Η Αφρικανική Ήπειρος κατέχει αρκετά ρεκόρ τα περισσότερα από αυτά είναι αρνητικά. Ένα επιπλέον έρχεται να προστεθεί σ´ αυτή τη μακροσκελή λίστα· αυτό των πραξικοπημάτων.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και συγκεκριμένα από το 1952 μέχρι σήμερα έχουν καταμετρηθεί πάνω από 145 πραξικοπήματα. Με το πραξικόπημα της Γκαμπόν αυτή την εβδομάδα που έρχεται να προστεθεί σε αυτό της Νιγηρίας το τελευταίο μήνα επιβεβαιώνεται η πολιτική αστάθεια που ταλανίζει την Αφρικανική ήπειρο.
Πάνω από 40 χώρες της Αφρικής έχουν ζήσει την εμπειρία του πραξικοπήματος.
Είναι μία πολιτική πραγματικότητα που υφίσταται αμέσως μετά την ανεξαρτητοποίηση των περισσότερων κρατών της Αφρικής που έβγαιναν από δεκαετίες ή αιώνες αποικιοκρατίας.
Η πολυπόθητη ανεξαρτησία τις περισσότερες φορές ήταν συνώνυμη έντονης και διαρκούς πολιτικής αστάθειας και πραξικοπημάτων, τις περισσότερες φορές στρατιωτικών.
Η δεκαετία του ΄70, εν μέσω ψυχρού πολέμου, ήταν αυτή που γνώρισε τα περισσότερα πραξικοπήματα η απόπειρες ανατροπής καθεστώτων· 34 συνολικά. Στην δεκαετία του ΄60 και του ΄80 έλαβαν συνολικά χώρα 25 πραξικοπήματα. 19 την δεκαετία του ‘90. Την δεκαετία του 2000 καταγράφονται 17 και την δεκαετία του 2010 έχουμε 15.
Τα πρώτα τρεισήμισι χρόνια της δεκαετίας του 2020 έχουν ήδη καταγραφεί 10 πραξικοπήματα προμηνύοντας μία νέα περίοδο πολιτικής αστάθειας στην αφρικανική ήπειρο.
Στατιστικά, η κάθε απόπειρα πραξικοπήματος στην Αφρική, έχει 75% πιθανότητες επιτυχίας.
Η αρχή γίνεται το 1952 στην Αίγυπτο όταν ο Νάσερ ανατρέπει την μοναρχία του βασιλιά Φαρούκ του 1ου. Το καθεστώς του Νάσερ επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην Αίγυπτο. (Μια από αυτές είναι και ο μαρασμός της ανθηρής Ελληνικής Παροικίας στην Αλεξάνδρεια και το Κάιρο).
Το δεύτερο πραξικόπημα στην Αφρική γίνεται έξι χρόνια αργότερα στο Σουδάν, το 1958. Δεν στερείται φαντασίας αυτό το πραξικόπημα. Το Σουδάν έχει κατακτήσει την ανεξαρτησία του την 1 Ιανουαρίου του 1958 και η απόπειρα του πραξικοπήματος γίνεται 11 μήνες αργότερα. Το πραξικόπημα το οργανώνει ο πρωθυπουργός της χώρας, ο Αμπνταλάχ Χαλίλ, στρατηγός εν αποστρατεία, ενάντια στην ίδια του την κυβέρνηση εθνικής ενότητας της οποίας ηγείται…
Από την αρχή της ανεξαρτησίας του, το Σουδάν έδειξε ότι η πολιτική αστάθεια θα κυριαρχούσε. Μέχρι στιγμής είναι η χώρα-πρωταθλήτρια με 10 συνολικά πραξικοπήματα.
Ακολουθούν δύο άλλα κράτη με 8 πραξικοπήματα, το Μπουρούντι που απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1962 και η Μπουρκίνα Φάσο που ανεξαρτητοποιήθηκε το 1960.
Στα τρία προαναφερθέντα κράτη έχουμε ένα πραξικόπημα κάθε 6 με 7 χρόνια.
Η μόνη χώρα ίσως της Αφρικής που δεν γνώρισε πραξικοπήματα είναι η Νότιος Αφρική.
Ανάμεσα στις πιο ασταθείς πολιτικά χώρες της Αφρικής συγκαταλέγονται η Νιγηρία (7 πραξικοπήματα), το Κονγκό και το Μπενίν (6 πραξικοπήματα), η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία 6, το Τσαντ 6,οι Κομόρες νήσοι 5, η Γκάνα 5, το Μαλί 5, η Γουιάνα Μπισσάου 5, η Αιθιοπία 4, η Ουγκάντα 4….,
Στα περισσότερα πραξικοπήματα συμμετέχουν συνήθως στρατιωτικοί, μέλη της Πραιτωριανής φρουράς, που ζώντας δίπλα στην εξουσία ζηλεύουν τα προνόμια και τον τρόπο ζωής του εκλεγμένου ή διορισμένου «Προέδρου» και πολύ απλά θέλουν να πάρουν τη θέση του.
Συνήθως όταν αδειάζουν τα ταμεία των διεφθαρμένων αυτών καθεστώτων, ένα άλλο πραξικόπημα είναι υπό εκκόλαψη…
Αυτονόητη είναι υποστήριξη των πραξικοπηματιών από κράτη που προσπαθούν να διατηρήσουν τα συμφέροντα τους, με πρώτες τις πρώην αποικιοκρατικές χώρες (Γαλλία και Αγγλία ), ή από κράτη που θέλουν να προωθήσουν τα συμφέροντα τους (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία).
Στις περισσότερες χώρες οι δικτάτορες, στρατιωτικοί ως επί το πλείστον, παραμένουν στην εξουσία για αρκετές δεκαετίες παραδίδοντάς την στη συνέχεια σε μέλη της οικογένειας τους· εξάλλου αυτό συνέβαινε στην (πρώην Γαλλική αποικία) Γκαμπόν όπου είχαμε αυτή την εβδομάδα το 146ο πραξικόπημα στην Αφρικανική Ήπειρο.
*Φωτογραφία εξωφύλλου: President Mobutu. COR/AFP/Getty Images