Η Ρωσία γιόρτασε την επέτειο της νίκης της μάχης του Στάλινγκραντ στις 2 Φεβρουαρίου.
Ο Πούτιν επωφελήθηκε του γεγονότος για να τονώσει το εθνικό φρόνημα των Ρώσων και συγχρόνως να στείλει ένα μήνυμα στους Ουκρανούς, στους Ευρωπαίους και στους Αμερικάνους.
«Είναι απίστευτο αλλά τα γερμανικά τανκς μας απειλούν εκ νέου» δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος κάνοντας μνεία στην απόφαση της Γερμανίας να στείλει τανκς Leopard προς βοήθεια του ουκρανικού στρατού. Παρευρέθηκε στις επετειακές εκδηλώσεις στο Βόλβογκραντ (η καινούρια ονομασία του Στάλινγκραντ) και έκανε ένα παραλληλισμό του σημερινού πολέμου στην Ουκρανία με την μάχη του Στάλινγκραντ το 1942-43 εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας. «Το να ξεχνάς τα μαθήματα της ιστορίας οδηγεί στην επανάληψη φοβερών τραγωδιών» δήλωσε ο Πούτιν προσθέτοντας «Αυτοί που οδηγούν τις ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, σε ένα νέο πόλεμο κατά της Ρωσίας και προσδοκούν να την νικήσουν στο πεδίο της μάχης προφανώς δεν καταλαβαίνουν ότι ένας σύγχρονος πόλεμος με τη Ρωσία θα είναι εντελώς διαφορετικός σήμερα».
Γιατί η μάχη του Στάλινγκραντ ήταν τόσο σημαντική και έμεινε στην ιστορία; Γιατί η νίκη του κόκκινου στρατού ήταν τόσο αποφασιστικής σημασίας;
Οι Γερμανοί με την επιχείρηση Μπαρμπαρόσα (22 Ιουνίου 1941) επιτίθενται στην Σοβιετική Ένωση και ας έχουν υπογράψει μαζί της σύμφωνο μη επίθεσης από το 1939.
Στο τέλος του 1941, οι στρατιώτες της Βέρμαχτ βρίσκονται κοντά στη Μόσχα, δεν καταφέρνουν όμως να την καταλάβουν. Την άνοιξη του 1942, ανοίγουν δεύτερο μέτωπο προς τις πετρελαιοπηγές του Καυκάσου. Ο στόχος είναι διπλός, να ελέγξουν τα πετρέλαια και να λύσουν έτσι τις ενεργειακές ανάγκες τους και συγχρόνως να εμποδίσουν τον ανεφοδιασμό των Σοβιετικών με αυτά.
Στο δρόμο τους βρίσκεται το Στάλινγκραντ μία σημαντική βιομηχανική πόλη στις όχθες του Βόλγα. Η πόλη είναι σχετικά μικρή (800.000) αλλά εκτείνεται σε δεκάδες χιλιόμετρα στη δεξιά όχθη του ποταμού.
Στην πρώτη τους μεγάλη επίθεση (Αύγουστος 1942) οι Γερμανοί καταφέρνουν να ελέγξουν ένα μεγάλο τμήμα της πόλης.
Η έκβαση της επιχείρησης φαίνεται εύκολη για τους Γερμανούς, οι Σοβιετικοί αντιστέκονται, ο Στάλιν θέλει να κρατήσει οπωσδήποτε την πόλη, ο Χίτλερ θέλει να την καταλάβει, ο συμβολισμός είναι τεράστιος γι´ αυτόν, μιας και φέρει τον όνομα του μεγάλου του αντιπάλου και πρώην συμμάχου.
Τα γερμανικά αεροπλάνα ισοπεδώνουν κυριολεκτικά την πόλη.
Οι μάχες είναι δραματικές, πολλές φορές σώμα με σώμα, οι Γερμανοί αρχίζουν να έχουν προβλήματα ανεφοδιασμού σε πολεμικό υλικό και τρόφιμα, ο χειμώνας έρχεται, ο Στάλιν προσπαθεί να εμψυχώσει το ηθικό του κόκκινου στρατού, ο πόλεμος δεν είναι απλά ενάντια στους εισβολείς Γερμανούς αλλά μεταμορφώνεται σε μεγάλο πατριωτικό πόλεμο για τη σωτηρία της Πατρίδας.
Ένα από τα ιδιαίτερα ιστορικά χαρακτηριστικά της ρωσικής φυλής είναι ο έντονος πατριωτισμός· δεν τους ενδιαφέρει αν στην εξουσία είναι ο Τσάρος, ο Στάλιν ή ο Πούτιν.
Και αυτό το ξέρει πολύ καλά ο Στάλιν γι´ αυτό και βαπτίζει τον πόλεμο «πατριωτικό». Σ´ ένα ιστορικό διάγγελμα στις 7 Νοεμβρίου του 1943 (επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης) καλεί όλους τους διαθέσιμους πολίτες, όλες τις εφεδρείες, ακόμη και γυναίκες άπειρες στα όπλα να δώσουν τα πάντα για την υπεράσπιση της πόλης.
Απαγορεύει τους κατοίκους να την εγκαταλείψουν, όπως επίσης και να υποχωρήσουν κατά την διάρκεια της μάχης. Όποιος Ρώσος στρατιώτης υποχωρεί, σκοτώνεται από τους άλλους Ρώσους που βρίσκονται πίσω του.
Η αντεπίθεση του κόκκινου στρατού αρχίζει στις 18 Νοεμβρίου.
Οι Γερμανοί περικυκλώνονται, το πεδίο της μάχης εκτείνεται σε μια ακτίνα 100 χιλιομέτρων γύρω από την πόλη, ο Στρατάρχης Βον Πάουλους αποφασίζει να κάνει μια συντεταγμένη υποχώρηση εξαιτίας της έλλειψης πολεμοφοδίων και τροφίμων, ο Χίτλερ του το απαγορεύει και τον διατάσσει να συνεχίσει υποσχόμενος αεροπορικό ανεφοδιασμό – ύστερα από συμβουλή του Γκέρινγκ που πιστεύει ότι είναι εφικτός- και τελικά οι Γερμανοί συνθηκολογούν και παραδίδονται στις 2 Φεβρουαρίου.
Είναι η πρώτη μεγάλη ήττα των Γερμανών.
Είναι η στιγμή που αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τον Χίτλερ. Στρατιωτικά και ψυχολογικά το σοκ είναι τεράστιο για τους Γερμανούς. Από την πλευρά των Συμμάχων συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η Γερμανία δεν είναι ανίκητη. Είναι η στιγμή που οι Σύμμαχοι αρχίζουν να πιστεύουν ότι θα κερδίσουν τον πόλεμο.
Ο Στάλιν είναι ο μεγάλος νικητής· η λατρεία στο πρόσωπο του παίρνει διαστάσεις παγκόσμιες και διαπραγματεύεται από θέση ισχύος πια με τον Τσώρτσιλ και τον Ρούζβελτ. Και αυτό θα φανεί καθαρά στη διάσκεψη της Τεχεράνης στο τέλος του 1943. Η μάχη του Στάλινγκραντ είχε περί τα 2.000.000 θύματα (μαζί με τους τραυματίες και τους αιχμάλωτους που θανατώθηκαν οι περισσότεροι· τα επίσημα στοιχεία αναφέρουν 1.200.000 θύματα… 800.000 Ρώσοι, 400.000 Γερμανοί).