Πανδημία, Ιανός, Σεισμός, Τέμπη, Φωτιές, Κακοκαιρία Daniel. Μας έμειναν άλλες τέσσερις πληγές και μπορεί να μην είναι οι 10 πληγές του Φαραώ με ακρίδες και βατράχια αλλά σίγουρα είναι τραύματα στις ψυχές και τα σώματα των ανθρώπων της Ελλάδας και της Λάρισας.
Κάθε μέρα που ξημερώνει από τις 4 Σεπτεμβρίου εξελίσσεται όλο και χειρότερα, 11 νεκροί, εξαφανισμένα χωριά, χωράφια έγιναν μια απέραντη λιμνοθάλασσα του Πηνειού, κτηνοτροφικές μονάδες στη λάσπη και ζώα νεκρά, άνθρωποι σε στέγες σπιτιών να θρηνούν, άνθρωποι να αδυνατούν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους, η πόλη να δοκιμάζεται και τα τραύματα να μεγαλώνουν σε κάθε γειτονιά.
Από την άλλη βλέπεις ανθρώπους με βάρκες να σώζουν τους συνανθρώπους μας, άλλοι στο φυτώριο του Δήμου Λαρισαίων να μαζεύουν σακιά με άμμο και να δημιουργούν αναχώματα, άλλοι να μαζεύουν τρόφιμα· δυο διαφορετικοί κόσμοι που δείχνουν πως η αλληλεγγύη κρατάει τη χώρα και όχι το επιτελικό κράτος Μητσοτάκη.
Και ξεκινάω με τον πρωθυπουργό όχι γιατί διαφωνώ πολιτικά μόνο αλλά και για τα έργα, τις αποζημιώσεις και πολλά πράγματα ακόμη που έταξε και δεν έγιναν· αν οι σεισμοπαθείς στο Δαμάσι έπαιρναν αυτά που είχε τάξει το 2021 δεν θα ζούσαν σε κοντέινερ· αν οι αγρότες έπαιρναν τα χρήματα για τον Ιανό θα είχαμε καλλιέργειες· αν είχαν γίνει αντιπλημμυρικά έργα θα είχαμε Θεσσαλία. Οι παλιοί στη Λάρισα μέχρι την Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου εξυμνούσαν τον αείμνηστο Αριστείδη Λαμπρούλη που έκανε αντιπλημμυρικά έργα και η πόλη δεν είχε το παραμικρό πρόβλημα, την Τετάρτη, γιατί, ενώ όλοι γύρω «πνιγόντουσαν» η Λάρισα χαιρόταν και ήταν υπερήφανη. Μέχρι που ο Θεσσαλικός κάμπος έγινε θάλασσα και σίγουρα όχι το όνειρο των παιδιών που ήθελαν να μένουν στον Αγιόκαμπο για να απολαμβάνουν όλο το χρόνο την θάλασσα. Αλλά ένας εφιάλτης, ξεκινώντας από τα παράλια του νομού, αλλά και τα Φάρσαλα, που συνεχώς αντιμετωπίζουν προβλήματα, συνέχισε σε πολλές περιοχές ένα απέραντο ποτάμι… Πέντε για την ακρίβεια δημιούργησαν ένα δυστοπικό θέαμα.
Ο Ενιπέας, που είναι ο 10ος σε μέγεθος ποταμός της χώρας, έρχεται από τα ανατολικά του Παλαμά, μαζεύει νερά από το όρος Όρθρυς στη Φθιώτιδα και βγαίνει στον θεσσαλικό κάμπο. Εκεί συναντά τον ποταμό Σοφαδίτη που έρχεται από Σοφάδες. Και οι δύο διέρχονται ανατολικά του Παλαμά και κατευθύνονται προς Πηνειό. Δυτικά του χωριού Παλαμάς είναι ο Καλέντζης και Καράμπαλης, οι οποίοι επίσης κατευθύνονται στον Πηνειό. Όλοι αυτοί οι τέσσερις ποταμοί, συναντιούνται μεταξύ τους και πριν τη Μεταμόρφωση μπαίνουν στον Πηνειό, μαζί με τα νερά των χειμάρρων πάνω από τα Φάρσαλα.
Αυτή τη στιγμή δεν ξέρω πως μπορεί να προλάβουν το κείμενο οι εξελίξεις, τι θα γίνει στη Λάρισα και πόσο κινδυνεύουν οι δικοί μας άνθρωποι, ξέρω όμως ότι τρεις μέρες πριν δεν ήμασταν έτσι, ως άνθρωποι, και το είδα και σήμερα· Άγιος Θωμάς, Νέα Σμύρνη, Φαλάνη, περιοχές που κινδύνεψαν και την ίδια ώρα στο κέντρο της πόλης κόσμος απολάμβανε τον καφέ του σαν μια απλή Παρασκευή. Αυτή η απάθεια σαν την «κατσίκα του γείτονα» είναι η άλλη πλευρά της χώρας, μαζί με τους μαυραγορίτες που χρεώνουν 10 ευρώ μια εξάδα νερά, αυτοί που όταν φτάνει στο δικό τους σπίτι φωνάζουν για να σωθούν ενώ 10 ώρες πριν δεν έσωζαν τον συνάνθρωπό τους σε μια τέτοια δύσκολη στιγμή.
Όμως δυσκολεύομαι να αντιληφθώ την νοοτροπία της γιαγιάς και του παππού, η γιαγιά μου δεν θέλησε να αφήσει το σπίτι της για να έρθει Λάρισα μέρες πριν όταν λέγαμε ότι πλησιάζει κακοκαιρία (που να ξέραμε το μέγεθος της…), κι επέμενε να μείνει στο χωριό· καταλαβαίνω την ανάγκη να μείνεις να προστατέψεις το σπίτι σου, το έχτισες με αίμα, κόπο και ιδρώτα, όμως αν σε κάτι συμφωνώ με την δική μου τη γενιά είναι ότι θα πάρει το κινητό της και θα τρέξει να σωθεί, αντιλαμβάνεται ίσως επειδή δεν είχε ποτέ τα χρήματα να χτίσει ένα δικό της σπίτι σε τόσο μικροί ηλικία, ότι η ζωή μας μετράει περισσότερο από τα υλικά αγαθά. Κανείς δεν θέλει να δει τους κόπους του να καταστρέφονται, δεν έχω δει άνθρωπο να κλαίει για το σπίτι, το κινητό, τον υπολογιστή έτσι όπως έχω δει μάνες να θρηνούν τα παιδιά τους, παιδιά τους γονείς τους και να μην μπορείς να φέρεις πίσω τις ψυχές αυτές των ανθρώπων. Τα σπίτια ξαναχτίζονται και όσο και αν πονάει δεν πιστεύω πως κανείς θέλει να επαναληφθεί η τραγωδία βλέποντας ανθρώπους να γνωρίζουν φρικτό θάνατο μαζί με τις περιουσίες τους. Όχι ότι δεν συμβαίνει ήδη, 11 νεκροί, που το νούμερο δυστυχώς θα αυξηθεί κι τον ίδιο τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας να παραδέχεται ότι δεν έχουμε εικόνα από τους αγνοούμενους.
Καθώς ανέφερα λοιπόν τον Κώστα Αγοραστό θα σταθώ όχι στα αμέτρητα λάθη που η περιφέρει έχει κάνει στα αντιπλημμυρικά έργα αλλά στα 179 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού άνω των 210 εκατ. ευρώ, που είτε έχουν, είχαν, ολοκληρωθεί είτε βρίσκονταν σε εξέλιξη σε όλη τη Θεσσαλία το 2021. Θα σταθώ στον «τυφώνα Αγοραστό που μπροστά του η κακοκαιρία “Ιανός” δεν είναι τίποτα».
Με αυτόν τον τρόπο είχε αναφερθεί στον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον περασμένο Φεβρουάριο. Αφορμή μια φράση του Περιφερειάρχη, κατά τη διάρκειας μιας κοινής συνέντευξης Τύπου, για την «κοσμογονία έργων που γίνονται στη Θεσσαλία τα τελευταία τέσσερα χρόνια».
Όντως κοσμογονία, έτσι έχει χαρακτηριστεί η κακοκαιρία που έχει πλήξει το 2023 τη Θεσσαλία. Τα έργα ήταν κοσμογονικά για να πνίξουν ολόκληρα χωριά, μα μην ξεχνάμε ότι αυτά τα έργα δεν έχουν ολοκληρωθεί. Το μεγαλύτερο «green deal» έργο στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη χαρακτήρισε την ολοκλήρωση των έργων του Αχελώου τον Ιανουάριο του 2022 ο Κ. Αγοραστός μιλώντας στην Καρδίτσα, «ένα έργο πλέον της 25ετίας που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα αν και έχουν δαπανηθεί 1,2 δις ευρώ, σε παρούσα αξία, από εθνικούς πόρους. Ένα έργο που αν είχε ολοκληρωθεί θα είχε αποτρέψει πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή», άραγε στα πόσα δισεκατομμύρια ολοκληρώνονται τα έργα; Προφανώς το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας δεν είναι μόνο το σύνθετο έργο στον Αχελώο, είναι και τα δεκάδες ακόμη που δεν έχουν ολοκληρωθεί ενώ μελέτες υπάρχουν και – το κυριότερο – δόθηκαν μεγάλα κονδύλια ακριβώς για την αντιπλημμυρική προστασία. Θα δούμε όμως πάλι το μπαλάκι των ευθυνών να εκσφενδονίζεται προς πάσα κατεύθυνση εκτός από την ατομική. Βέβαια αντί για την ατομική ευθύνη είδαμε την ατομική εκμετάλλευση του γεγονότος για να ζητήσει την αναβολή των αυτοδιοικητικών εκλογών που θα πραγματοποιηθούν 8 Οκτωβρίου. Τέσσερις μέρες εξαφανισμένος ο περιφερειάρχης αφήνει πίσω 11 νεκρούς και μια Θεσσαλία που από κάμπος μετατράπηκε σε θάλασσα.
Οι ευθύνες δεν είναι μόνο του κ. Αγοραστού, για να μην παρεξηγηθώ, αλλά σίγουρα δεν είναι όλων μας. Δεν πρόκειται για μια αιμοδοσία, δεν είναι «κάνε και εσύ ένα αντιπλημμυρικό έργο μπορείς», όταν την ίδια ώρα πολίτες δημιουργούν αναχώματα να μην πλημμυρίσουν, το μόνο όπλο του επιτελικού κράτους τελικά είναι το 112.
Το μόνο πρόβλημα του 112 είναι ότι δεν γράφει εκκενώστε τη χώρα.
Γιατί γειτονιά με γειτονιά ο κόσμος στο τέλος που θα καταλήξει; Στοιβαγμένοι σε ένα δημαρχείο όπως στην Φαρκαδώνα, νεκροί στα σπίτια όπως στην Καρδίτσα, εγκλωβισμένοι στα σπίτια όπως στη Λάρισα;
Ο Πηνειός, της Λαρίσης το ποτάμι, ο πολυαγαπημένος και πολυτραγουδισμένος αυτός ποταμός, σήμερα έφτασε τόσο κοντά στην πεζογέφυρα του Αλκαζάρ. Νοσταλγώ τις ημέρες που ο κόσμος έτρεχε δίπλα στο ποτάμι, κατά μήκος της κοίτης του, με το Φεστιβάλ Πηνειού που πριν λίγο καιρό πραγματοποιήθηκε και γέμισε χαρά και μουσική, αλλά και καθημερινά που ο κόσμος απολάμβανε τη βόλτα του. Όχι τώρα που όταν κοιτάς από τη γέφυρα βλέπεις νερό και πάλι νερό, αντί για δρόμους, γέφυρες, γυμναστήριο, κούνιες και γήπεδο.
Είναι φρικτό πως μέσα σε δυο μέρες οι δρόμοι γίνονται λίμνες, τα σπίτια χαλάσματα και οι άνθρωποι, αχ οι άνθρωποι, γίνονται και αυτοί «κομμάτια».
Η μέρα που ξημερώνει Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου θέλω να μας βρει όλους ασφαλείς, αφήνοντας πίσω την καταστροφή και χτίζοντας μια νέα μέρα που είναι δύσκολη αλλά θα περάσει, όπως και ο σεισμός και ο Ιανός και η πανδημία και όλα, όλα περνούν, όλα καινούργια θα ‘ρθούν, πέρα από εμάς, εμείς δεν θα είμαστε ίδιοι από αύριο. Κάποιοι θα είμαστε περισσότερο άνθρωποι, άλλοι θα είμαστε περισσότερο νάρκισσοι και άλλοι δεν θα είμαστε τίποτα…
Θα έχουμε φύγει μακριά, από το σπίτι, τους δικούς μας ανθρώπους, τις πλημμύρες, από όλα.
Η αγωνία χτυπάει κόκκινο και όσο δύσκολη στιγμή και να είναι αυτή τώρα, το μόνο που μας ενώνει είναι ότι έχουμε ο ένας τον άλλον, η Λάρισα και η Θεσσαλία θα δει καλύτερες μέρες και ας φαίνονται σήμερα όλα ένας απέραντος ωκεανός.