομάδα νωρίτερα έδωσε την πρώτη του συνέντευξη και ο Τσίπρας. Ήταν σοβαρός, ήρεμος και συναινετικός. Πολύ περισσότερο από όσο μας έχει συνηθίσει. Όπως απαιτούσαν οι περιστάσεις και όπως του επέτρεπε η ασφάλεια που ένιωθε ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την φθορά της ΝΔ μετά τα Τέμπη. Ο Τσίπρας στο Mega παρουσιάστηκε ως εκπρόσωπος της μεσαίας τάξης. Ως κεντρώος δηλαδή. Οι συμβουλές επικοινωνίας λειτούργησαν καλύτερα στην περίπτωσή του. Αλλά το χάλασε μετά. Με τον μεταμελημένο Πολάκη που επέστρεψε και έγινε δεκτός.
Βλέποντας προφανώς ο Τσίπρας ότι μετά τα Τέμπη η φθορά της κυβέρνησης και ο αντισυστημισμός που ξέσπασε δεν κατευθύνεται προς τον ΣΥΡΙΖΑ, αποφάσισε ότι το κόμμα του δεν είχε την πολυτέλεια να στερηθεί τον σύνδεσμο που του προσφέρει ο Πολάκης με το αγανακτισμένο πλήθος που κατευθύνεται πιο φανατικά σε πιο αντισυστημικές οδούς, ειδικά όταν εκείνος στοχεύει στη δεξαμενή του κέντρου. Ο κεντρώος με το νέο του προφίλ αρχηγός μαζί με τον Πολάκη σαφώς και διευρύνουν τη δεξαμενή.
Άλλωστε όλα για αυτή τη δεξαμενή δεν γίνονται;
Ο Μητσοτάκης έδειξε στην συνέντευξή του ότι θεωρεί ότι ο ίδιος παραμένει το ισχυρό χαρτί της παράταξής του και απευθύνθηκε κατά βάση σε εκείνους που τον ψήφισαν το 2019· οι λοιποί του ήταν προφανώς αδιάφοροι και για αυτό είχε αυτό το προφίλ. Ο βασικός του στόχος είναι συγκρατήσει την κομματική του δεξαμενή. Σε αντίθεση με το ΣΥΡΙΖΑ που θέλει να διευρύνει την δεξαμενή του προς το κέντρο. Ο Τσίπρας με τον Πολάκη χεράκι χεράκι απευθύνεται εκ νέου σε εκείνους που τον ψήφισαν το 2015. Αντιδραστικά.
Το κύριο θέμα αυτής της προεκλογικής αντιπαράθεσης όπως διαμορφώνεται μετά τα Τέμπη είναι ξεκάθαρο ότι θα είναι ο εκσυγχρονισμός του κράτους· όχι η οικονομική πολιτική.
Ας σκεφτούμε το απίθανο όπως φαίνεται πλέον σενάριο της αυτοδυναμίας. Αυτός που θα έχει την αυτοδυναμία θα θελήσει όντως και θα καταφέρει να εκσυγχρονίσει το ελληνικό κράτος και σταματήσει τα «κακώς κείμενα»; Ή στο πιο πιθανό σενάριο μιας κυβέρνησης συνεργασίας ποιος επικεφαλής θα ήταν ο καταλληλότερος για μια τέτοια αποστολή;
Αν με ρωτάς μια Brigitte όπως αυτή του «Borgen». Αλλά, για την Ελλάδα τουλάχιστον, προς το παρόν, είναι μόνο προϊόν μυθοπλασίας.
Προς το παρόν λοιπόν, ας ξεχαστούμε λίγο στα τσιπουράδικα μετά την παρέλαση της εθνικής επετείου. Έχει και υπέροχη μέρα… Τα άλλα είναι ψιλά γράμματα.