Ένα ΤικΤοκ βίντεο 5 νεαρών γυναικών που χόρευαν χωρίς χιτζάμπ, από το Ιράν έγινε viral και αυτό έγινε αιτία για την σύλληψή τους από τις αρχές.
Στην Νέα Υόρκη το 1909 επισημοποιήθηκε για πρώτη φορά η Ημέρα της Γυναίκας και μετά από περίπου 70 χρόνια καθιερώθηκε και παγκόσμια από τον Ο.Η.Ε., στις 8 Μαρτίου. Αυτή την ημέρα γιορτάζουμε την αυτοθυσία των γυναικών και τους ακατάπαυστους αγώνες για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους καθώς για αιώνες το γυναικείο φύλο αντιμετωπιζόταν ως αδύναμο και «υποδεέστερο». Παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες έχουν επίσημα κερδίσει τα δικαιώματά τους, οι άγραφοι κανόνες παραδοσιακών θεσμών δεν λένε να το αποδεχτούν. Σε όλες τις κοινωνίες κρύβεται ακόμη ένα ποσοστό μισογυνισμού, ύστερα από όλα αυτά τα ιστορικά γεγονότα, όμως κυρίως σε χώρες της Μέσης Ανατολής ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα χάνεται καθημερινά.
Την φετινή Παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας στιγμάτισε ένα περιστατικό στο Ιράν, το οποίο αποδεικνύει την καταπίεση που βιώνει ο λαός και ειδικότερα οι γυναίκες, όταν δεν ακολουθούν τους κρατικούς κανόνες. Πέντε νεαρές κοπέλες με σκοπό να γιορτάσουν την ελευθερία των γυναικών, ανάρτησαν ένα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο οποίο χόρευαν χωρίς χιτζάμπ. Το τραγούδι που χόρευαν στην γειτονιά τους ήταν το “Calm down” του Rema και της Selena Gomez.
Η ανάρτηση έγινε viral και αμέσως οι ιρανικές αρχές άρχισαν να καταζητούν τις κοπέλες καθώς θεωρήθηκε «πράξη περιφρόνησης προς το ιρανικό καθεστώς». Για τις γυναίκες του Ιράν είναι παράνομο να χορεύουν αλλά και να μην καλύπτουν το κεφάλι τους όταν βρίσκονται σε δημόσιο χώρο. Έτσι, οι αρχές στην περιοχή Εκμπατάν στην δυτική Τεχεράνη τις αναζητούσαν και στην συνέχεια μέσα από βίντεο ασφαλείας τις ταυτοποίησαν, τις εντόπισαν και ύστερα τις συνέλαβαν. Επί 48 ώρες βρίσκονταν υπό κράτηση από την ασφάλεια για τις παραβιάσεις, Δύο ημέρες αργότερα τις ανάγκασαν να εμφανιστούν σε ένα καινούριο βίντεο στο ίδιο ακριβώς σημείο με το προηγούμενο, ζητώντας συγγνώμη για τις πράξεις τους, σύμφωνα με δημοσίευμα της Διεθνούς Αμνηστίας . Φυσικά στο βίντεο με την ομολογία τους τα κορίτσια εμφανίζονται με χιτζάμπ «όπως το ορίζουν οι κανόνες».
Όλα αυτά προκάλεσαν οργή και αντιδράσεις όχι μόνο στην ιρανική κοινότητα αλλά και στην παγκοσμίου εμβέλειας δημόσια σφαίρα. Οι ερμηνευτές του τραγουδιού έδειξαν την υποστήριξή τους στον αγώνα των γυναικών του Ιράν, σχολιάζοντας:
«Σε αυτά τα νεαρά κορίτσια και σε όλες τις γυναίκες στη χώρα που συνεχίζουν να είναι θαρραλέες απαιτώντας θεμελιώδεις αλλαγές. Να ξέρετε ότι η δύναμή σας, μας εμπνέει”. Selena Gomez.
«Σε όλες τις όμορφες γυναίκες που αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο, εμπνέομαι από εσάς, τραγουδάω για εσάς και ονειρεύομαι μαζί σας». Rema
Το περιστατικό αυτό ξύπνησε κακές μνήμες αφού πριν από μερικούς μήνες, σημειώθηκε ο θάνατος της Mahsa Amini για παραβίαση κανονισμών ενδυμασίας, επειδή δεν φορούσε σωστά την χιτζάμπ. Η αστυνομία ηθών επιβλέπει και συμμορφώνει τον ενδυματολογικό κώδικα του Ισλάμ. Η 22χρονη είχε συλληφθεί έξω από την Τεχεράνη από την ασφάλεια πειθαρχίας και οδηγήθηκε σε κράτηση λίγων ωρών για την ενημέρωσή της σχετικά με τους κανόνες. Τελικά την μετέφεραν στο νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση και ύστερα δύο ημέρες στις 16 Σεπτεμβρίου, απεβίωσε. Μάλιστα, σύμφωνα με ανακοίνωση του νοσοκομείου η Amini είχε έρθει ήδη εγκεφαλικά νεκρή. Η δημοσίευση αυτή όμως σχεδόν κατευθείαν διεγράφη.
Κατά συνέπεια ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις στην χώρα κατά της χιτζάμπ και κατά των διάφορων μορφών βίας και καταπίεσης που δέχονται από το ίδιο το κράτος. Επειδή το συμβάν έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις οι ιρανικές αρχές πυροβολούσαν ανεξέλεγκτα διαδηλωτές και μπλόκαραν διαδικτυακές πλατφόρμες για να καταστείλουν το αίσθημα αναβρασμού και την οργάνωση διαδηλώσεων.
Το βίντεο λοιπόν αυτών των κοριτσιών που χόρευαν ξέγνοιαστα, έγινε η αφορμή για ένα νέο διαδικτυακό κίνημα. Γυναίκες από το Ιράν μαζεύονταν σε πλατείες, σε δημόσιους χώρους, είτε σε ομάδες είτε κατά μόνας, έβγαζαν τις μαντήλες και χόρευαν εκφράζοντας την στήριξη προς αυτή την γενναία πράξη των 5 εφήβων. Στα μέσα όλοι έσπευσαν να επαινέσουν τις συλλογικές δράσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως έρευνα που διεξήχθη παρουσίασε ότι το 58% των Ιρανών δεν πίστευε στη χιτζάμπ και ότι το 72% ήταν κατά των κανόνων για τη χρήση της, ενώ μόλις το 15% είναι υπέρ της επιβολής.
Οι ακραιότητες των κυβερνήσεων του Ιράν όλα αυτά τα χρόνια ώθησαν πολλούς ανθρώπους να καταφύγουν στο εξωτερικό καθώς δεν απειλούνταν μόνο τα δικαιώματα και οι ελευθερίες τους αλλά και η ίδια τους η ζωή. Πολλές γυναίκες που εγκατέλειψαν την χώρα προχώρησαν σε συνεντεύξεις ή έγραψαν αυτοβιογραφικά βιβλία, με σκοπό να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να δείξουν σε όλο τον κόσμο τι πραγματικά συμβαίνει και τι κρύβεται πραγματικά πίσω από την προπαγάνδα.
‘Όλα είναι διαφορετικά αυτή τη φορά. Ως Ιρανές φεμινίστριες, χαιρόμαστε που ολόκληρη η χώρα μιλάει. “Γυναίκα, ζωή, ελευθερία” έχει γίνει το σύνθημα όχι μόνο των Κούρδων αλλά όλων των Ιρανών. Νέοι άνθρωποι, παιδιά, δολοφονούνται: η στιγμή είναι τόσο σημαντική πολιτικά και ιστορικά, που βρίσκω τη δύναμη να συνεχίσω να λέω τις ιστορίες τους, ακόμα κι αν κοιμάμαι μόνο τρεις ώρες τη νύχτα’ δήλωσε η Mina Khani, συγγραφέας από το Ιράν.
‘Είμαι υπερήφανη για τον ιρανικό λαό, για το θάρρος του. Είναι σοκαριστικό ότι το 2022 η Mahsa Amini θα μπορούσε να σκοτωθεί εξαιτίας ενός κομματιού ύφασμα. Πολλά άλλα κορίτσια και αγόρια έχουν σκοτωθεί και φυλακιστεί. Με όλους τους περιορισμούς στην ελευθερία τους, εξακολουθούν να αγωνίζονται. Ελπίζω ότι σε 50 χρόνια θα έχουμε ένα Ιράν που θα μοιάζει περισσότερο με τη Γαλλία.’ Sadaf Khadem, η πρώτη γυναίκα πυγμάχος.
Βλέπουμε από τις ειδήσεις και τα σόσιαλ μίντια ότι στο Ιράν οι άνθρωποι διαδηλώνουν, οργανώνονται και φωνάζουν συνθήματα από νεαρές ηλικίες των 14-15 και άνω. Σε αυτό το σημείο φανερώνεται το θάρρος και η αγανάκτηση για να αλλάξει όλο το σύστημα ριζικά.
‘Yψώνω τη φωνή μου όχι για να φωνάξω, αλλά για να ακουστούν εκείνοι που δεν έχουν φωνή. Δεν μπορούμε να πετύχουμε όλοι όταν οι μισοί από εμάς κρατιούνται πίσω’ Μαλάλα Γιουσεφζάι.
*Φωτογραφία εξωφύλλου: SBS News